Lesbók Morgunblaðsins - 29.11.1953, Qupperneq 4
714
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
kofanum á meðan við ynnum við
fræsöfnunina.
Að morgni hins 30. ágúst lögðum
við af stað í bíl Bills. Vegur var
ekki kominn alla leið svo við urð-
um að ganga síðustu 3 kílómetr-
ana. Það sem eftir var dagsins fór
í að þrífa til og koma sér fvrir.
Daginn eftir sneri Bill heimleiðis,
en við bjuggum okkur út í söfn-
unina. Byrjuðum við með því að
safna svartgrenikönglum. Urðum
við þá að fella trén til þess að
ná könglunum, en eftirtekjan var
lítil, aðeins nokkrir könglar á tré,
og lá því fjöldi trjáa á jörðinni um
kvöldið.
Næstu fjóra dagana lögðum við
aðaláherzluna á birkið. Trén voru
að meðaltali 15 m há, en stöku
tré um 25 m og allt að 50 cm í
þvermál. Erfitt var að sjá frá
jörðu, hvort fræ væri á trjánum,
svo við tókum það ráð, að annar
okkar klifraði upp í hátt tré og
benti hinum á álitlegustu trén. Var
mjög misjafnt, hve mikið fræ
fékkst af tré, var það allt frá 100
g og upp í 5 kg. Einn daginn
felldum við aðeins þrjú tré og
fengum um 10 kg af fræi.
Mestur tíminn fór í að tína rekl-
ana af trjánum, en það var heldur
kaldsamt verk, því flesta daga var
þoka og rigning.
Við dvöldum þarna til 5. septem-
ber og söfnuðum 20 kg af birki-
fræi, auk lítilsháttar svartgreni-
fræs. Bill kom síðan til okkar og
ók okkur niður á Kenai Lake Rang-
er Station.
HOMER
Um þessar mundir bárust fregnir
frá James Scott, skógarverði í
Homer, að fræ væri á sitkagreni í
Seldovia og þar í grend. Einnig
fengum við boð frá R. R. Robinson
í Anchorage, að hvítgreni bæri fræ
við Rabbit Creek skammt frá
Anchorage. Það varð þá að ráði.
að Indriði færi til Anchorage en
við Vilhjálmur til Hómer. Þriðju-
daginn 8. sept. lögðum við af stað
til Homer með áætlunarbíl. Ekki
bar neitt nýtt fvrir augu fyrr en
við vorum staddir um 15 km vest-
an við Coopers Landing. Þar breyt-
ir landið alveg um svip. í stað
hárra fjalla og þröngra dala taka
við lágar jökulöldur svo langt sem
auffað evgir.
Við sáum þess mjög ljós merki
þarna, hve kærulevsi í meðförum
elds getur valdið stórkostlegu
tjóni.
Árið 1947 kom upp eldur á þess-
um slóðum. Á skömmum tíma
magnaðist hann svo að ekkert varð
við ráðið. Eldarnir loguðu allt
sumarið og það var ekki fvrr en
um haustið, að náttúran sjálf réði
niðurlögum eldsins. Tjónið af þess-
um eldsvoða verður ekki metið í
peningum, en þarna brunnu um
400.000 ekrur lands.
Það tók okkur rúma klukku-
stund að aka þessa kolsvörtu helj-
arslóð, en þótt ekki séu liðin meira
en sex ár síðan þetta skeði hefir
náttúran að mestu grætt sárin.
Hvert sem litið var sáust hálfs
meters háar birkiplöntur, sem
dafna mjög vel í öskunni, síðan
bætast barrplönturnar í hópinn, og
að nokkrum áratugum liðnum
verður kominn þarna blómlegur
barrskógur á ný.
Við komum til Homer kl. 8 um
kvöldið. Scott var þá ekki heima,
var hann staddur vestur á Alaska-
skaga í eftirlitsferð. Kona hans tók
á móti okkur eins og gömlum
kunningjum og þurfti mikið að
spyrja um Einar Sæmundsen, en
hann dvaldist hjá þeim hjónum
um tíma, er hann var við fræ-
söfnun í Alaska haustið 1950.
Morguninn eftir fórum við á-
samt manni frá Scott um nágrenni
Homer í leit að sitkagrenikönglum.
Fyrst fórum við í fjórar sögunar-
myllur til að leita upplýsinga, en
enginn hafði orðið var við nýja
köngla.
FLOGIÐ YFIR Á
ALASKASKAGA
Þar sem ekkert fræfall var á
sitkagreni umhverfis Homer, og
Scott var ókominn, ákváðum við
að safna birkifræi. Fræ var ekki
eins mikið þarna og við Kenai-
vatn, en samt fengum við 6 kg
af birkifræi á þeim þremur dög-
um, sem við biðum eftir að Scott
kæmi heim.
Þegar Scott kom úr eftirlitsferð-
inni var ákveðið að fljúga í könn-
unarferð yfir Kachemakfjörð. En
veðurguðinn var okkur ekki hlið-
hollur svo við urðum að bíða í
tvo daga eftir flugveðri.
Þegar fært varð lögðum við af
stað yfir fjörðinn. Skriðjökull
gengur ofan að firðinum, en hann
minnkar ár frá ári eins og aðrir
jöklar í Alaska. Gróðurinn fylgir
svo fljótt eftir, að vart sér í auðan
blett við endann á jöklinum. Þarna
er þó smá lón og renna ótal kvísl-
ar úr því til sjávar. Eru bakkar
þeirra vaxnir þéttu elrikjarri, en
er fjær dregur tekur við birki,
víðir og ösp, en sitkagrenið er
byrjað að leggja undir sig aurinn.
í hlíðunum vex hávaxinn sitka-
greniskógur, en ekki sáust neinir
könglar á trjánum, og snerum við
því frá við svo búið.
Um kvöldið höfðum við sam-
band við Indriða. Hann hafði þær
fregnir að færa, að líkur væru fyr-
ir snjókomu í fjöllunum umhverfis
Skagway, þar sem ákjósanlegast
væri að safna fræi af fjallaþin, og
yrðum við því að hraða okkur
þangað svo við misstum ekki af
þinfræinu. Varð það að samkomu-
lagi að við hittumst í Lawing næsta
dag og færum þaðan til Skagwav
allir saman. Það var mikið um
dýrðir í Lawing næsta kvöld og
frá mörgu að segja, þegar við hitt-
umst allir að nýju.