Lesbók Morgunblaðsins - 24.02.1957, Blaðsíða 2

110
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
dauða komnir af kulda, hungri,
vosbúð og kolbrandi í fótum. Var
þarna kominn annar báturinn frá
„Chieftain". Hafði einn maðurinn
látist meðan á hrakningunum stóð.
Svo illa voru menn þessir komn-
ir, að þeir voru ekki einfærir að
komast upp úr bátnum. Var þeim
nú bjargað og voru þeir fyrst flutt-
ir heim til Chr. G. P. Lund bónda
og verslunarmanns. Voru þeim þar
bornir 3 pottar af nýmjólk og
skiftu þeir þeim milli sín. Síðan
voru þeir fluttir í veitingahúsið til
Ágústs Þorsteinssonar gestgjafa og
konu hans, Katrínar Þorsteins-
dóttur.
Um líkt leyti og þetta skeði, var
hákarlaskip úr Eyafirði á veiðum
norður af Kolbeinsey. Þar rakst
það á þriðja bátinn frá „Chieftain“,
og var þar köld aðkoma. Segir svo
frá því í ísafold: „í bátnum var
einn maður lifandi, en rænulaus
og nær dauða en lífi og ræfill af
líki annars manns — annar hand-
leggurinn og hjartað. Manninum
var hjúkrað sem bezt og fluttur á
land í Siglufirði, en síðan til Akur-
eyrar til lækningar; var komið
drep í báða fætur og skyldi taka
þá af. Þegar maðurinn fekk rænu,
sagði hann svo frá, að liðnir væri,
að því hann héldi, eitthvað 16
dagar frá því að hann og þeir
félagar fimm saman villtust frá
hvalveiðaskipinu, allslausir af mat-
föngum. Á 7. degi lézt inn fyrsti
þeirra af hungri, og síðan annar
og þriðji á 9. og 10. degi. Líkum
tveggja inna fyrstu var varpað fyr-
ir borð, en inn þriðja lögðu þeir
félagar tveir, er eftir lifðu, sér til
matar. Á fárra daga festi lézt ann-
ar þeirra.
Þessi urðu þá örlög hrakninga-
manna og skal nú sagt nánar frá
hinum sem björguðust.
Á BRIMNESI
Löngum hefir verið meira hjarta-
rúm en húsrúm á íslenzkum
sveitarbæum. Og fyrir 70 árum var
það ekki óvenjulegt að í inum
hrörlegustu hreysum væri nætur-
gestir, einn eða fleiri. Það þótti
svo sem sjálfsagt að bæta þeim
við í rúmin hjá heimafólki og þá
stundum ekki sútað þótt tveir væri
uppi til og einn til fóta. Og alvana-
legt var að heimafólk gengi úr
rúmi fyrir gestum.
En það hefir verið óvenjulegum
vandkvæðum bundið fyrir fólkið
á Brimnesi að taka á móti inum
óvæntu gestum. Svefnherbergi var
ekki annað en baðstofan og þar
hefir verið áskipað áður. En nú
bættust við fjórir gestir. Og þeir
voru þannig á sig komnir, að ekki
var hægt að hola þeim niður í
rúmin hjá heimamönnum. Þetta
voru sjúklingar, nær dauða en lífi
eftir langa hrakninga, og þurftu
að njóta sérstakrar aðhlynningar
og hjúkrunar. En þó var ef til vill
verst af öllu, að enginn skildi þá
og þeir skildu ekkert af því sem
heimafólk sagði við þá. Þeir töluðu
eitthvert framandi tungumál, sem
enginn hafði heyrt áður.
En íslenzka gestrisnan sagði til
sín. Af fátækt sinni reyndi fólkið
að gera þeim allt það gett er því
hugkvæmdist og gat. í té látið.
Hituð var mjólk handa þeim og
borinn fram bezti matur í kotinu.
Síðan voru dregin af þeim klæði
og þeim fengin hlý nærföt úr ís-
lenzku vaðmáli. Svo voru þeir
dúðaðir niður í rúm heimamanna.
Ólafur bóndi sá að meira þurfti
við. Nauðsynlega þurfti að bjarga
bátnum undan sjó, en til þess hafði
hann ekki mannafla, vegna þess
að báturinn var þungur. Einnig
þurfti að tilkynna hreppstjóra
komu þessara manna og útvega
einhverja hjálp til þess að hjúkra
þeim. Var því maður sendur til
Þórshafnar á fund hreppstjóra. Og
nú var skorin upp herör. Sjö menn
voru fengnir til þess að fara að
Brimnesi að bjarga bátnum, og
maður var sendur suður yfir nes
að Hrollaugsstöðum til þess að fá
þar stúlku að hjúkra gestunum.
Auk þess fékk hreppstjóri Guð-
mund Jónsson á Syðra Lóni til þess
að fara að Brimnesi og hjúkra
sjúklingunum. Svo heppilega vildi
til, að Hannes Lárus Þorsteinsson
stúdent frá Hermundarfelli (hann
var seinna prestur á Hólsfjöllum)
var staddur á Þórshöfn og var
hann eini maðurinn þarna um
slóðir, sem líklegt var að mundi
skilja mál hrakningsmanna. Hann
var því fenginn til þess að fara
út að Brimnesi og vera túlkur.
Það fór nú svo, að Hannes gat
talað við hrakningamennina og
fengið frásögn þeirra um það, sem
á dagana hafði drifið. Talaði hann
aðallega við skipstjórann og fékk
að vita nafn hans, en um nöfn
hinna mannanna spurði hann ekki.
Hannesi leizt það óráðlegt að
þessir sjúku menn væri til lang-
frama á Brimnesi, vegna þess hvað
heimilið var fátækt og enginn
húsakostur til þess að láta þá fá
sæmilega aðhlynningu. Hann fór
því frá Brimnesi á þriðjudaginn
eftir hvítasunnu, ákveðinn í því
að koma þeim fyrir einhvers stað-
ar „í betri og hentugri stað“ eins
og hann sagði sjálfur frá. Mun
hann hafa komið þeim fyrir á
Heiði, og á miðvikudaginn kom
hann með þrjá hesta til þess að
sækja þá, er honum þóttu ferða-
færir. Skipstjórann taldi hann ekki
ferðafæran.
Þegar hann kom að Brimnesi
með hestana, vildi svo til, að
norskt fiskiskip hafði komið þar
uppundir. Vildi skozki skipstjórinn
þá ólmur komast á burt með því
og var ekki í rónni fyr en sent
hafði verið um borð. Mun Ólafur
bóndi hafa farið þá ferð, en hvorki
vissi hann nafn skips né skipstjóra,