Lesbók Morgunblaðsins - 05.08.1956, Blaðsíða 11

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
431
Kirkjurnar tvær i Saurbæ.
Landsnefnd Hallgrímskirkju. En
svo kom fyrri heimsstyriöldin, og
vegna hennar og eftirkastanna, var
hljótt um þetta mál fram á árið
1933. Þá flutti Ólafur B. Björnsson
á Akranesi erindi í Ríkisútvarpið
og vakti menn til starfa að nýju.
Komst þá skriður á málið og árið
1935 gerði húsameistari ríkisins
teikningu af inni fyrirhuguðu
kirkju.
Rétt áður en seinni styrjöldin
hófst, var byrjað á byggingu kirkj-
unnar. Var gerður kjallari undir
kór, og steyptur grunnur. Unnu
sólmarmenn mikið að þessu í sjálf-
boðavinnu, en þó varð þetta mann-
virki svo dýrt, að það lcostaði um
20.000 kr. Stöðvaðist þá verkið
bæði vegna fjárskorts og seinni
heimsstyrjaldarinnar, sem nú skall
á. Var svo ekki hafizt handa aftur
-fyr en 1953. Voru menn þá horfnir
frá því að byggja eftir teikningu
húsameistara, og var Sigurður
Guðmundsson arkitekt fenginn til
þess að gera nýa teikningu, og
kirkjan höfð 10 metrum styttri en
upphaflega var áætlað, en er þó
10x20 metrar.
Fyrir framúrskarandi dugnað og
fórnfýsi einstakra manna er þessi
kirkja nú nær fullsmíðuð, og mun
vera eitthvert vandaðasta hús á ís-
landi að öllum frágangi, og ið feg-
ursta hús hvar sem á er litið, svo
að hún er veglegt minnismerki um
sálmaskáldið góða. Er hún ólík
öðrum kirkjum á íslandi og hefur
þvi sinn eigin svip, sem er breyti-
legur tilsýndar, eftir því hvaðan á
hana er horft. Til hliðar við kirkj-
una er útbygging og upp af henni
turn, 20 metra hár. Að utan er
múrinn allur með röndum, líkt og
þar væri skarsúð, en þakið úr eiri.
Stór gluggi er á vesturstafni og í
hann á að koma mislitt gler með
biblíumyndum, máluðum af Gerði
Helgadóttur.
Innra verður kirkjan mjög fögur.
Ljósum, mislitum múrsteini er
hlaðið innan á alla veggi og gefur
sú hleðsla kirkjunni hátíðlegan og
rólegan svip, og á engin önnur
lúrkja á landinu slíka veggi. Súð
er úr valviði og eins sperrur með
skammbitum og skáslám, en gólfið
úr brenni. Ber allt þetta vott um
hve mjög hefir verið vandað til
hússins. Bekki í kirkjuna er verið
að smíða á Akranesi og þegar þeir
eru komnir, verða þar sæti fyrir
140 manns. Undir bekkjunum
verða rafmagnsofnar og lýst verður
lcirkjan með rafmagni og verður
það flóðbirta.
----o----
ivíenn munu spyrja hvort slíkt
hús muni ekki vera dýrt. Jú, víst
verður það nokkuð dýrt, líklega
allt að því IV2 milljón króna, en
það fé er að mestu fengið með
gjöfum og samskotum og vantar
nú ekki nema herzlumuninn. Menn
hafa verið örlátir eins og áður þeg-
ar minning Hallgríms Pétursson-
ar var annars vegar. Hreppsnefnd
og sóknarnefnd hafa verið örlátar
á framlög. Fé hefir streymt að úr
öllum áttum, bæði áheit og gjafir.
En auk þess hafa svo borizt ýms-
ar stórgjafir: Eirþakið var gefið,
hurðir, hreinlætistæki og teikning
af raflögn. Af gjöfum þeim, sem lof
-að hefir verið, en enn eruókomnar,
íná neína: Prédikunarstó1, skírnar-
laug, altaristöflu, altari, orgel,
kirkjuklukur, stafngluggann, kerta
stjaka, messuklæði 0. fl. Samtals
nemur þetta stórfé, en er talið með
í byggingarkostnaði.
Landsnefnd Hallgrímskirkju
treysti þjóðinni til þess að reisa
þennan minnisvarða. Og þjóðin
hafir ekki brugðist því trausti. Hún
heíir enn innt af höndum þakkar-
skuld sína við Hallgrím Pétursson,
eins og hún gerði á harðindaárun-
um 1880—85. Það, sem á vantar til
þess að hægt sé að fullkomna
kirkjubygginguna, kemur áreiðan-
lega von bráðar. Og stolt má þjóð-
in þá vera, því að þetta er hið veg-
legasta og fegursta minnismerki,
sem reist hefir verið hér á landi.
----0----
Nú standa tvær kirkjur í Saur-
bæ. Gamla kirkjan er orðin 80 ára
gömul og er elzt af öllum kirkjum
í Borgarfjarðar prófastsdæmi. Hún
er mjög lítil á móts við nýu kirkj-
una, en stæöilegt hús enn.
í henni eru nokkrir all-