Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1955, Blaðsíða 4
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
f }56
'Á terb um Noreg með forsetahjónunum
Stafangur og Jaðar
Hús við höfnina
IX.
HAFURSFJÖRÐUR OG SÓLA
Ekki var höfð nein viðdvöl í
Stafangri að þessu sinni, heldur
stigið á bíla og ekið rakleitt út á
flugvöllinn hjá Sóla, því að þar
skyldi kvöldverður snæddur.
Leiðin þangað liggur fyrir botn
Hafursfjarðar. Er hann ólíkur þeim
fjörðum, er vér höfðum áður séð.
Engin fjöll eru að honum og hann
breiðir úr sér og er allvíður innst.
En yzt er hann þröngur mjög og
líkist því mest hópi, stóru stöðu-
vatni, sem er tengt við hafið með
mjóu sundi. Þarna stóð in nafn-
fræga Hafursfjarðarorusta, sem
svo víða er getið í sögum, en ekki
lýst að neinu ráði. Sagt er að Har-
aldur konungur hárfagri hafi verið
fyrir í Hafursfirði með skipaher
sinn, þegar þeir komu þar að Þór-
ir haklangur og Kjötvi með sinn
her. Haraldur hefur því valið or-
ustustaðinn. Varla mun hann hafa
farið með skip sín inn í fjörðinn,
þar sem hægt var að sækja að hon-
um öllum megin. Sennilegra er
hitt að hann hafi lagt skipum sín-
í Stafangri
um síbyrt þvert yfir sundið yzt í
firðinum, og þar hafi orustan stað-
ið. Urslit þeirrar orustu réðu því,
að höfðingjar flýðu land og leit-
uðu margir til íslands. Hér er því
merkilegur sögustaður, hér skap-
ast örlög tveggja þjóða. Eftir þessa
orustu verður Noregur eitt ríki, en
samtímis byggist ísland og verður
að sjálfstæðu ríki.
Og nú var íslenzkur þjóðhöfð-
ingi kominn í fyrsta skifti á þess-
ar örlagaslóðir. Það var merkileg
stund. Þjóðirnar, sem skildust hér
í bræði fyrir nær 1100 árum réttu
nú hvor annari bróðurhönd á þess-
um sama stað, til merkis um órofa
vináttu og samvinnu fyrir frelsi
og friði og sameiginlegum menn-
ingararfi. Skilningur á þessu kom
ljóst fram í grein í „Stavanger Aft-