Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Page 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
161
Htigleiðing um
ÞEGAR svo var komið að Þjóð-
verjar sigruðu ekki l^ngur á öll-
um vígstöðvum, fóru þeir að tala
um leynivopn Hitlers. Og þá var
það að Göbbels sálugi hótaði því,
að ef Þýzkaland — réttara sagt
þriðja ríkið — skyldi sjá sitt ó-
vænna í stríðinu, þá mundu „naz-
istar skella hurðum sögunnar 1
lás“. Það var ekki aðeins „Unter-
gang des Abendlandes" sem vakti
fyrir þessum geðveika manni,
heldur að þurrka út allt líf á jörð-
inni. Og vér vitum nú að kjarn-
orkuvopnin eru þess megnug.
Það þarf svo sem ekki að fara i
neinar grafgötur um það, hvað
Hitler mundi hafa gert, ef honum
hefði verið fengin kjarnorku-
vopnin í hendur á seinustu
stundu. Þess vegna má mannkyn-
ið þakka forsjóninni fyrir að hún
hagaði því þannig, að þeir Musso-
lini og Hitler flæmdu með
„stjórnvizku" sinni fjölda af
mestu vísindamönnum landa
sinna í útlegð. Fyrir kaldhæðni
örlaganna varð afleiðingin af
þessu sú, að Bandaríkin urðu
fyrst til þess að smíða kjarna-
sprengjur. Vér vitum að kapp-
hlaup var um þetta og að Truman
forseti hafði fulla ástæðu til þess
að verða á undan. En margar and-
vökunætur og samvizkukvalir
hefir það kostað hann að gefa
skipun um að beita þessu vopni.
En með því stöðvaði hann stríðið,
með því bjargaði hann lífum
hundruð þúsunda amerískra her-
manna, og með því fékk heimur-
kjarnorkuna
inn aðvörun um hve hræðilegt
vopn þetta er. En hvað mundu
Japanir hafa gert, ef þeir heíðu
átt kjarnasprengju? Vér þurfum
ekki annað en líta á árás þeirra á
Pearl Harbour 1941, til þess að
fá svarið.
En hvað gerðu Rússar? Þeir
ráku stórkostlega njósnastarfsemi
í löndum bandamanna sinna, við-
bjóðslega moldvörpustarfsemi,
eins og bezt sést á réttarhöld-
unum í Kanada út af þessum
njósnum. Svo kom kalda stríðið
og Rússum tókst að gera kjarna-
sprengjur og hafa nú hvað eftir
annað verið að gera tilraunir með
þær í Síberíu.
Nú er svo komið, að lýðræðið
er eina hjálparvon mannkynsins,
því að brjálaður einvaldsherra
mun ekki hika við, þegar honum
býður svo við að horfa, að „þrýsta
á hnappinn" og steypa heiminum
í glötun. En í lýðræðisríki mundi
slíkt ekki geta komið fyrir.
Vér vitum nú að tveir einvald-
arnir í stærstu einræðisríkjum
álfunnar, voru báðir sinnisveikir,
og mjög á sama hátt. Þeim var
6ameiginlegt ofsóknaræði, valda-
fýsn og stórmennskubrjálæði.
Á þessum grundvelli verðum
vér að gera oss grein fyrir því
hver voði stafar af einvaldi, eink-
um hjá stórþjóðum. Sá voði vex
hlutfallslega jafnframt því sem
eyðileggingarmáttur kjarnorku-
vopnanna vex.
(Odd Berset).
vildi til, að eg hafði í fórum mín-
um nokkrar laxamyndir. Þær
sýndi eg og sagði þeim, að þannig
liti fiskurinn út. Þetta dugði nokk-
uð, en á þessu sá eg hve nauðsyn-
legt það er að útbýtt sé myndum
þar syðra af fiskunum, eins og þeir
koma úr sjónum. En hér á íslandi,
sem lifir á því að selja fisk til út-
landa, var ekki hægt að fá slíkar
myndír. í sumar sem leið lét eg
því prenta í Þýzkalandi auglýs-
ingu með litmyndum af helztu
fisktegundum, sem við seljum til
Nigeríu, þorski, upsa, ýsu og keilu,
og útbýtti þeim víðsvegar um
Nigeríu. Þetta hreif, og nú minnist
enginn á það framar að mannshaus-
ar sé á fiskunum.
Þá má geta þess, að fiskkaup-
menn kröfðust þess að þunnildi
skreiðarfiskanna hengi saman á líf-
oddanum. Þeir vildu ekki kaupa
íslenzka skreið vegna þess að þar
væri rist fram úr. Eg reyndi að
sannfæra þá um, að þetta væri
miklu betra, með því móti væri
auðvelt að ná öllu blóði úr fisk-
inum og hreinsa hann. Það töldu
þeir engan kost, sögðu að blóðið
mætti vel vera kyrrt, og engum
dytti í hug að hreinsa fiskinn. Eg
spurði þá hvernig á þessu stæði,
en þeir sögðu að þegar rist væri
fram úr, heldi fólk að fiskurinn
hefði orðið sjálfdauður af ástæðu,
sem okkur er óskiljanleg, en ekki
er hægt að lýsa. Þetta verður ekki
kveðið niður jafn auðveldlega og
fjarstæðan um mannshausinn, en
það sýnir hvað trúgirni og hleypi-
dómar geta komið miklu illu til
leiðar.-----
Eg fæ ekki betur séð, en að
skreiðin sé orðin þjóðréttur Nig-
eríumanna og að markaður fyrir
hana muni haldast þar lengi. Þetta
stafar af því, að mataræði er held-
ur fábreytt þar í landi. Kartöflur
þrífast ekki í landinu vegna hita
og korntegundir ekki heldur. Víð-
ast hvar eru ávextir aðalfæðan,
enda er nóg af þeim, einkum bjúg-
aldinum, og verðið ótrúlega lágt.
í norðurhluta landsins hafa menn
kýr og geitur og annan búpening.
Þeir hafa því talsvert af kjöti, enda
er mjög lítið keypt af skreið þar.
Hún yrði líka dýr, vegna þess að
langt er að flytja hana þangað frá
hafnarborgunum.
Ýmislegt er hægt að gera til þess
að auka skreiðarsölu okkar til
Nigeríu, enda þótt við eigum þar
í harðri samkeppni við Norðmenn.
Tillögum mínum um það hefi eg
komið á framfæri á réttum stað,
og skal því ekki orðlengja um það
hér.
----o----
Það er eins og að koma í nýan
heim að koma til Nigeríu. Þar er
þessi mikli hitabeitisgróður, sem
marga dreymir um að sé dásam-
legur. Og víst er hann fagur og
tilkomumikill, en hefir þó sína
ranghverfu. Þar eru eiturslöngur,
krókódíiar og aliskonar skaðræöis-