Lesbók Morgunblaðsins - 24.02.1957, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
11»
Menthou og var fæddur í Savoy á
10. öld, að því er sagnir herma.
Faðir hans var Richard de Ment-
hou barón og Bernhard var auga-
steinninn hans, enda glæstur og
gjörfulegur maður. Það var föðurn-
um því þungur harmur er Bern-
hard kom frá París að loknu námi
og kvaðst ætla að ganga í klaustur.
Hann lokaði son sinn inni og á-
kvað að hann skyldi kvænast konu
við sitt hæfi. En aðfaranótt brúð-
kaupsdagsins, braut Bernhard
járnrimlana úr glugga sínum og
strauk.
Hann varð brátt víðfrægur
kennimaður og sannkristinn. Hann
var ljúfur og mildur sem dúfa,
en sterkur eins og ljón og kunni
ekki að hræðast.
Svo var það eitt kvöld að nokkr-
ir pílagrímar komu til kirkju hans
og sögðu sínar farir ekki sléttar.
Þeir höfðu verið á ferð um skarðið,
en þá réðist á þá jötuninn Procus,
sem vakti yfir líkneskju Júpíters.
Þegar Bemhard frétti þetta, safn-
aði hann mönnum og í grenjandi
hríð fóru þeir upp í skarðið með
söngvum og bænahöldum. Þegar
þeir nálguðust Júpíter, breytti
Procus sér í dreka og ætlaði að
gleypa Bernhard. En hann veifaði
stólu sinni og vafðist hún um háls
drekanum eins og f jötur. Dró Bern-
hard svo drekann niður og vann
á honum, en förunautar hans brutu
niður líkneskju Júpíters. Og þar
með var skarðið hreinsað.
Bernhard sagði nú þorpsbúum að
þeir skyldi reisa þarna gistihús fyr-
ir ferðamenn. Það var mikið af
grjóti þarna og meira grjót var
dregið að á ísum og svo reis bygg-
ingin upp. Annað gistihús reisti
Bernhard nokkru sunnar og er það
nú kallað Litli St. Bernhard. Þetta
hefir gerzt einhvern tíma á 11.
öld, en gistihúsið var ekki kennt
við St. Bernhard fyrr en 100 árum
seinna. Það var fyrst helgað heil-
ögum Nikulási.
Gistihúsið brann 1555, en var
endurreist þremur eða fjórum ár-
um seinna.
Napoleon Bonaparte fór um
skarðið vorið 1800, er hann gerði
herför á hendur Austurríkismönn-
um. Hann hafði þá 40.000 her-
manna, 5000 hesta og 58 fallbyss-
ur, sem voru teknar sundur og
dregnar af fjölda manns. Ekki
var Napoleon þá á hvítum hesti,
eins og sagt hefir verið, heldur reið
hann á múlasna.
---- O -----
Um þær mundir voru 50 ár liðin
síðan munkarnir þarna fengu sér
fyrst hunda til björgunarstarfs og
síðan hafa þeir verið þar stöðugt
í rúmlega 200 ár. Fyrstu hundarnir
voru ekki eins og þeir, sem nú eru
þar, og enginn veit hvaðan þeir
voru upp runnir, líklega þó austan
úr Assyríu, því að þar hafa fund-
izt 2500 ára gamlar myndir af svip-
uðum hundum. Rómverjar fluttu
þessa hunda til Ítalíu og höíðu þá
fyrir varðhunda. Seinna hafa þeir
verið kynblandaðir og hafa tekið
að erfðum beztu kosti forfeðranna,
svo að engir hundar jafnast nú
á við þá. Þeir eru stórir og sterkir,
geðgóðir og vitrir. En sennilega er
hlutverki þeirra í St. Bernhard
bráðlega lokið. Nýir vegir eru
komnir, jarðgöng í gegnum fjöll-
in, og loftvegir yfir þau. Vegimir
um skörðin leggjast niður. Þegar
eg minntist á þetta við föður Em-
ery, viðurkenndi hann, að þetta
væri að nokkru leyti rétt, en sagði
þó:
„Það er orðin ófrávíkjanleg
regla að hafa hunda hér, og enn
geta þeir komið að gagni. Á vetr-
um eru oft skíðamenn í fjöllunum,
og einstaka pílagrímur er hér á
ferð. Svo eru smyglaramir, sem
em að lauma sígarettum og ýmsu
öðru milli landa. Þeir geta allir
lent í hættum, og vér látum eitt
yfir alla ganga. Hlutverk vort er
að hjálpa, án þess að spyrja um
hver maðurinn sé. Stormurinn og
snjórinn gera sér ekki heldur