Lesbók Morgunblaðsins - 11.10.1953, Blaðsíða 2
568
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
svo sem gagnfræðaskóla og betri
barnaskóla.
Kennsluaðferð eða notkun garð-
anna við kennslu var samt sem
áður hin sama og í byrjun, að
nemendurnir voru aðeins látnir
skoða og fylgjast með gróðrinum
og þroska hans, ennfremur að
kynnast hinum mismunandi af-
brigðum jurtanna, en ekki að stari'a
við ræktunina, ekki kynnast hinu
raunveruiega lífi gróðurríkisins í
verki, en það hefir síðar komið í
ljós, að hin uppvaxandi kynslóð
þarf einmitt að þekkja það.
Austurríki gengur íyrst inn á
þessa menningarbraut. Ánð 1870
skrifaði prófessor Erasmus Scho-
wab í Vin ýtarlega um nauðsyn
skólagarða og tilhögun þeirra, svo
að þeir megi að gagni koma til al-
hliða þroskunar.
Fyrrnefndur prófessor og síðar
próíessor Alexander Mell, einnig
austurrískur, lögðu áherzlu á, að
skólagarðar ættu að komast á al-
mennt og fyrst og fremst að vera
notaðir til fræðslu þannig, að fram-
leiðslugreinin njóti þess hagfræði-
lega séð, og einstaklingurinn
heilsulega, og þá um leið hljóti
hann gleði og gagn af kunnáttu
sinni í þessu efni, jafnframt sem
að áhugi hans þá vex fyrir raun-
verulegri ræktun og alhliða menn-
ingu.
Þjóðskólaráð var skipað í
Schlesíu í Austurríki 1873 og þá
sett reglugerð um skólagarða.
í reglugerðinni var meðal ann-
ars tekið fram, að allir þar í landi
verði að stuðla að því el'tir fremsta
megni, að koma á skólagörðum,
vegna þess, að Jjcir haíi ómetan-
lega þýðingu fyrir uppeldi ungl-
inga, og einnig stórkostlegt gagn
fyrir landbúnaðarframleiðslu þjóð-
arinnar. Tiltölulega fljótt fékk
þessi málaleitan mjög góðar undir-
tektir og fór svo að í Austurríki
varð það ekki aðeins að hefð heldur
að lögum, að verklegt nám í skóla-
garði væri skyldugrein.
Þar sem hér er um svo til nýtt
mál að ræða hjá okkur í því formi,
sem nú tíðkast, þá skal hér til
gamans og einnig til glöggvunar
taka með, hvað þessir skarp-
skyggnu framsýnu leiðtogar þessa
menningarmáls meintu með „skóla-
garði“:
1. í skólagarði á að verða ijöl-
breytt matjurtaframleiðsla í fyrir-
myndarræktun. Hver nemandi sér
um ræktun og hirðingu ákveðins
reits, minnst fjögur sumur, einnig
skal hann rækta lítið eitt af ávöxt-
um.
2. í skólagarði þarf að liafa upp-
cldiss'töð trjáplantna og fjölærra
jurta, svo að nemendur íái tæki-
iæir til að læra:
a. Hvernig ávöxtur myndast af
fræi.
b. Læra að þekkja bezt arðber-
andi ávaxtatré og hvernig eigi
að ala þau upp.
c. Skera greinar af trjám þannig
að þau íái rétt vaxtarlag.
d. Vinna rétt að því að uppskera
framleiðsluna.