Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Síða 10

1M
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
elta mlg í hópum inn í búðimar og
eru svo nærgöngulir að eg gei
varla snúið mér við. Þeir hlusta
á það sem eg segi, horfa á mig frá
hvirfli til ilja og spyrja hvað föt-
in mín kosti. Auðvitað ætlaði eg
ekki að selja þau. Þeir þreifa á
sokkunum mínum og hlæja að því
hvað þeir séu lausprjónaðir. Þeir
gera athugasemdir um innkaup
mín og vilja fá að skoða í pen-
ingabudduna mína. Eg vil það ekki
og særi með því hálfa tylft manna.
Þeir taka af mér sjóhattinn, sem
ég hafði keypt og ætla að setja
hann upp, en eg þríf hann af þeim.
Þá segja þeir kaupmanni að hann
hafi selt sjóhattinn of ódýrt. Þeir
gera sér dælt við mig, vilja taka
í hönd mína, spyrja hvað ég heiti,
hvað faðir minn hafi heitið og
hver hafi verið móðir mín. Þeir
bjóða mér í nefið úr hornbaukum
sínum, sem stungið er upp í nös-
ina, höfuðið síðan keyrt aftur á
bak og nefið troðfyllt af tóbaki.
Einn þeirra — mjög skítugur og
mjög drukkinn — fer fram á það
að eg kyssi sig, en það er algeng
íslenzk kveðja. Og þegar kaup-
maður segir honum að slíkt sé
ekki siður í Englandi, þá kyssir
hann alla, sem eru í búðinni og
faðmar seinast kaupmanninn að
sér yfir búðarborðið.
Eg fór upp í Latínuskóla að
heimsækja rektor. Mér var vísað
upp brattan stiga og fyrir endan-
um á löngum gangi var íbúð rekt-
ors. Þar kom eg inn í stofu með
góðum húsgögnum, tjöldum fyrir
gluggum og frönskum myndum á
veggjum. Úti í horni var gljá-
fægður ofn, og yfir honum var
höggmynd af fallegu og gáfulegu
mannshöfði í fullri stærð. Það var
með hörundslit og roði í kinnum.
Augun voru lokuð, en augnahar,
augnabrúnir og hár málað brúnt.
Þessi merkilega mynd var gerð
eftir höfuði rektors, meðan hann
var ungur, og það er vonandi að
hún verði ávallt í skólanum til
minningar um þann mann, sem
mest hefir gert að því að auka
þekkingu í landinu. —
Áður en eg færi frá Reykjavík
heimsótti eg kaþólsku trúboðs-
stöðina. Kom eg þar að snotrum
bóndabæ. Þar var áður mikið tún,
en nú hefir presturinn ónýtt það
með því að ætla að koma þar á
franskri ræktun. Eg hitti prest úti.
hann gekk þar í skjóli hússins og
var mjög dúðaður. Hann bauð mér
inn og áttum við langt tal saman,
„Er ekki stórkostleg náttúrufeg-
urð hér í landi?“ spurði ég.
„Ekki vantar það að náttúran sé
stórkostleg“, sagði hann, „en það
er Satan sem hefir sett sitt stór-
kostlega mark á þetta land. Hafið
þér nokkum tíma heyrt hvað
Danir segja um það hvernig ísland
sé til orðið?“
„Aldrei“, sagði ég.
„Jæja, eftir að guð hafði skapað
heiminn fann Satan til minnimátt-
ar, en hugsaði með sér að hann
skyldi skapa líka. En hvað varð úr
því? ísland! Þetta gefur yður hug-
mynd um hvernig landið muni
vera — hræðilegt og ljótt. Það
minnir mann á Inferno Dantes!“ —
Þess ber að geta hér, að þegar
Baring-Gould hafði ferðast víðs-
vegar 'um landið var hann svo
hrifinn af fegurð þess, að hann
einsetti sér að koma aftur sem
fyrst.
S. E. WALLER ferðaðist á ís-
landi 1872 „og er bók hans mein-
laus og gagnlaus", segir Þorvald-
ur Thoroddsen. Hann á þar við
að hún hafi ekki neitt vísinda-
legt gildk-
Snemma á sunnudagsmorgun
sáum við höfuðborg íslands í fyrsta
sinn, en ég verð að viðurkenna, að
mér fannst ekkert aðlaðandi við
þyrpingu hinna lágu timburhúsa
þar í kvosinni. Við fórum í land
og lentum við eina af þ’essum litlu
og svörtu timburbryggjum, sem
ætlaðar eru bæði fólki og varningi.
Um sama leyti var heldra fólkið
í Reykjavík að koma úr kirkju og
gafst okkur gott tækifæri til þess
að athuga útlit þess og klæða-
burð. Margar konur höfðu yfir sér
enskar og danskar sólhlífar, en
flestar skýldu sér þó ekki með
öðru en skotthúfunni, sem allar
nota, bæði úti og inni. Flestar voru
þær dökkklæddar. Karlmenn voru
allir í dökkum fötum, og langflest-
ir voru með kringlótta flókahatta
á höfði. Tóku þeir óspart ofan og
hneigðu sig djúpt fyrir okkur.
Reykjavík hefir verið lýst svo
oft, að ég get sagt fátt um hana.
Þar eru götur, sem skerast horn-
rétt. Húsin dökk eða hvít og lang-
flest einlyft. Opin göturæsi, sterk-
ur daunn, engin tré eða blóm. Allt
þetta gerir bæinn ömurlegan.
En íbúamir draga ekki dám af
honum. Þeir eru afkomendur
hraustra forfeðra, kjarna norsku
þjóðarinnar; bókmenntir þeirra á
miðöldum voru fremstar í Evrópu,
og eru víðfrægar enn. En litla
borgin þeirra hefir á sér svip fiski-
þorps. Að vísu eru þar stærri hús
en einlyft, svo sem Latínuskólinn
og kirkjan, en eru öll gjörsneidd
fegurð í byggingarstíl.
GARVAGH LÁVARÐUR kom
hingað með póstskipinu „Diana“
1872. Hann ferðaðist nokkuð um
landið og ætlaði héðan til Noregs.
En er honum líkaði ekki skipið,
sem hann átti kost á að fara með,
gerði hann sér lítið fyrir og leigði
sér skip í Reykjavík til Noregs.
Það sýnir að ekki þurftu allir á
þeim árum að horfa í ferðakostn-
aðinn.
Hann er fáorður um Reykjavík.
Segist hafa farið í dómkirkjuna
daginn eftir að hann kom, og þar
hafi aðallega verið fátækara fólkið,
að því er sér hafi virzt, en sungið