Lesbók Morgunblaðsins - 16.08.1953, Síða 1

Lesbók Morgunblaðsins - 16.08.1953, Síða 1
~i oc o* . £ cv >-»íF-o*!r Islendingar í sfríði við Indíána Á RIÐ 1885 gerðu Indíánar og kynblendingar í vesturhluta Kanada uppreisn. Ástæðurnar til þess voru margar. ' Veiðidýrum (villinautum) hafði fækkað svo mjög, að heita mátti að þeim væri útrýmt. Indíánar höfðu feng- ið sínar eigin lendur þar sem þeir máttu veiða, en ekki annars stað- ar. Hvitir landnemar voru farnir að streyma að, og þeir litu niður á Indíána eins og þeir væru óæðri verur, en það þoldu þeir illa því að þeir voru stoltir í eðli sínu. En þeir voru óduglegir sem bændur og þess vegna var sultur í búi hjá sumum árið 1884. Um þessar mundir var verið að leggja járn- brautina vestur til Kyrrahafs, og þegar hún var komin að land- svæði Svartfætlinga (Black feet Indíána) heldu þeir að nú ætti að brjóta samninga á sér. Bjuggust þeir þá til varnar. Samtímis var mikil óánægja meðal kynblendinganna hjá Saskatchewan-fljóti. Sendu þeir þá eftir átrúnaðargoði sínu, Louis Riel, sem átti heima í Montana. Hann kom til Batoche í júlí 1884 og fór sér hægt í fyrstu. Sendi hann hógværar kvartanir til stjórnarinnar í Ottawa, en fekk 03 tn- a a <■+ * > 03 k ' >-i í)- ® 03 - JJ ÞETTA ETl útdráttur úr grein í • seinasta hefti „The Iselandic s Canadian" eftir W. Kristjánsson. ■ Hann telur þar upp 20 Islendinga, i sem tóku þátt í stríðinu við Indí- ) ána árið 1885, og eru þeir þessir: ; Jóhann Pálsson, Þorsteinn Pét- ) ursson, Guðmundur Jóhannsson, ■ Stefán Guðmundsson (Steve ) Oiiver), Magnús Jónsson, Jón • Dínusson, Andrés F. Revkdal, s Runólfur Runólfsson, Jón Július, J Jón Blöndal, Björn Blöndal, Stef- ( án Guðmundsson, Sigurður Árna- ) son, Jakob Crawford, Þórarinn ^ Brekkman, Jón Jónasson Landy, S Jón Guðmundsson, Jakob Jó- ■ hannsson, Helgi Bjarnason, Jón s Guðmundsson. S ekkert svar. Og það var ekki fyrr en í marz 1885 að stjórnin skip- aði nefnd til að athuga málið. Þá hafði Riel þegar skipað stjórn og gert sjálfan sig að forsætisráð- herra, en ýmsir Indíána þjóð- flokkar létu allófriðlega og voru farnir að dansa stríðsdansa. Voru þá allir hvítir menn þar nærlendis í hættu staddir. Næsta skref Riels var að safna saman Indíánum og kynblend- ingum og svo lét hann greipar Vi S C £■ u. ^ fr g ? !£ « c =5 cn 3 ri. a 03' JÍ 23 « S- _ a sópa um allmiklar birgðir, sem herinn átti í Batoche. Þetta sköði 25. marz. Daginn eftir fór 45 manna flokkur af slétturiddurum Kanadastjórnar áleiðis til Duck Lake til þess að varna því, að birgðir, sem þar voru geymdar, felli í hendur Indíána. En Indíán- ar voru í launsátri og fiófu ákafa skothríð á þennan fámenna flokk, drápu tíu menn og særðu sex á örstuttri stund. Þegar fregnin um þeftá báí’st út, æstust ýmsir Indíánaflokkar mjög og var ekki annað sýnna en að þeir mundu hefja allsherjar styrjöld. Þeir byrjuðu að ræna og drepa hvíta menn. Nú leizt þjóðinni ekki á hjik- una og vildu menn að þettá upp- hlaup væri barið niður hið allra fyrsta. Þúsundir sjálfboðaliða gáfu sig fram til hernaðar gtegn Indíánum. Þar á meðal voru 20 íslendingar. Tóku þeir þátt í mörg- um bardögum. En aðalorustan var háð hjá Batoche. Þar höfðu Indján- ar komið sér vel fyrir á ’hæðum nokkrum, gert sér skotgraíir og brjóstvirki, þar sem illt var að sækja að þeim. Á fyrsta degi orust- unnar sóttu Kanadamenn fram nð hæðunum, en lengra komust þeir i

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.