Lesbók Morgunblaðsins - 02.08.1953, Blaðsíða 8

446
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
— Mér þykir vænt um að þér lízt
vel á herbergið, sagði hann. En gerið
þið nú svo vel að fá ykkur sæti. Pönnu-
kökurnar eru tilbúnar ....
Daginn eftir tók John öll heiðurs-
skjölin niður af veggjunum hjá sér
og lét þau 'ram í ruslakompu. En
Giuseppe er enn eigi farinn að skilja.
---
Uppvakningar.
Nú á dögum hefir sú list, að vekja
upp drauga, lagst svo í lóg, að ekki
eru allir á einu máli um, hverja að-
ferð skuli þar við hafa. Sumir segja
að taka skuli dauðs manns bein eitt-
hvert og magna það með fjölkyngi
svo að það fái mannsmynd. Aðrir
segja að meira þurfi við að hafa, ef
menn vilji vekja upp draug. Fyrst
er þess að gæta, að þaö sé gert á
nóttu, sem sé milli föstudags og laug-
ardags, og jafnframt sé hún milli hins
18. og 19., eða 28. og 29. einhvers
mánaðar, en einu gildir hver mánuð-
urinn er eða vikan. Skal særingamað-
ur sá, er vekja vill upp draug, kvöld-
inu áður snúa „faðir vor" öfugt og
rita það á blað eða bjór með keldu-
svínsfjöður úr blóði síriu, er hann
vekur sér á vinstra handlegg. Einnig
skal hann rista rúnar á kefli, og fara
síðan með hvort tveggja út í kirkju-
garð um miðnætti, ganga þar að ein-
hverju leiði, því er honum sjálfum
lízt, en þó þykir varlegra að ráðast
heldur að hinum minni. Skal svo leggja
keflið á leiðið og velta því fram og
aftur um það, en þylja á meðan öfugt
faðir-vor upp af blaðinu og auk þess
ýmsa töfraformála, sem fáir munu
kunna (Þjóðs. J. Á.)
í Tindastóli
austan og norðanverðum, uppundan
Glerhallavík, skammt fyrir sunnan
Bolabás, er brunnur luktur háum
hömrum á alla vegu og gull-litað vatn
í. Bæði í þeim brunni og umhverfis
hann, er sagt að sé allskonar náttúru-
steinar og þar á meðal óskasteinninn.
Allir náttúrusteinar, sem þar í eru,
er sagt að komi upp á Jónsmessunótt
og bregði þá á leik ofan á brunnin-
um og í kring um hann, en þess á milli
JARÐFALL í NÁMASKARÐI. — Norður í Námaskarði hefur um nokkurt skeið
verið unnið að jarðborunum til þess að leita að brennisteinsmengaðri gufu.
Landslagi er svo háttað þarna að dalkvos gengur inn í fjöliin og eru sléttar
leirur á botni hennar, en sums staðar rjúkandi og bullandi leirhverir. Þarna á
sléttunni var byrjað að bora holu í fyrra, en skyndilega brauzt gufan út með
óstjórnlegu afli, svo ckki varð við neitt ráðið og síðan sökk þarna niður stór
landspilda og myndaðist jarðfall mikið, sem nú cr orðið að sjóðandi hver. Það
var engu likara en að gufuþrýstingurinn að neðan hefði haldið uppi jarðskorp-
unni, en er gufan fór hafi orðið þarna tóm undir og þekjan þá fallið. Þannig
getur þetta víðar verið í Námaskarði, að jarðskorpan sé eins og veikur ís yfir
holrúm og hvera. — Myndin hér að ofan sýnir hið nýa jarðfall. Það hefur
verið afgirt með gaddavír, svo að menn fari sér þar ekki að voða.
liggi þeir neðst á brunnbotninum.
-----Óskasteinninn heitir svo, af því
að hvers sem maður óskar sér þegar
hann hefir hann, fær maður ósk sína
uppfyllta. Sagt er að óskasteinninn sé
hvítgulur á lit og mjög áþekkur baun
í laginu. Einu sinni var stúlka á gangi
í Tindastóli og fann stein einn fallegan.
Hún hugsaði með sér að hún vildi
að hún væri horfin í þá beztu veizlu,
sem haldin væri í heiminum. Hvarf
hún þá allt í einu út í veðrið og vissi
ekki fyrri af en að hún stóð í dýrlegri
höll, og hafði henni .aldrei önnur eins
prýði til hugar komið. Þó varð hún
skelfd af öllu sem hún sá og óskaði
þess að hún væri aftur komin á sama
stað i Tindastól. Það varð. Þar fleygði
hún steininum og kvað hann eigi oftar
skyldu villa sig.
KÚGILDI
Margir hafa talið nautpeningsrækt
fornmanna vissan vott um betri land-
kosti og blíðara veðráttufar til forna.
Það er alkunnugt, að fornmenn höfðu
miklu fleiri nautgripi á búum sínum,
en bændur nútíðarinnar. Annars verð-
ur maður að vera varkár og athugull
er dæma skal urh nautgripaeign forn-
manna, því að tilhögunin var þá að
mörgu önnur en síðar varð. Þá voru
engir sparisjóðir til, og þeir sem söfn-
uðu fé og vildu gera það arðþerandi,
settu það í kýr, þær voru bankar forn-
aldarinnar. Þegar menn áttu fé á leigu-
stöðum var'það vanalega i kúm, stund-
um í ám. lyöldi bænda var í fornöld
svo fátækur, að þeir áttu eigi bústofn
sinn, en urðu að leigja fénað hjá hinum
efnaðri, og urðu þeim þannig algerlega
háðir. Jónsbók segir: „Nú af því at í
þvísa landi þurfu margir við lcigufó
at hjalpaz, ok þvi skal engi dýrra
Hyggja málnytukúgildi, en tveim fjórð-
ungum smjörs eða ala fjögur lömb
eftir kúgildi og ábyrgjaz sem fúlgufé
eða leysa 12 alnum, ef eigi er smjör til
eða hey“. — Af þessu munu föst kú-
gildi á jörðum sprottin. Kúgildin voru
fyrst tekin af þörf og frjálsum vilja, en
urðu síðar nokkurs konar kvaðir, sem •
jarðeigendur lögðu á landseta (Þorv.
Thoroddsen).