Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1957, Blaðsíða 14
170
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þjóðernisflokkurinn, sem nú er við
völd, er nær eingöngu skipaður
Búum. í hinum flokknum, Samein-
ingarflokknum, eru 85% ensku-
mælandi menn.
Kosningasigrar Þjóðræknis-
flokksins við tvennar kosningar að
undanförnu, eru því að þakka að
honum hefir aukizt fylgi í borgun-
um. Áður voru það aðeins Búar
í sveitunum, sem náðu kosningu.
Nú ná þeir kosningu í stórborgun-
um lfka, vegna þess hve þar eru
margir afríkanskir verkamenn.
Þjóðræknisflokkurinn er í raun-
inni verkamannaflokkur Suður-
afríku, og hefir tekið algjörlega við
af enska Verkamannaflokknum,
sém nú má teljast úr sögunni,
vegna þess hve fáir enskumælandi
menn stunda líkamlega atvinnu.
Erfiðleikar Sameiningarflokksins
stafa eingöngu af því, að ensku-
mælandi menn hafa hnappast sam-
an á tiltölulega litlum svæðum, svo
sem í miðri Jóhannesborg og víð-
ar. Afleiðingin verður sú við kosn-
ingar, að þeirra menn fá á þessum
atöðum yfignæfandi meirihluta, en
svo tapa aðrir í úthverfunum með
örlitlum atkvæðamun.
Menn sem koma til Suðurafríku
spyrja oft um, hvort sár stríðsins
sé gróin. Að vísu höfum við orðið
að berjast til þess að ryðja okkur
braut á öllum sviðum athafnalífs-
ins. Okkur hefir gengið vel, en vér
höfum heldur aldrei farið fram á
meira en fullkomið jafnrétti við
enskumælandi menn. Við höfum
fengið þungbæra reynslu af því að
vera minnimáttar, og við kærum
okkur ekkert um að setja ensku-
mæiandi menn í okkar fyrri spor.
Við viljum aðeins vera frjálsir og
sjálfstæðir. Og við unnum fúslega
öðrum að njóta þess, er við óskum
sjálfum okkur til handa.
Það er nú svo komið að við vit-
um, að okkur stafar engin hætta af
inum enskumælandi meðbræðrum
Smásagan
Stríð hefst
í FRANSKA Sudan er þjóðflokk-
ur, sem heitir Mossis, og yfir
honum er konungur sá, er Moro
Naba heitir og er mjög voldugúr.
Hér segir Cris Norlund frá því
er hann heimsótti konunginn.
OKKUR var vísað inn í krýningarsal-
inn í hinni nýu höll Moro Nabo, og
þar sat hann og tét fara vel um sig
í Chesterfield-hægindastóli. Hann leit
okkar. Og frá okkar sjónarmiði
hefir þjóðin aldrei verið jafn vel
sameinuð og nú.
Suðurafríka er ekki það vand-
ræðaland, sem margir vilja vera
láta. Satt er það, að okkur greinir
á, einkum í stjómmálum, en sár-
asti broddurinn er af í þeim deil-
um. Við vinnum að því að skapa
heilsteypta þjóð. Æskan, sem nú
vex upp, hefir ekkert af stríði að
segja, og hún talar bæði tungumál-
in. Það mun ekki vera helmingur
þeirra, sem nú eru um sjötugt, að
kunni bæði tungumálin, en 85% af
ungu fólki á aldrinum 15—20 ára.
Þetta spáir góðu um framtíðina.
Annað, sem góðu spáir, er það
að þjóðin er nú meira blönduð en
áður var. Búar hafa flutzt stórhóp-
um til borganna, og í sveitunum
eru nú ekki eingöngu Búar, eins
og áður var. Meiri jöfnuður er og
kominn á efnahag manna. Áður
höfðu enskumælandi menn öllfjár-
ráð í hendi sér. Um 1930 hófust
Búar handa um að koma fjármál-
um sínum í lag. Þeir stofnuðu
banka og sparisjóði og margar sam-
vinnuverslanir. Með samvinnu-
verslununum náðu þeir undir sig
öllum markaði landbúnaðarafurða.
Síðan hafa þeir ráðist í iðnaðar-
fyrirtæki og sýnt að þeir eru vel
þeim vanda vaxnir. En þó eru
ekki nema i% «f iðnfyrirtækjum
r
á fostudag
á okkur með fádæma leiðiskip. Ann*
ars horfði hann stöðugt út i laufgöng-
in, sem döðlupálmar mynda fyrir
framan höllina.
Ilann er aíar feitur og var nú i
röndóttum silkibuxum og hafði yfir sér
hvíta flík sem mest liktist
viðum náttkjóli. Um úlfliðinn hafði
hann gullúr og demantshringar glóðu
á fingrum hans. Á höíðinu var hann
með litla kollhúfu úr silki. En á fót-
landsins í þeirra höndum, og að-
eins eitt gullnámufélag. En þótt
þeir ráði ekki yfir mörgum stór-
fyrirtækjum, þá fjölgar alltaf þeim
smáfyrirtækjum, sem þeir eiga yf-
ir að ráða.
Það verður ekki annað sagt en
Suðurafríka sé farsælt land. Stjóm-
málámenn og blöð hafa breitt út
þann óhróður, að þar sé allt á öðr-
um endanum, eintómar deilur og
illindi. Þetta eru falsfregnir. Vel-
megun er hér mikil. Hvítum mönn-
um líður hér betur en í Evrópu.
Svertingjunum líður betur hér en
annars staðar í Afríku, og Ind-
verjum líður betur hér heldur en
í Indlandi.
Eg hefi ekki minnst á sambúð
hvítra manna og hörundsdökkra,
en þar er ástandið miklu betra en
af er látið. Þótt „apartheid" (að-
greiningarlögin) sæti árásum úr
öllum áttum, þá er sannleikurinn
sá að fleiri og fleiri þeldökkir menn
sannfærast um að hér sé um ein-
læga og drengilega viðleitni að
ræða, og hún sé til mikilla hags-
bóta fyrir alla kynþáttu í Suður-
afríku.
Stefna okkar er ekki sú að gera
samsteypu, heldur samvinnu á
öllum sviðum. Á þann hátt vinn-
um við að framtíð Suðurafríku
undir kjörorðinu: „Eining er mátt-
ur“.