Lesbók Morgunblaðsins - 06.01.1957, Blaðsíða 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
eru ekki ræktuð til þess að horfa á
þau í görðunum, eða til þess að
setja þau í vatn inni í húsum. Blóm-
in eru til þess að skreyta sjálfan
sig með þeim. Úr þeim eru flétt-
aðir sveigar til að hafa um höfuð
sér, þeim er stungið í hárið eða
jafnvel í göt á eyrnasneplunum,
og stundum eru gerðir blómsveig-
ar til þess að hafa um hálsinn. Og
það eru ekki síður karlar en konur,
sem skreyta sig með þessu.
Oft kom það fyrir, er við vorum
á gangi og mættum einhverjum,
að sá inn sami tók af sér blóma-
skrautið og bauð okkur sem vinar-
gjöf. Eg fór hjá mér í fyrstu, en
við vöndumst þessu og fórum að
bera blómfléttur um höfuð og
fannst þetta eðlilegt og fallegt. Við
vorum jafnvel farnir að skoða okk-
ur í spegli til þess að sjá hvernig
blómin færi okkur bezt.
Unglingspiltur, sem hét Tachi,
slasaðist einu sinni illa á fæti og
eg kom daglega til hans að gera að
sárunum, í þakklætisskyni færði
Tachi mér ljómandi fallegt háls-
band úr skeljum. Eg setti það á
mig og var hálf vandræðalegur,
því að eg hélt að félagar mínir
mundu hæðast að mér fyrir. En þeir
öfunduðu mig — og svo notuðum
við hálsbandið allir, sinn daginn
hver
Konurnar lögðu jafn mikla alúð
við að rækta blómin eins og að
rækta matjurtir. Og þær lögðu
mikla vinnu í að búa til blómflétt-
ur. Hér er ekki um harða lífsbar-
áttu að ræða, og þess vegna er
hugsað jafnframt fyrir þörfum ins
innra manns, eins og fyrir líkam-
legum þörfum. En oft var eg að
velta því fyrir mér, hvort annað
væri gaman, en hitt alvara, annað
leikur en hitt vinna. Eða voru þessi
hugtök svo nátengd, að þar varð
ekki greint á milli? Eða er einhver
greinarmunur á þessu tvennu?
\/TÐ TÖLDUM öll húsdýr á eynni.
Þar voru 5 hundar, 19 kettir,
33 svín og 50 hæns. Á þessu er
auðséð að búskapurinn gefur þeim
ekki mikla fæðu úr dýraríkinu.
Landrými er takmarkað. Rækt-
anlegt land á eynni er ekki nema
% úr fermílu að stærð. Og þótt
þarna sé ekki nema 260 sálir, þá
er þar jafn þéttbýlt og í Ítalíu.
Menn gæti ekki lifað þama, ef ekki
væri kókospálminn. Hann veitir
þeim mat og drykk og hann sér
fyrir þörfum þeirra að öðru leyti.
Úr hýði hnetunnar gera þeir sér
handklæði og þvottaklúta. Hnetu-
skurnið er eldsneyti. Úr trefjum
pálmanna er spunninn þráður í
vöggur barnanna og fiskinet. Lík-
amar látinna eru hjúpaðir trefjum,
áður en þeim er sökkt í sjó. Úr
laufunum eru fléttaðir dúkar og
körfur. Stofnar trjánna eru notaðir
til húsabygginga og bátasmíða.
Vegna þess hvað landrými er
lítið, lifa íbúarnir líka á fiskveið-
um og þurfa ekki að sækja þær
lengra heldur en út í fagurblátt og
stillt hópið. Það er um mílu á
breidd og umgirt kórallarifi. Þeir
nota margs konar veiðiaðferðir.
Stundum veiða þeir margir sam-
an með netjum, stundum veiðir
einn og einn í háf, á* færi eða með
kastspjóti. Hver fullorðinn karl-
maður á sinn bát.
Kvölds og morgna og miðjan dag
fara konurnar með börn sín niður
að hópinu til þess að baða þau.
Og börnin eru að busla í sjónum
allan daginn. Það má því segja að
frá vöggu til grafar sé hópið hluti
af tilveru þeirra.
CUMARIÐ leið allt of fljótt. 12.
^ september átti skip að koma
að sækja okkur. Kvöldið áður, er
ég lagðist til hvíldar, var eg að
vona að skipið tefðist svo að við
gætum verið þama lengur — einn
dag — eina viku — einn mánuð
— en svo varð ekki. Morguninn
eftir var skipið komið. Vestræn
menning er stundvís, og nú var
kallið komið. Við urðum að yfir-
gefa þessa jarðnesku paradís og
þetta elskulega fólk.
Skipið kom fyrst við á eynni
Truk. Þar eru íbúar af sama kyn-
stofni og á Ifalik, en hafa miklu
lengur haft samband við útlend-
inga, Spánverja, Þjóðverja, Japana
og nú Bandaríkjamenn. Við gátum
ekki kynnzt þeim að neinu ráði,
en við sáum fljótt að samband
þeirra við „menninguna" hafði
ekki orðið þeim til gagns. Það var
stórkostlegur munur á þeim og
Ifalikbúum.
Eyarskeggjar á Ifalik hafa ekki
tekið neinum breytingum vegna
kynna sinna af öðrum þjóðum. Og
það var einmitt vegna þess að þeir
eru „óspilltir" að við vorum sendir
til þess að kynnast þeim. Og eftir
því sem við gátum bezt séð, þá er
líf þeirra í fögru samræmi við um-
hverfið.
Bandaríkin hafa þarna yfir
mörgum eyum að ráða, þar sem
vestrænna áhrifa gætir misjafnlega
mikið. Þar sem þeirra gætir mest,
koma þau fram sem úrkynjun
kynstofnsins. Menn hafa gleymt
sínum gömlu listum, þeir hafa jafn-
vel gleymt að veiða fisk og lifa
nú á niðursoðnum matvælum.
Þeim hafa borizt sjúkdómar, bæði
á sál og líkama og allt hefir þetta
fremur orðið þeim til tjóns en
gagns.
Breyting er yfirvofandi á Ifalik.
Þeir vilja verða eins og aðrir menn,
og eg held að ekki sé rétt að halda
þeim einangruðum, enda þótt það
væri hægt. Eg treysti þeim svo vel,
að eg veit, að þeir geta kennt oss
eins mikið og við þeim um það
hvernig menn eiga að lifa lífinu.
Og þarna er einmitt höfuð vanda-
málið — hvernig á að fara að því
að mennta þessa gáfuðu og nám-