Lesbók Morgunblaðsins - 06.12.1953, Blaðsíða 1
43. tbl.
XXVIII. árg.
Sunnudagur 6. desember 1953
Alssoim
MEÐ leikriti sínu „Fjalla-Ey-
vindur“ hefir Jóhann Sigur-
jónsson gert Arnes Pálsson
frægan, svo að hvert manns-
barn á landinu kannast við
þennan mann, er nú hefir leg-
ið undir gleymdu leiði í gamla
kirkjugarðinum í Reykjavík í
nær hálfa aðra öld.
Gísli Konráðsson ritaði sögu
þeirra útilegumannanna
Fjalla-Eyvindar, Höllu, Arnes-
ar, Abrahams og Hjartar og
úr þeirri sögu mun Jóhann
hafa tekið uppstöðuna í leikrit
sitt. Þó kemur þar ekki jafn
glöggt fram eins og hjá Gísla
hinn ævintýralegi ferill Arn-
esar, því að örlög þeirra Höllu
og Eyvindar skyggja þar á.
Hjá Gísla verður Arnes
engu síður merkilegur mað-
ur en Fjalla-Eyvindur. Þyk-
ist Gísli geta rakið með meiri
vissu sögu hans og þau ævin-
týr, sem hann rataði í. En
þó er auðfundið að á mörgu
þessu er ósvikinn þjóðsagna-
blær, og sést á því að ýmsar
sögur hafa um Arnes gengið
manna á. meðal og Gísli tínt
flest til er hann festi hönd á.
Þykir mér hlýða að rekja hér
fyrst sögu Arnesar, eins og
Gísli hefir sagt hana, og þó
aðeins í ágripi, vegna þess að
annars yrði hún of löng. En
sagan er á þessa leið:
FRÁSÖGN GÍSLA UM
ÆVI ARNESAR
Svo er sagt, að Arnes hafi
þegar í æsku verið óþýður og
grimmur í skapi og fégjarn
mjög. Að útliti var hann lág-
ur vexti og þrekinn, kringlu-
leitur í andliti og þó kinn-
beinahár, hökustuttur, snar-
eygur og dökkeygur, svartur
á háralit og völumæltur. Snar
var hann og manna fóthvat-
astur, svo að fáir hestar
mundu hann á hlaupi taka.
Þegar Arnes var um tví-
Andrés Björnsson sem Arnes í „Fjalla-Evvindi“ tugt vantaði bónda nokk-