Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Side 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
181
Islenzk skreið i sölutorgi.
Fljótin voru áður aðal sam-
gönguleiðir í landinu, og eru það
að vissu leyti enn, en nú eru komn-
ar járnbrautir víða og 'akvegir. Er
mikið um bíla í iandinu, enska,
þýzka og ameríska, og geisimikil
bílaumferð í Lagos. Og mörg eru
reiðhjólin. Það er keppikefli allra
að eignast reiðhjól. Þau gegna
þar hlutverki hestanna á íslandi
áður fyrr, eru höfð bæði til reiðar
og áburðar. Þegar menn hafa mikið
að flytja, raða þeir farangrinum á
hjólin, fullklyfja þau og teyma
síðan.
Sæmilegt gistihús er í Lagos en
óvíða annars staðar. í annarri
helztu hafnarborginni, Port
Harcourt, sem stendur sunnan við
Nigerósa, er t. d. ekkert gistihús.
En þar hefir stjómin látið reisa
einlyfta skála, ekki ósvipaða íbúð-
arskálunum í Höfðahverfi í
Reykjavík, og eru það gististaðir
fyrir aðkomumenn og verða marg-
ir gestir að sofa saman í hverju
herbergi, og á það ekki vel við
hvíta menn. Rafmagn er í borgun-
um, en götulýsing mjög bágborin.
Það var eitt kvöldið sem eg var í
Lagos, að eg fór upp í herbergi mitt
og ætlaði að skrifa bréf heim.
Malaríuflugan var þá komin á
kreik. Glugginn var auðvitað op-
inn og inn um hann hafði hún
komið. Eg kveikti á rafmagnsljós-
inu, en svo var flugnagerið þykkt
inni, að ljósið gat enga birtu bor-
ið. Sá eg þá minn kost vænstan
að skríða sem hvatlegast á bak við
flugnanetið, sem var umhverfis
rúmið.
í gistihúsinu er eldhús og soðið
við rafmagn, en aldrei þorði eg að
líta þar inn, því að eg bjóst við að
eg mundi þá missa alla matarlyst.
Annars elda Svertingjar mest úti.
Aðal matmálstími þeirra er kl. 6
—7 á kvöldin og má þá sjá loga
undir pottum úti fyrir kofum
þeirra. Eldsneyti er selt á torg-
inu og er ódýrt. Er það bæði timb-
ur og myrkjuskánir. Kveikt er
upp í timbrinu og mykjuskánirnar
síðan lagðar ofan á, því að þær
eru drýgra eldsneyti. Sumir nota
og kol. Eru góðar kolanámur í
landinu og eru kolin seld í litlum
pokum á sölutorginu, því að eng-
inn kaupir nema lítið í einu. Kon-
ur koma á markaðstorgið með inn-
kaupatöskur og séð hefi eg þær láta
kol, mykjuskán og skreiðarfisk
saman í tösku sína, og auðvitað
er skreiðin ekki þvegin þegar
heim kemur.
" Eins og áður er sagt hefi eg ferð-
ast fram og aftur um allt landið
og kynnzt fjölda Svertingja. Að
mínum dómi er fólkið gott, en víða
mjög frumstætt og siðir þess og
hugsunarháttur ólíkt því sem hér
er. Hvergi verð eg var við minni-
máttarkennd gagnvart hvítum
mönnum, en þeir viðurkenna þó
að þeir séu sér fremri um margt,
og sérstaklega hafa hvítir prestar
og læknar mikið álit í Austurland-
inu. Hvergi varð eg þess var að
Svertingjum lægi illa orð til
hvítra manna, hitt var miklu
fremur að eg heyrði Svertingjana
hrósa hvítum mömuun mikið, eink-
um fyrir það að þeir hefði fært
sér svo margt nytsamt, svo sem
reiðhjól, bíla, vélar og ótal margt
annað. Þegar Svertingjar ávarpa
hvíta menn kalla þeir þá jafnaðar-
lega herra (master), en hvítir menn
ávarpa þá með orðinu „friend“
(vinur).
Ekki er menningin komin svo
langt, að Svertingjar hafi lært að
fara vel með skepnur. Miskunnar-
leysi gagnvart dýrunum er bæði
Svertingjum og Aröbum í blóð bor-
ið. Þessa miskunnarleysis gætir og
í viðskiftum þeirra sjálfra. Einu
sinni var eg á gangi með Svertingja
og kom þá þar að sem karlmaður
var að lemja stúlku með hríslu eða
lurk. Stúlkan stóð upp við vegg,
hágrét og beiddist vægðar og var
mjög átakanlegt að horfa á þetta.
Eg lét Svertingjann sem með mér
var skila til böðulsins að hann
skyldi hætta þessum leik, og gerði
hann það þegar, enda þykir þeim
minkunn að því að láta hvíta menn
sjá til sín slíkt athæfi. öðru sinni
sá eg tvær fullorðnar konur vera
að lúberja telpukrakka, en þær
hættu undir eins þegar mig bar
þar að. Getur því verið að margt
misjafnt sé í fari Svertmgja inn-