Lesbók Morgunblaðsins - 09.08.1953, Blaðsíða 6

452
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Brögb töframanna
Sjónhverfingamenn, huglesarar og aðrir töframenn, hafa altaf
brögð i tafli. Það er alveg sama hve furðulegar og yfirnáttúrul^ar
gáfur þeir virðast hafa, allt er það eðlilegt og öll brögð þeirra«er
liægt að útskýra. En aðferðir þeirra eru oft margbrotnar og
flóknar, og þess vegna slá þeir ryki í augu þúsunda manna.
legast að hér sé viðfangsefni, sem
er vísindunum um megn.
Sú skoðun hefir þó komið fram,
að heimurinn sé enn í sköpun. Um
nokkur undanfarin ár hafa menn
vitað, að sterkir ósýnisgeislar stafa
á jörðina utan úr geimnum. Til-
raunir hafa sýnt, að þeir koma ekki
frá sólinni, og vegna þess að sólin
hefir sama eðli og aðrar sóhr, er
ekki ástæða til þess að ætla að
þeir komi frá öðrum sólum í þess-
ari vetrarbraut, heldur sé þeir
komnir lengra að. Sumir halda nú,
að þessi geislan stafi af því að nýir
hnettir sé að myndast. Aðrir halda
því fram að þeir stafi af sólum sem
eru að fárast. Hvort tveggja er
hugsanlegt, en þó er seinni skoðun-
in sennilegri.
— Jk —
Þegar litið er nú á stjörnuheim-
inn frá sjónarhól vísindanna, þá
hefir meginhluti þessa hnattaskara
ekki neina þýðingu fyrir lífið. Frá
sjónarmiði mannsins hefir þessi
aragrúi hnatta engan tilgang,
hvorki í rúmi né tíma. Þessar milj-
ónir miljóna hnatta, ausa stöðugt
út orku sinni um miljónir ára,
alveg tilgangslaust, að því er virð-
ist. Manninum heiir aðeins geíist
kostur á því að horfa stutta stund á
þessa gríðarlegu orkusóun út í
geiminn. En löngu áður en þessi
leikur er á enda, mun mannkynið
horfið, og seinasti þátturinn fer
fram án þess að nokkur sé til að
veita honum eftirtekt. Þetta er
stórfurðulegt. Það er enn furðu-
legra, jafnvel alveg ótrúlegt, þeg-
ar vér gætum þess, að allur þessi
mikli heimur skapaðist í einu vet-
fangi. Hann kom fullskapaður og
fullkominn út af engu, og að því er
virðist, í þeim eina tilgangi að eyða
sjálfum sér. Þetta hafa vísindin að
segja. Það virðist sennilegt, svo
langt sem það nær, en vér getum
ekki trúað því, að þetta sé allur
sannleikurinn. Vér kjósum heldur
EINHVER hinn fyrsti töframaður í
Evrópu var Pinetto hinn ítalski. Hann
var uppi í lok 18. aldar. Hann ferð-
aðist og lék listir sínar víða og hafði
konu sína með sem „miðil“. Hún sat
á palli með bundið fyrir augun, en
Pinetto var niðri í sal og fékk léða
einhverja gripi hjá áhorfendum og
svo átti hún að segja hvaða gripir
þetta væri. Hér átti að vera um hugs-
anaflutning að ræða, þannig að hann
sendi henni hugskeyti um það hvaða
gripi hann handléki. Þetta gekk eins
og í sögu og fólkið undraðist stórum.
En aðferðin var fremur einföld.
Þau höfðu komið sér saman um að
þegar hann spyrði um hlutinn, skyldi
hann haga orðum sínum svo, að fyrstu
stafir í setningunum bentu til þess
hver hluturinn var. Hann sagði t. d.:
„Hverju held ég á? Reyndu að sjá
það. ítrekaðu tilraunina. Nú — gettu“.
Með því að taka fyrsta staf úr Itoerri
setningu, kemur fram orðið „hring",
og því vissi frúin að hann hélt á
hring.
Síðar hafa menn endurbætt þessa
aðferð mjög og er hún orðin svo flók-
in, að menn eru lengur að læra hana
heldur en eitthvert tungumál. En hún
er líka orðin svo fullkomin, að menn
geta á þennan hátt komið með lang-
ar setningar og tilvitnanir. Nútíma
töframenn hafa líka tekið nýustu
uppgötvanir í þjónustu sína, eins og
t. d. firðtal. Er þá annar — eða aðstoð-
armaður hans — með örlítið sendi-
tæki á sér, en viðtakandinn er með
móttökutæki falið í eyranu.
♦
Árið 1872 átti heima í Chicago,
blaðamaður, sem John Randolph
að trúa hinu, að vísindunum sé enn
áfátt í þessu efni.
(Útdráttur úr bókinni „The Limitat-
ions of Science" eftir J. W. N. Sulli-
van).
Brown hét. Hann var trúlofaður. Eitt
kvöld, er hann sat hjá kærustunni og
helt í hönd hennar, tók hann eftir
því að ósjálfráðir kippir, sem fóru um
handarvöðva hennar, létu ótvírætt
hugsanir hennar í ljós og hvað hana
langaði til að fara. Hann fór þá að
æfa sig á því að „lesa“ í hug hennar
með þessu móti og varð svo leikinn í
því, að honum skjöplaðist ekki, og var
engu líkara en að hugskeyti hefði
farið á milli þeirra. Með þessu móti
hafði Brown fundið hinn svokallaða
„vöðvalestur", sem nú er oft nefndur
,,Hellstrom-aðferð“ til virðingar við
þann, sem leiknastur hefur orðið í
þessu.
Brown vildi nú gera tilraunir á
fleirum. Hann veðjaði við starfsbróð-
ur sinn um að hann skyldi finna titu-
prjón, hvar sem hinn feldi hann í
borginni. Hann vann veðmálið. Hann
fékk að halda í hönd þess, er faldi og
rataði svo hiklaust á títuprjóninn, þar
þar sem honum hafði verið stungið í
dyramottu. Vakti Brown svo mikla
athygli á sér með þessu, að hann
hætti við blaðamennskuna og gerðist
töframaður. Er sagt að hann hafi grætt
um 250 þúsundir dollara á þessari
„uppgötvan“ sinni.
Fyrir skömmu lék töframaður í New
York sams konar list. Hann veðjaði
við blaðamann 1000 dollurum móti
einum að hann skyldi finna hvern
þann hlut sem falinn væri á Manhatt-
an. Blaðamaðurinn faldi frímerki. —
Daginn eftir lögðu þeir svo á stað að
finna það. Töframaðurinn hafði bund-
ið vasaklút sinn í lykkju og héldu
þeir báðir í lykkjuna. Síðan kallaði
töframaðurinn á bíl og þeir óku á
stað til Times Square. Þegar þangað
kom skipaði töframaður bílstjóranum
að aka lengra. í Wall Street lét hann
snúa við og ók lítinn spöl til baka.
„Hér ætla ég að fara úr“, sagði hann.
Blaðamaðurinn fylgdi honum og enn
heldu báðir í klútinn. Töframaðurinn
hikaði ofurlítið, en svo dró hann blaða-