Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Qupperneq 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
1W
Hólvyallirmylna.
40—50 skólapilta, sem hér eru,
muni spilla þei'm. Þeir eru líka
hræddir um að piltarnir verði svo
hrifnir af þrifnaði Dana, að þeir
vilji ekki hverfa heim aftur. Því að
Reykjavík er danskur bær; dansk-
ur klæðaburður, dönsk tízka,
dönsk snyrtimennska, og danskt
mataræði er þar. — í skólanura
er lögð mikil áherzla á að halda
við hreinleik íslenzkrar tungu,
sem hefir spillzt mjög í Reykja-
vík og nágrenni.
Hjá læknum er bústaður bisk-
ups, tjargað timburhús og einna
líkast húsi frumbýlings inni í
frumskógum Kanada. Eg sá blóm
í gluggunum og litlar stúlkur gægj-
ast út á milli þeirra.
Stiftamtmannshúsið er úr steini
og var kalkað á dögum Jörundar.
Þar við vegginn stendur lítið tré,
um 12 fet á hæð. Þetta var upp-
haflega tukthús, en vegna þess að
íslendingar eru of latir til þess að
vera glæpamenn, og vegna þess
að húsið hafði staðið autt um hríð,
var það gert að bústað stiftamt-
manns. Það hefir svo sem ekkert
til síns ágætis, gæti vel verið
geymsluskemma á einhverjum
hafnarbakka.
Stiftamtmaður er póstmeistari
og öll bréf til Englands eiga því
að sendast til hans. En þar sem
afgreiðslan er ekki í bezta lagi,
þá keppast dönsku kaupmennirnir
um að koma bréfum sínum á skip-
stjóra „Arcturus“. Eg hefi sjálfur
fengið bréf send á skotspónum frá
íslandi, en þau bréf, sem sett voru
í póst, fekk eg aldrei. Og þegar
eg fór frá Reykjavík var eg hlað-
inn bréfum, sem menn báðu mig
að setja í póst í Englandi, sum
voru til Danmerkur, önnur til
Frakklands og Þýzkalands. Svona
lítið álit hafa menn á póststofu
ríkisst j órnarinnar.
Nú skulum við halda niður göt-
una og sneiða hjá fulla mannin-
um, sem þarna liggur og engist
sundur og saman af ekka, eins og
hjarta hans ætli að bresta, allt út
af því að félagi hans, sem er jafn
drukkinn, vildi ekki standa kyrr
á meðan hann sparkaði í hann.
Eg geng að kirkjunni. Á henni
er turn, einhver hin hryllileg-
asta smíð sem nokkur mannshugur
og hönd hefir skapað. Hliðarnar
eru íhvolfar, þakið söðulbakað og
tjargað og þar uppi vindhani, sem
snýst í sífellu. Ekki er kirkjan
betri að innan. Þar eru svalir,
sennilega til að auka á ófreskju-
svipinn, því að söfnuðurinn kemst
allur fyrir á kirkjugólfi. Þar geta
setið 3—400 manns og á sumrin
koma ekki nema 50—80 í kirkju
af þeim 1400 sálum, sem í bænum
eru.
Þrep eru upp í kórinn. Loftið
í honum er blátt með gylltum
stjörnum. Þar er enginn austur-
gluggi, heldur „baldacchino" með
mynd af upprisunni, viðvanings-
lega gerð og litir slæmir, auðsjá-
anlega af versta „sentimala“ mál-
araskóla Frakka. Látúnskerta-
stjakarnir mundu sóma sér betur
í drykkjukrá. Skírnarlaug Thor-
valdsens er lystilegt smíði en
ímynd heiðins altaris. (Hann
skoðaði kirkjuskrúðann og var
hrifinn af biskupskápu Jóns Ara-
sonar). Öðrum megin í kirkjunni
er hryllilegur prédikunarstóll en
hinum megin stúkur stiftamt-
manns og biskups.
Uppi á hanabjálka kirkjunnar
er almennings bókasafn, um 8000
bindi, aðallega danskar og íslenzk-
ar bækur.
Þaðan fór ég til silfursmiðsins,*
og gekk upp hæðina, kleif yfirgrjót
garð og kom að húsi, sem enginn
vegur lá að. Keypti eg þar nokkra
muni og fór svo niður í bæinn aft-
ur. Þar er hver kaupmannsbúðin
við aðra og yfir þeim blakta
danskir fánar — hið eina er setur
ofurlítinn svip á Reykjavík.
En lyktin, maður! Fyrir framan
hverja búð eru hrúgur af saltfiski
og strigi breiddur yfir.
Bærinn er fullur af iðjuleysingj-
um, sem elta ókunnan mann á
röndum, það er að segja, ef þeir
geta gengið jafn hratt og hann.
Þeir hanga umhveríis búðirnar
eins og mý á mykjuskán. Þeir
•Það mun hafa verið Jofet Einars-
son, sem bjó í Norðu'bæ, þar sem nú
maeUst Garóastræti og Vesturgata.