Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1953, Qupperneq 10

656
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Nikulás Albertsson: Önnur grein.
Hreindýraveiðisögur
Jóns Gíslasonar í Vopnafirði
Nanftsyn knýr á dyr
Þá kem ég að síðustu veiðiferð-
inni, er ég fór úr Skriðdal. Sið-
asta veturinn, sem ég var í Vatns-
skógum, var heldur hart í ári, bæði
hvað snerti tíðarfar og grassprettu,
en það tvennt hefur oft markað
djúp spor í afkomu þjóðarinnar.
Þegar leið á útmánuðina, fóru ýms-
ir örðugleikar að koma í ljós, eins
og revndar oft vildi verða hjá all-
flestum þeim hinum smærri bænd-
um þarna um slóðir og máske
víðar.
Kaupstaðarvara var illfáanleg og
vont að draga að sér utan af Eski-
firði, heiðar erfiðar eða jafnvel
ófærar og í slíkar ferðir ógjarnan
Frh. af bls. 655
magna og ruglaði eitthvað. Pró-
fessor Bailey kom til hans í einu
kastinu og mældi heilabylgjur
hans. Kom þá í Ijós að skemmd var
í heilanum við hægra gagnauga.
Þegar sjúklingurinn hafði náð sér,
bauðst læknirinn til þess að gera
á honum heilaskurð og tók pilt-
urinn því boði fegins hendi. Og
einhverju sinni er hann var með
sjálfum sér, var hann lagður á
skurðarborðið. Eftir nokkra mán-
uði fékk hann svo að fara af hæl-
inu, að vísu ekki albata, en köst-
in voru nú orðin svo væg að hann
gat unnið bug á þeim með meðul-
um.
farið nema í ýtrustu neyð. Var þá
oft þrautaleiðin að leggja á öræfin
í leit að björg, fara á hreindýra-
veiðar og revna að afla í soðið.
Seinni hluta einmánaðar tók ég
byssu mína snemma morguns og
lagði af stað í veiðiferð. Veður var
gott og færi sæmilegt, því að hlák-
ur höfðu gengið og var heldur lítill
snjór í sveitum, en til heiða var
hjam og gangfæri gott. Ég helt nú
inn á mínar gömlu veiðislóðir og
klifraði hátt í Forviðarfjall, en ekki
samt alveg upp á hnúkinn, og svo
þaðan sem leið liggur inn Breið-
dalsheiði, þó það norðarlega að
Yxnagilsár voru skammt norðan
við mig. Þarna sá ég ekkert hrein-
dýr, en aðeins gömul einstök för
eftir þau. Ekki var nú um annað að
tala en að halda áfram og helt ég
beint stryk inn að Kjalfelli og svo
inn eftir því nokkuð ofarlega, og
þegar ég hafði farið æðilangt inn
eftir því, rakst ég á för eftir dýr,
og voru þau nýleg að sjá og lifnaði
nú heldur veiðihugurinn í mér við
það að sjá förin, og fór ég nú að
hvessa sjón mína eftir beztu getu,
því að nú gat ég átt von á að ég
færi að verða einhvers var, enda
var liðið fast að kvöldi og mátti
varla seinna vera, að ég færi að sjá
og fá eitthvað. Allt í einu sá ég
hvar tveir tarfar lágu ekki mjög
langt í burtu, og fór ég nú að hugsa
upp leið, sem ég gæti farið til að
nálgast þá og virtist mér það
mundi takast, ef gætilega yrði farið
og eftir góða stund var ég kominn
í sæmilega aðstöðu að mér fannst,
og flaug mér í hug, að þeir væru
svona óvarir um sig, vegna þess að
þeir hefðu ekki orðið manns varir
í langan tíma, og það var mér í vil
í þessu tilfelli.
Vinátta meðal hreina
Ég komst loks í færi, en var þó
ekki ánægður með það, því að sá
tarfurinn, sem nær mér var, sneri
í mig afturendanum, og þótti mér
það bölvað. En það var engin leið
að komast framan að honum, og
varð ég því að freista þess að láta
hann fá það að aftan verðu, sem í
flestum tilfellum er vonlítið. Ég
skaut nú samt og báðir tarfarnir
stukku á fætur, og sá ég strax að
sá tarfurinn, er ég miðaði á, hafði
fengið mikið af skotinu og hlaut að
vera mikið særður. Ég komst svo á
milli þeirra eftir góðan sprett og
gat ég bugað þann særða í átt til
dalsins. Þá stanzaði sá særði og í
sömu andránni stanzaði hinn líka,
sem hlaupið hafði í áttina til öræf-
anna, og heyrði ég þá, að sá heil-
brigði gaf frá sér hljóð æðisterkt,
helzt var hægt að líkja því við
kumr eða sterkt nasahljóð og hef
ég aldrei heyrt hreindýr gefa frá
sér hljóð, hvorki fyr né síðar, en
er hinn tók ekki undir, þá helt sá
heilbrigði áfram inn á öræfin. —
Hefur sjálfsagt ekki búizt við að