Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.1957, Blaðsíða 4

128
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Eitt hús er úr múrsteini, kirkj-
an og hegningarhúsið eru úr steini.
Annars eru öll húsin úr timbri og
ýmist tjörguð eða rauðmáluð utan.
Vöruhúsin eru sum stór, en úr
timbri. Lengsta húsaröðin er með-
íram fjörunni. Vestast er þvergata
og við endann á henni veitingahús
fyrir kaupmennina. Austast í bæn-
um er „tugthúsið“ og er kalkað ut-
an og ber mjög af hinum dökku
húsunum. Ofan við Strandgötuna
stendur hús Trampe greifa, og
skammt frá því, suður við tjörn-
ina, stendur kirkjan; er það
klunnaleg bygging með tígulsteins-
þaki. Kirkjan er mjög hrörleg og
um hana alla næða vindar og regn.
Þótt hún sé svo rúmgóð, að þar
komist fyrir nokkur hundruð
manna, er hún sjaldan vel sótt,
nema þegar ferming er, en þá er
hún troðfull. Utan við þorpið er
fjöldi smákofa. Eru þeir allir mjög
lélegir. Þar búa aðallega þeir, sem
vinna hjá kaupmönnum. Alls munu
íbúar staðarins vera um 500. Efst
á hæðinni að vestan er stjörnu-
rannsóknastöð og þar geymd nokk-
ur áhöld. Nú eru þar tveir Danir,
sem eiga að sjá um landmælingar.
Þegar stórstreymt er, flæðir sjó-
inn oft upp á milli húss greifans og
kirkjunnar, og eins upp eftir þver-
götunni. Stundum fer flóðið inn {
garðana, sem eru hjá flestum hús-
um.
Trampe greifi hafði leyft okkur
að dveljast í húsi sínu. Það er lítið,
Skinnklæða-
trönur
(Hooker)
en þægilegt. Niðri eru þrjú her-
bergi. Úr einu þeirra er gengið
fram í eldhúsið og eitt er opinber
skrifstofa. Þar er búr með hillum
og skápum. í eldhúsinu er eld-
stæði, sem mest líkist eldstæði í
smiðju. í því miðju er lítið hola
og þar er eldurinn kynntur. Þegar
matur er soðinn, þarf að kveikja
upp sérstakan eld undir hverju
suðuíláti. Stofurnar eru hitaðar
upp með ofnum, sem eru í sam-
bandi við reykgang eldhússins.
Uppi er loft og verður að fara
þar upp brattan og þröngan
stiga. Þar uppi eru þrjú her-
bergi og eitt þeirra með upp-
hitun. — Húsinu fylgir opið
svæði og handan við það er hest-
hús og fjós og heyloft yfir. Bak
við húsið er ofurlítill afgirtur sáð-
garður.
Við heimsóttum prestinn (séra
Brynjólf Sigurðsson í Seli) sem á
Torfbæic
heima vestan við bæinn, í mjög lé-
legum kofa. Hann stóð í dyrum úti
og leiddi okkur inn, fyrst um löng,
dimm göng sem voru full af alls-
konar drasli og í einhverju
myrkraskoti þar stóð maður og
barði fisk. Farið var með okkur inn
í baðstofu sem er bezta húsið á
bænum. Þar var svo lágt undir
loft að maður gat naumast staðið
uppréttur. Og þar var svo þröngt,
að varla var hægt að hreyfa sig.
Þar var rúm, stundaklukka, komm-
óða og skápur með glerhurð. Okk-
ur furðaði á því að prestur einu
borgarinnar á íslandi skyldi hafa
svo vond húsakynni. En við skild-
um það er við fréttum að hann
fengi aðeins 150 ríkisdali í laun á
ári (og ekki reglulega goldið) og
jarðnæði, þar sem hann gat haft
eina eða tvær kýr og nokkrar kind-
ur.
Við vorum við jarðarföi* sjó-
manns, sem hafði dáið á skipinu.
Prestur kom í hempu niður í fjöru
að taka á móti kistunni og gekk svo
á undan henni upp í kirkjugarð.
Þar byrjaði hann að syngja og
margir tóku undir. Þetta gekk
þangað til kistan var komin í gröf-
ina. Þá kastaði prestur rekunum
á, og síðan var sungið meðan mok-
að var ofan í gröfina. Að því búnu
settu allir höfuðfötin fyrir andlit
sér og virtust gera bæn sína. Allt