Lesbók Morgunblaðsins - 06.12.1953, Blaðsíða 6

740
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þá var séra Snorri Björnsson
prestur að Stað og var það seinasta
árið hans þar, áður en hann fekk
Húsafell í Borgarfirði. Hann fekk
nú Arnes til þess að fara fyrir sig
um veturinn með bréf suður til
Borgarfjarðar, sennilega vegna
þess að hann bjóst við að flytjast
þangað með vorinu. Sýnir þetta að
jafn mætur og mannglöggur maður
eins og séra Snorri var, hefur borið
traust til Arnesar, og ber það vqtt
þess að hann hafi komið sér vrel í
sókn séra Snorra. Fór Arnes nú
með bréfið „suður yfir Hvítá“, eins
og hann komst að orði. Síðan fór
hann vestur aftur og kvraðst bá
hafa verið 14 eða 15 vikur hjá
bóndanum í Hælavík, sem Stefán
heiti og sig minni að sé Þórarins-
son (hann var Benediktsson).
Um Jónsmessuleytið vorið 1757
fer hann svo aftur suður til Borgar-
fjarðar og er ekki kunnugt hvað
honum hefur gengið til þess, eða
hvort hann hefur átt nokkurt er-
indi þangað. En geta má þess að
mikill bjargræðisskortur var þá
og hrundi fólk víða niður úr
hungri. Má vera að Arnesi hafi
ekki þótt björgulegt þar vestra.
Lagði hann nú land undir fót og
létti ekki fyr en hann kom að Más-
stöðum í Akraneshreppi. Þar var
kunningjafólk hans og dvaldist
hann hjá því á laun í 5 eða 6 vikur.
Þaðan fór hann að Móakoti. Þar
bjó kona, er Guðrún Benedikts-
dóttir hét með syni sínum, Helga
að nafni. Hafði Arnes nú athvarf
þarna um hríð, en þorði ekki að
vera heima þar á daginn, heldur
var þá í felum í Akrafjalli. Þegar
hann var spurður um það fyrir
rétti á hverju hann hefði lifað þann
tíma, sem hann var þar, svaraði
hann, að það hefði aðallega verið
blautur fiskur, sem Móakotsfólkið
hefði gefið sér, en líka hefði þeir
Helgi stolið 8 íullorðnum sauðum
í Akrafjalli. Einnig kvaðst hann
hafa farið um nótt í hús á Innra-
Hólmi og náð þar mjöli í skjóðu
og ennfremur fimm hörðum fisk-
um niður við sjóinn. Hann var
spurður hvort hann hefði verið
vopnaður, en hann kvaðst ekki
hafa haft annað en broddstaf og lítt
nýta handöxi, sem þeir Helgi hefði
notað til þess að brytja niður
skrokkana af sauðunum. —
Menn urðu fljótt varir við fjár-
hvörf í fjallinu og beindist grunur
að þeim Móakotsmæðginum. Voru
þau gripin og er til framburður
þeirra fyrir aukalögþingi í Reykja-
vík 19. september 1757. Þau sögðu
að Arnes hefði hafzt við í Illu-
skorugili í Akrafjalli, en komið til
sín fyrir víst 9 sinnum og ætíð fær-
andi hendi. Tvisvar kvaðst Helgi
hafa farið í fjallið með honum til
að ná í sauðina og svo hefði þau
öll hjálpast að því að flytja slátrið
og kjötið heim að Móakoti. Þetta
hefði verið 2—4 vetra sauðir. —
Arnes neitaði því alltaf statt og
stöðugt fyrir rétti að hann hefði
legið úti í Akrafjalli. Hann kvaðst
hafa sofið á bæum hverja nótt. Og
ekki kvaðst hann vita hvar Illu-
skorugil væri.-----
— ★ —
Ekki var Arnes heima er þau
Móakotsfeðgin voru gripin. En nú
leizt honum ekki á að vera þarna
lengur. Helt hann þá inn með Hval-
firði og var á ýmsum bæum tíma
og tíma, svo sem Botni, Hvítanesi,
Skorhaga, Brekku og Sjávarhóla-
koti. Lengst var hann á Brekku á
Kjalarnesi og var þá korpið langt
fram á haust. — Meðan hann var
þarna var það eitt kvöld að hann
gekk fram að Brautarholti. Þar bjó
þá Þorvaldur lögréttumaður Ein-
arsson hinn ríki. Þar logaði ljós í
stofu og sá Arnes að gestir voru
komnir. Gekk hann þá að kirkj-
unni og fann að hún var opin og
gekk þar inn. í kirkjunni átti Þor-
varður geymt peningaskrín sitt.
Var það læst, en svo óvarlega var
frá gengið, að lykillinn stóð í
skránni. Hirti þá Arnes þarna 50
peninga, aðallega krónur og spesí-
ur. En þar var mikið meira, tveir
pokar fullir af peningum, nokkrir
lausir peningar í skríninu, silfur-
skeiðar og staup. Það skildi Arnes
eftir. Læsti hann svo skríninu aftur
og lokaði kirkjuhurð eins og hann
hafði komið að henni. Einhvern
tíma seinna varð Þorvarður þess
var, að honum höfðu horfið pen-
ingar úr skríninu, en hann gerði
enga rekistefnu út af því, og komst
þetta ekki upp fyr en Arnes játaði
á sig þjófnaðinn nokkrum árum
seinna.
Ekki vildi Arnes láta bóndann á
Brekku vita neitt um þennan stuld
og gerðist nú stutt í veru hans þar
eftir það. Var nú komið fram í lok
októbermánaðar.
Þá bjó á Hofstöðum í Garða-
hreppi á Álftanesi Þorkell, sonur
Tómasar Magnússonar fyrverandi
húsbónda Arnesar. Til hans leitaði
Arnes nú og bað hann að leyna sér.
Hefur eflaust verið vinátta með
þeim áður. Kvaðst Arnes hafa fé
fyrir sig að leggja og fekk honum
10 eða 12 peninga til að kaupa fyrir
mat og klæðnað. Voru það aðallega
sléttir dalir en þó nokkrar heilar
spesíur. Síðan var Arnes þarna hjá
þeim hjónum fram á vetur og fór
aldrei út fyrir húsdyr.
Þaðan fór hann alfarinn að næt-
urlagi og gekk beint af augum að
Elliðaánum og kom að litunarhús-
inu. Sagði hann sjálfur svo frá því:
— Ég fór inn um opinn glugga á
farvarahúsinu og lagði mig þar í
rúmflet. Skammt þar eftir kom
bóndinn Hans Nielsen og náði þeim
poka, er ég hafði meðferðis og hafði
lagt í gluggatótt farvarahússins,
svo ég náði honum aldrei aftur þó
peninga fram byði. Þaðan fór ég
strax aftur að Hofstöðum og sagði