Lesbók Morgunblaðsins - 02.08.1953, Blaðsíða 5
LESBÓK MORÓUNBLAÐSINS
443
Víga-Glúmssaga, cap. 19). — Þarna
má líka sjá hauskúpu, spjót og hníf
„Grásíðumannsins“, (sjá „Gengið á
reka“, bls. 63—70), og margt fleira.
Þá verða fyrir minjarnar um
bardagann við Knafahóla hjá
Rangá, (sbr. Njála, cap. 63), hinn
fallega útskorni beinhóikur með
hjartarmyndunum, sem e. t. v. hef-
ur verið í eigu Hjartar Hámundar-
sonar, bróður Gunnars á Hlíðar-
enda, sem þar féll, „kinga Þóris
austmanns“ o. fl. (sjá „Gengið á
reka“, bls. 70—83). Eru þessir grip-
ir úr tveim kumlum, þar sem fleiri
menn höfðu verið grafnir saman,
skammt frá þeim stað, sem sagan
segir, að bardaginn hafi verið háð-
ur. Fyrir löngu hafði uppblástur
eytt þessum fornu kumlum að
mestu leyti, og er ekki ólíklegt að
ýmislegt hafi farið forgörðum af
því, sem í þeim kann að hafa verið
upphaflega. En hvað sem því líður,
þá virðist þarna vera dágóð bend-
ing um sannsögulegan kjarna
þeirra arf- og byggðasagna, sem
Islendingasögur eru ofnar úr.
I öðrum skápum eru minjar, sem
fundizt hafa við rannsóknirnar í
Þjórsárdal og á Bergþórshvoli, auk
þess ýmis áhöld, t. d. forn járn-
smíðatól ásamt sýnishornum af
rauðablástursjárni, og ýmsir smá-
hlutir úr klébergi (tálgusteini), af
þessu eru Ijósaáhöldin kannske
eftirtektarverðust, þar sem hægt
er að sjá þróunarstigin frá stein-
kolunni, sem sennilega er elzti
„lampinn", er alþýðu hefur verið
tiltækilegur, til lýsislampans af
sömu gerð og þeirri, sem miðaldra
Hinn útskorni bein-
hólkur, sem fannst
hjá Knafahólum, með
mynd af hirti. Hefur
Hjörtur bróðir Gunn-
ars á Hlíðarenda
máske átt þenna
grip.
Beizlisádrættir
fólk hefur séð í notkun í öllum
sveitum landsins.
Á miðju gólfi eru tvö sýniborð,
í öðru þeirra er fornleifafundur úr
kumli hjá Baldursheimi í Mývatns-
sveit, sem fannst 1861, og varð að
nokkru leyti orsök þess að Þjóð-
minjasafnið var stofnað 1863. í
hinu er silfursjóðurinn frá Gaul-
verjabæ, (sjá „Gengið á reka“, bls.
83—95). Eru það enskir, þýzkir,
danskir, sænskir, írskir og arab-
iskir silfurpeningar. Hefur sjóður-
inn verið grafinn í jörð nálægt ár-
inu 1000. I sama borði er líka dá-
lítið af fornu brotasilfri, sem notað
hefur verið sem gangsilfur, og hin-
ir þrír afarfornu rómversku kopar-
peningar, sem kenndir hafa verið
við Bragðavelli, frá árunum 270
til 305 e. K. (sjá „Gengið á reka“,
bls. 10—24).
Á gólfinu meðfram veggjunum