Lesbók Morgunblaðsins - 27.05.1956, Qupperneq 14

S06
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
verið að piltana langi í heitan kaffi-
sopa um hádegið. Síðan heldur hún
áfram að prjóna og tefur sig ekki á
neinu öðru en þvi að hræra í pottinum
og sinna um eldinn, þvi að oft verður
að bæta á hann, hagræða flögunum,
eða skara í glóðina og hreinsa burt
ösku. Hún hlustar á sótdropana falla
og finnur þegar þeir koma á skýlu-
klútinn, en þetta er aðeins til að undir-
stryka þá blessaða værð og hvíld sem
hún nýtur.
Eftir miðdegisverðinn er enn settur
upp pottur með vatni, og þegar það
er orðið heitt, nær hún í þvottabala og
hellir vatninu þar í. Og nú fer hún að
þvo sokka af öllu heimilisfólkinu og
fleiri flíkur. Og nú hamast hún eins
og hún eigi lífið að leysa. Sokkarnir
eru úr ull og svellþæfðir, en auk þess
mjög óhreinir, svo að þeir eru harðir
og hendurnar verða sárar af að nugga
þeim við þvottafjölina. Þessi þvottur
tekur alllangan tíma og vatnið, sem
eftir er í balanum er orðið þykkt af
óhreinindum. Nokkuð af því situr í
sokkunum, hvernig sem hún vindur þá
og tekur á öllum kröftum, en nokkuð
hefur skvetzt utan hjá balanum og
eldhúsgólfið er orðið rennandi blautt.
Jafnvel treyuermar hennar eru blaut-
ar og svuntan. Svo er þessu lokið og
þá hellir hún skolpinu úr balanum í
rennuna, skolar balann úr köldu vatni
og fer með hann fram. Svo hengir hún
sokkana út til þerris. En þeir þorna
sjálfsagt ekki í dag, því að þeir verða
beingaddaðir í höndunum á henni með-
an hún er að hengja þá á stagið. Kuld-
inn nistir hendur hennar, hún fær
naglakul og verður krókloppin. En svo
bíður hennar nýtt verk, að þrífa til í
eldhúsinu. Til þess er aðeins eitt ráð.
Hún stráir ösku yfir gólfið þar sem
það er blautt. Askan sýgur í sig vætuna
og ef einhvers staðar er svo stór pollur
að askan nær ekki að draga allt vatnið
í sig, þá verður að bæta meiri ösku á.
Síðan verður að sópa gólfið með vend-
inum. Það er nokkuð erfitt, þvi að
askan er þung fyrir og eins og límist
við gólfið, en burt skal hún, hvort hún
vill eður ei. Og seinast er hún látin í
öskutrogið og borin út á fjóshaug,
en þurri ösku stráð að nýu yfir gólfið
svo að það verði þurrt og þokkalegt.
Að þessu loknu glæðir hún eldinn í
hlóðunum og setur upp kaffiketilinn.
Fólkið vill fá kvöldkaffið sitt og engar
refjar. Og það er ekki nema gaman að
hita kaffi. Og þegar því er lokið, þá er
enn eitt verk eftir. Hún sækir mjöl og
Horfurnar í Rússlandi
Frá fréttaritara blaðsins í Sviþjóð
nREYTT viðhorf í Rússlandi hafa
vakið almenna athygli. For-
seta Finnlands hefir verið boðið í
heimsókn þangað, forsætisráðherr-
ar Norðmanna, Svía og Dana hafa
verið boðnir þangað, og hver veit
nema forseti íslands fái heimboð.
En hver eru þá in breyttu við-
horf í Rússlandi eftir fráfall Stal-
ins? Hvað liggur á bak við það að
hann skuli nú vera fordæmdur?
Sovjetveldið er lögregluríki þar
sem þjóðarviljinn er að engu hafð-
ur. Kommúnistaflokkurinn er ein-
valdur í innanríkis- og utanríkis-
málum. Hann telur sem sína menn
kommúnista í öllum löndum
heims, sem hlýða boði hans og
banni. Tilgangurinn er að ná yfir-
ráðum um allan heim, og til þess
eru notuð öll brögð. Eftir stríðið
lagði Rússland undir sig tíu frjáls-
ar þjóðir í Evrópu: Eistland, Lett-
land, Lithaugaland, Pólland, Ung-
verjaland, Rúmeníu, Búlgaríu,
J úgóslavíu, Albaníu, Tékkóslóvakíu.
Auk þess Austurríki og Austur-
Þýzkaland. Sovét reyndi að koma
á byltingu í Frakklandi og Ítalíu,
setti á samgöngubann við Berlín,
stóð að styrjöldunum í Grikklandi,
Indónesíu og Indókína, flæmdi
Sjangkaisjek frá Kína og hleypti
á stað Kóreustyrjöldinni. Allt mið-
aði þetta að því að ná heimsyfir-
ráðum.
En valdadraumarnir rættust
ekki. Ástandið innanlands og í
leppríkjunum var ekki gott. Sovét
þorði ekki að leggja út í heims-
styrjöld. Gengi kommúnismans í
öðrum löndum fór hrakandi eftir
því sem velmegun óx þar. Jafn-
framt fór að bera á sundurlyndi
milli Sovétstjórnarinnar og lepp-
ríkjanna, og lauk með því, að
Júgóslavía var rekin úr Komin-
form.
Með Kóreustyrjöldinni urðu
þáttaskil í utanríkisstefnu Rússa,
þar sem ágengni þeirra þar var
stöðvuð. Atlantshafsbandalagið,
vígbúnaður vestrænna þjóða,
bækistöðvar Bandaríkjahers allt í
býr til deig, stærra en um morguninn,
því að nú skal baka pottbrauð. Þegar
deigið er fullhnoðað, gerir hún úr því
stóran kringlóttan hleif, kúptan að of-
an. Hún mokar til öskunni í þeim
hlóðunum, sem hún hefur ekki notað
um daginn, ber svo glóð ofan á öskuna,
og þar ofan á setur hún kökuna, Síðan
hvolfir hún potti yfir og fyllir allt um
kring með glóð og moði. Svo setur hún
glóð ofan á pottinn, byrgir svo allt með
moði og ber ösku ofan á. Með þessu
móti kemur glóð í moðið og af því er
svo mikill hiti að kakan bakast undir
pottinum, eins og í ofni. En vel þarf
að ganga frá öllu, svo að ekki logi upp
úr. Það er ekki vandalaust. En sé vel
um búið, getur hún tekið rjúkandi og
vel bakað pottbrauð úr hlóðunum
morguninn eftir.
Nú er aðeins eftir að fela eldinn, Að
því loknu getur hún sezt inn í baðstofu
við rokkinn sinn og spunnið látlaust
fram að háttatíma.
Það er að segja — ef ekki koma
gestir. Oft komu hraktir gestir seint
að kvöldi. Varð þá að taka upp eld
aftur til þess að veita þeim beina, og
jafnvel til þess að þurrka föt þeirra.
Og stundum var svo langt liðið á nótt
þegar því var lokið, að ekki þótti taka
því að fá sér blund, heldur var farið
að hita morgunkaffið. Og svo kom nýr
dagur með sama umstangi og áður.
A. Ó.