Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1955, Qupperneq 6

162
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
því að áður en prestastefnan skyldi
haldin. sættust þeir prestur op amt-
maður heilum sáttum. Varð það
með því móti, að séra Ólafur hað
amtmann fvrircefningar á frum-
hlaupi sínu, og lofaði að láta niður
faila allar kröfur af sinni háltu út
af varðþaidi og nauðumim flufn-
insh til Kaupmannahafpar. Fvrir
betta lét amtmaður oc *>n«*r sínnr
kröfur á hendur séra Ólafi niðnr
falla, og var bað fastmælum bund-
ið að bessi mál skyldi aldrei fyrir
rétt koma.
Að þessu loknu sótti séra Ölafur
til konungs um upnreisn til prest-
skapar og skrifaði Ólafur amtmað-
ur siálfur umsóknina fvrir hann
og gaf honum meðmæh' sín. Getur
hann hess, að s“ra Óiafur hafi
hegðnð sér heiðarlega og siðsam-
’ega betta snmar og lofi að gera
svo framvegis, og ennfremur getur
hann þess að þeir sé nú alsáttir.
Finnur biskup gaf honum einnig
meðmæli sín, þrátt fvrir fvrri full-
yrðingar um að hann mundi aldrei
gera slíkt. Virðist svo sem höfð-
ingiar hafi nú tekið þann kostinn
að fara að Ólafi með góðu og vita
hvort hann skipaðist ekki við það.
Sama sumarið sem Ólafur var
sendur utan, hafði sér Jón skáld
Þorláksson (sem oftast er kenndur
við Bægisá) fengið Saurbæarþing-
in. Hann lagði brátt hug á Jórunni
dóttur Bryniólfs Bjarnasonar í
Fagradal, en Brynjólfur vildi ekki
gefa honum mevna. En þá fór svo
að séra Jón átti barn með Jórunni,
og missti fyrir það prestskap. Þá
hafði konungur veitt séra Ólafi
uppreisn og sótti hann nú um
prestakallið og veitti Thodal, hinn
nýi stiftamtmaður, honum það 30.
okt. 1770. Bar nú ekkert á óstillingu
hiá séra Ólafi og sat hann í friði
og spekt um 15 ára skeið. Var hann
þá að fást við andlegan skáldskap
og 1774 sendi hann Finni biskupi
til yfirlits sálma eftir sig. Segir
Nobelsverðlaunin
^LFRED BERNHARD NOBEL
fæddit'-t í Stokkhólmi 21. októ-
bor- 1833. Voi’iir hans hét Immanuel
Nobel, gáfaður maður og iðjuhöld-
ur
í æsku var Alfred Nnbel miög
hpilsuveill fór Tftið frm. Þegar
hann var P árq flntticf hann með
foreldmm sínum tiT RússTands og
bar tók hann að hroskast. Og er
hann hafði aldur tiT. tók hann að
stunda nám og frá 16—21 árs aldri
var hann við nám í Þýzkalandi,
Frakklandi. Englandi og Banda-
ríkiunum. Hvarf hann svo aftur til
Stokkhólms, en har voru foreldrar
hans bá, og tók að gefa sig að
rannsóknum á sprengiefnum.
Um þær mundir var púðrið
sterkasta sprengiefni, sem menn
gátu notað, en fyrir hinar stór-
auknu verk^egu framkvæmdir var
h^ð orðið allt of kraftlítið. Að vísu
höfðu Frakkar komizt á snoðir um
að nitroglvcerin var miklu öflugra
snrengiefni. en það var svo hættu-
Wt í meðförum að engar líkur
voru tíl bess að bað vrði notað.
Tilraunir Alfreds Nobels urðu
honum dvrkeyptar, bví að spreng-
ing varð í tilraunastöðinni og fórst
bar bróðir hans, Oscar Emil Nobel.
Eftir betta slvs bannaði borgar-
stiórnin í StokkhóTmi aTgerlega all-
ar tiTraunir með sprengiefni inn-
an horgar. En ATfred Nobel var þó
ekki á því að gefast upp. Hann
leigði sér skipsskrokk, flutti hann
biskup í bréfi til hans að þetta sé
að sínum dómi svo gott verk, að
hann efist ekki um að það verði
öllum guðhræddum og góðum
mönnum þóknanlegt að það kæmi
á prent.
BÖRN SÉRA ÓLAFS
Þau séra Ólafur og Kristín kona
hans áttu nokkur börn og má geta
hér þeirra er upp komust:
Jón var elztur. Hann var fóstur-
sonur Magnúsar sýslumanns Ket-
ilssonar. Setti Magnús hann til
mennta og varð hann stúdent.
Hann var trúlofaður Þorbjörgu
dóttur sýslumanns, en þau önduð-
ust bæði úr bólu sumarið 1775.
Jóhann varð ekki gamall og and-
aðist ógiftur og bamlaus. Hann
þótti undarlegur.
Sigríður, varð úti.
Sigríður önnur, giftist Nikulási
Þorsteinssyni að Orrahóli.
Halldóra, mikilhæf kona. Hún
átti launbarn með Jóni Þorleifs-
syni, kvæntum manni á Efri
Brekku og löngu seinna annað barn
með sama manni og var það séra
Halldór í Tröllatungu, orðlagt val-
menni.
Anna Soffía, var undarleg, komst
á flæking og dó barnlaus.
Um dauða Sigríðar eldri er þetta
sagt: í septembermánuði 1778 fór
hún á grasafjall ásamt Jóhanni
bróður sínum og fleira fólki úr
Saurbæ. Kom á kafaldshríð og
höfðu þau systkin yfirgefið tjaldið
og ætlað að leita byggða. Eftir
langa göngu gafst Sigríður upp,
en Jóhann bar hana þá þangað til
hann hugði að hún væri örend.
Skildi hann hana þá eftir og brauzt
til bvggða. En er farið var að leita
hennar, var hún röknuð við og
uppistandandi. Var henni þá komið
að Ásgarði. Daginn eftir heldu þau
systkin heim á leið, en Sigríður dó
af ofþjökun eftir tvo daga (24.
sept.) Frh.