Lesbók Morgunblaðsins - 22.11.1953, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
695
Það var fyrst 1902 að þeirri gerð
var breytt og ný frímerki gefin út
með mynd af Kristjáni níunda. —
1907—8 komu út tveggja konunga
frímerkin, með hliðmynd af Krist-
jáni níunda og Friðrik áttunda;
sum þeirra voru síðar (1915—17)
endurprentuð með öðru vatns-
merki, en í millitíð höfðu verið
prentuð frímerki með upphleyptri
mynd af Jóni Sigurðssyni (1911)
og önnur með upphleyptri mynd
af Friðriki áttunda (1912). Arin
1920—22 komu svo frímerkin með
mynd af Kristjáni tíunda, öll af
sömu gerð, tuttugu og eitt að tölu,
með gildi frá einum eyri til fimm
króna. Á 25 ára ríkisaímæli Krist-
jáns (1937) voru þrjú frímerki gef-
in út með hliðmynd af honum, og
önnur þrjú með annarri mynd af
honum og voru þau í „souvenir
sheet“. En þar með enda frímerkin
með konungamyndum.
----★----
Árið 1925 fer stjórnin að gefa sig
að íslenzkum efnum. Þá komu út
fimm frímerki, tvö sýndu lendingu
báts (Scott kallar það „landing the
mail“), tvö með mynd af Reykja-
vik og Esjunni í baksýn, og eitt
með mynd af Safnahúsinu.
Svo kom hið mikla ár 1930. Þá
stóð mikið til að minnast veglega
þúsund ára afmælis Alþingis, og
mátti búast við að stjórnin minntist
þess með viðeigandi frímerkjum.
Ekki veit ég þó neitt um það, hvað
hún ætlaði að gera í tileini af há-
tíðinni. Ég hef hvergi séð þess get-
ið, enda gaus þá upp (það er lík-
lega rétta orðið) skyndilega suður
í Vínarborg íslendingavinafélag,
sem enginn haíði áður heyrt neitt
um. Það hafði svo mikla ást á land-
inu, að það bauðst til að gefa ís-
lenzku stjórninni frímerki í tilefni
af hátíðinni. Tók stjórnin því boði
með þökkum, eins og þetta væri
guðsþakkaverk. — Félagið lét svo
Ludwig Hessheimer teikna frí-
merkin og voru þau prentuð í Vín.
Ekki hef ég séð öll þeirra, en þau
voru fimmtán að tölu, og fer ég
því hér eftir myndum af þeim og
lýsingu í Scott’s Catalogue.
1. Alþingishúsið. 2. Víkingaskip
í stormi. 3. Alþingisstaðurinn 1690
og eru það myndir af búðum í stíl
Sigurðar málara. 4. „Viking funer-
al“, er sýnir víkingaskip með segli,
árum og tjaldi, að því er virðist á
fljóti, og er ekki auðvelt að sjá,
hvernig þetta eigi að sýna haug-
setning eða greítrun Víkings eins
og titillinn í Scott bendir til. Mig
grunar helzt, að fyrir listamannin-
um hafi vakað frásögn Ibn Faglans
hins arabiska um bálför norræns
víkings á Volga. 5. „Viking naming
land“, sýnir tvo menn og milli
þeirra stórt bál; á víst að merkja
„að helga sér land“. 6. „Dash for
Thing“, á víst að sýna menn á reið
til Alþingis, en líkist mest hetjum
í Brávallarbardaga. 7. „Gathering
wood“, sýnir tvo menn sem bera á
herðum sér stóreflis trédrumb;
manni dettur í hug að hér séu tveir
menn að hnupla tré af rekafjöru.
8. Þingvallavatn. 9. íslenzk kona í
þjóðbúningi (Fjallkonan) með örn-
um til hvorrar hliðar. 10. íslenzka
flaggið. 11. „First althing 930 A. D.“
12. Kort af íslandi. 13. íslenzkur
bær næstum hulinn af snjó. 14.
Kona að spinna. 15. Víkingur færir
Þóri fórn. — Frímerki með svona
fáránlegu samsulli af myndum lét
íslenzka stjórnin sér sæma að
þiggja við svo hátíðlegt tækifæri.
„Þjónustumerki“ var líka prentað
á þau með rauðu og bláu og þau
notuð sem þjónustufrímerki. Ein-
hvers staðar las ég, að danska sendi
ráðið í Vín heíði uppgötvað ólög-
legt brall með þessi írímerki, eins
og vænta mátti, en ekki hef ég séð
eða heyrt neitt frekar um það.
----★----
Sama ár lét stjórnin Tryggva
Magnússon teikna íimm flugfrí-
merki og prenta í Lundúnum, og
mun það hafa verið í tilefni af al-
þingishátíðinni. Á þessum frímerkj
um voru myndir af Snæfellsjökli,
fiskibát, íslenzkum hesti, Gullfossi
og styttu Ingólfs Arnarsonar í
Reykjavík. Þau hafa öll myndir af
landvættunum í hornunum. Enn-
fremur kom þá út þríhyrnt flug-
frímerki með mynd af fálka og
lítilli flugvél. Ekkert þessara frí-
merkja hef ég séð, en fer eftir því
sem segir í Scott’s Catalogue, þar
sem mynd er af þeim öllpm.
Þegar litið er yfir öll þessi frí-
merki frá 1930 verður það augljóst
að þau standa í litlu eða engu sam-
bandi við Alþingi, stofnun þess og
sögu og voru því einkis virði fyrir
minningarhátíðina. Það hefði átt
að gefa út fáein frímerki, sem
sýndu sögu Alþingis, t. d. með
myndum, tveim eða þremur, af
Þingvöllum, af Baldvin Einarssyni,
• sem fyrstur reit um endurreisn Al-
þingis, af Kristjáni áttunda, sem
endurreisti það, og af Latínuskól-
anum og Alþingishúsinu, þar sem
það hafði haldið sína fundi. Þetta
helði verið nóg, og í samanburði
við það eru öll hin frímerkin mark-
leysa.
----★-----
Ári síðar (1931) komu út sex frí-
merki með mynd af Gullfossi, og
1934 komu sex flugfrímerki með
myndum af Þingvöllum, Snæfells-
jökli með norðurljósum yfir hon-
um, og korti af íslandi, en yfir
þeim öllum sveif stór flugvél. Þá
var og minnzt 1935 hundrað ára af-
mælis Matthíasar Jochumssonar,
með mynd af skáldinu á fjórum
írímerkjum. Einnig komu þá frí-
merki tvö, eitt með mynd af foss-
inum Dynjanda, annað með Heklu
í friði og ró, en hvort þau áttu að
standa í nokkru táknrænu sam-
bandi við afmæli skáldsins veit ég
ekki.
Loka er hér að geta frunerkja