Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Síða 6

16*
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ÁLAGABLETTIR
HULDUKONA
Á URÐARHJALLA
Haustið 1897 fluttist eg frá
Breiðafirði og réðist vinnumaður
hjá Magnúsi Einarssyni, sem þá
bjó í Hattardal minni í Súðavík-
urhreppi. Var eg þá rúmlega 17 ára
að aldri. Reri eg um veturinn á
árabáti úti í Höfnum, rétt innan við
þann landfræga Amarneshamar,
sem nú hafa verið gerð göng í
gegnum fyrir bíla.
Um sumarið var eg við slátt á
túni, en er farið var á engjar, var
eg með heyband og rakaði með
ítúlkunum, þegar eg átti frístund
frá bandinu. Við lágum í tjaldi
uppi á svonefndri Háubrekku, og
heyuðum þar á víð og dreif í tæp-
an mánuð. Var þá ágætt heyskap-
arveður, þurrt og gott, en fremur
kalt seinustu vikuna. Með mér
voru við heyskapinn Guðni Einars-
son, bróðir Magnúsar bónda (nú
látinn); hann var verkstjóri. Svo
var Jón Bjamason er bjó á Kambs-
nesi og síðar á Dvergasteini (dáinn
fyrir nokkrum árum), óli Andrés-
dýr. Hitinn er óþolandi, loftslagið
óheilnæmt og þar eru margskonar
hitabeltissjúkdómar. En hryllileg-
ust eru þó skorkvikindin og mal-
aríuplágan. Reynt hefir_verið að
ítemma stigu við henni, en það er
ekki auðvelt í landi, þar sem rignir
jafn mikið, því að flugan lifir í
pollunum sem regnvatnið myndar.
Suður hjá Nigerósum er og ákaf-
lega stór delta, eða landeyar, sem
aðallega eru fenjaflóar. Þar mun
seint takast að utrýma malaríu-
ílugunni.
Við íslendingar búum í köldu og
hrjóstugu landi og þekkjum ekki
plágur hitabeltisins. Ef við þekkt-
um þ*r, mundum við ekki vilja
akifta á þeúa eg kuldauuxu.
son (hann fluttist til Winnipeg og
dó þar) og Margrét Bjarnadóttir
systir Jóns. Hún á nú heima á
ísafirði.
Þá var það aðra vikuna sem við
vorum á fjallinu, að ákveðið var
að slá dálítið hvolf í kring um
stóran stein. Gamlar sagnir töldu
að þetta væri álagablettur, og illt
mundi hljótast af ef sleginn væri.
En verkstjórinn taldi það hégilju
eina og kerlingabækur, og var á-
kveðið að byrja á slættinum eftir
hádegi.
í þann tíma var siður að hvílast
eina stund um hádegið, og var svo
drukkið kaffi þegar sá tími var úti.
í þetta skipti lögðumst við Jón
undir dálítið barð. Jón sofnaði þeg-
ar, en mér gekk illa að sofa um
hádaginn og var vakandi mestan
tímann. Eg held þó að eg hafi
blundað um síðir, en hrökk upp
við það að mér heyrðist gengið
á barðinu fyrir ofan okkur. Eg þýt
upp og sé konu ganga út barðið,
og hrópa á hana:
„Manga, Manga, hvað ertu að
villast. Við erum hérna!“
Jón rís upp og segir:
„Á hvern ertu að kalla? Það er
engin Manga hér“.
Segi eg þá við Jón:
„Sérðu ekki konuna, sem geng-
ur út hjallann?“
í sömu svipan sá eg að þetta var
ekki Manga. Þessi kona var í dökku
pilsi, grænum bol og með röndótta
svuntú.
„Það eru bölvaðar oísjónir, en
engin kona“, segir Jón.
Svo fórum við heim að tjaldi og
drukkum kaffið. Var svo byrjað
að slá, en Óli gerði það með hálf-
um huga. Rætt var um þetta aft-
ur og fram í tjaldinu um kvöldið,
og voru skiptar skoðanir. Jón og
Guöm hræktu hraustlega, en voru
þó undir niðri ekki lausir við geig.
En Óli var sem á nálum.
Heyskapnum var haldið áfram
þar til öll fornslægja var upp ur-
in, og var ekki framar minnst á
þetta. Við komum heim af fjall-
inu á laugardagskvöld. Spyr eg þá
Magnús þegar að því hvar heyið
úr hvolfinu hafi verið látið. Kvað
hann það eiga að fara í kúahlöð-
una.
„Jæja“, segi eg, „en grunur minn
er, að hvolfið væri betur óslegið.
En það verður nú ekki aftur tekið,
og verður auðna að ráða hvemig
fer“.
Var svo ekki rætt um þetta
meira, og fell það 1 gleymsku.
Við rerum úti í Höfnum um vet-
urinn og bar ekkert til tíðinda fyr
en á miðgóu. Þá drepst fyrsta kýr-
in hjá Magnúsi úr miltisbrandi.
Svo bar ekki á neinu, þar til farið
var að láta kýmar út. Þá drapst
ársgamall nautkálfur úr sömu
veiki. Eftir stuttan tíma fór önnur
kýr.
Svo var það um miðjan júní, að
kýrnar voru fram á eyrunum, bæði
kýmar frá Hattardal meiri, ein kýr
sem Magnús átti og önnur sem
Bjarni átti, faðir Jóns. Sáum við
þá um miðjan daginn, að ein kýr-
in lá mjög lengi, en hinar voru
að bíta. Var þá farið að vitja um
kýrnar, og þarna lá þá seinasta
xýr Magnúsar steindauð. Um
haustið hafði hann átt þrjár kýr
og einn griðung, en nú var allt
farið og stóð hann uppi alls laus.
Kú Bjarna sakaði ekki, og lifði hún
lengi eftir þetta. Sannaðist nú hug-
boð mitt, að hvolfið hefði betur
verið óslegið. Hygg ég að huldu-
konan hafi vitað um hættuna og
ætlað að tala til mín meðan ég lá
og hvíldist, en ekki getað það
vegna þess hvað eg svaf laust. Síð-
an hefir hvolfið aldrei verið slegið,
svo að eg viti, enda er nú hætt
aö heya á fjalli.------—