Lesbók Morgunblaðsins - 24.03.1957, Side 4

17«
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
um borð, voru þeir sem á undan
okkur komu allir komnir undir
þiljur og höfðu fengið hressingu.
Nú fór ég og piltar mínir niður í
hásetaklefann, en þar var þröng
mikil, þar sem matsveinninn stóð
við rauðhitaða eldavélina og var að
útbúa kaffi, te og hvað annað af
því sem til var og menn höfðu
lyst á. En fæðið á skútunum var
aldrei fjölbreytt, samanber skútu-
kex og skútukjöt, en allt var þeg-
ið eftir því sem lystin leyfði.
Allir hrakningsmenn voru í
skinnklæðum, sem voru lýsisborin.
Á meðan menn voru að klæða sig
úr hlífðarfötunum, magnaðist óloft-
ið vegna hitans frá eldavélinni, því
loftræsting var léleg, þar sem hver
smuga varð að vera lokuð vegna
sjógangs yfir skipið. Menn voru
yfirleitt þreyttir og mjög þjakaðir
eftir baráttu dagsins, varð sumum
því óglatt í hinu loftlitla rúmi.
Um það leyti er ég og formaður
bátsins, sem síðast kom, höfðum
fengið okkur hressingu, var kallað
til okkar að eitt skipanna væri að
slitna aftanúr. Við fórum því uppá
þilfar og vorum þar um stund og
ömurlegt þótti okkur yfir að líta.
Sjórinn rauk yfir skipið og okkur
sýndist allt mara í hálfu kafi, en
aftaní Esther voru ennþá fjórir
bátar. Skipstjóri og menn hans
höfðu mörgu að sinna. Þar sem
við tveir stóðum þarna afturá
skipinu og athuguðum meðal ann-
ars festar bátanna, kemur skip-
stjóri til okkar og býður okkur
niður í káetu. Þar voru fyrir
nokkuð margir af gestum hans og
þrír hásetar þar á meðal einn
gamall maður sem lá í rúmi sínu,
hafði meiðst lítilsháttar á fæti áður
en óveðrið skall á. Sá var Vest-
firðingur og viðhafði ýmis orða-
tiltæki, sem mér þóttu einkenni-
leg og ég hafði aldrei heyrt fyrr.
En nú var ekki staður né stund
til neinna athugana í því sam-
bandi, en mér er þetta minnisstætt
síðan.
Þegar hér var komið var kvöld-
myrkrið að færast yfir til viðbótar
öðrum erfiðleikum, sem sýndust
þá nægilega margir fyrir.
Niður um káetu-kappann heyrð-
ist hvinur stormsins og sjávarins,
það hvein í reiðanum og ýlfraði í
blökkum og böndum. Mönnum
fanst skipið sjálft stynja undan
átökum höfuðskepnanna með sinn
dýrmæta farm, 65 mannslíf og fullt
lestarrúmið af fiski.
Þarna niðri í káetunni voru 18
af okkar mönnum auk þeirra 7
skipverja sem þar bjuggu, en þeir
skiptust á tvær vaktir.
Það var flestum ljóst hve alvar-
legt ástandið var, enginn mælti orð
af vörum svo dauft var yfir öllum.
Menn sátu á bekkjum og hölluðu
sér afturábak, aðrir voru í kojum
skipsmanna og skiptust á að hvíl-
ast eftir því sem hægt var.
Við vorum 3, sem höfðum koju
skipstjórans, einn þeirra var elsti
maður hrakningsmanna, rúmlega
70 ára, sjálfur var skipstjóri oftast
uppá þilfari nema þegar hann
skauzt niður til að fá sér matar-
bita eða kaffi, kom þá fyrir að
hann hallaði sér framá hendur sín-
ar á borðið nokkrar mínútur en
stökk svo upp eftir stutta hvíld.
Eg varð þess ekki var að hann
færi úr hlífðarfötum eða sofnaði
meðan við vorum á skipi hans, en
það voru 3 sólarhringar.
LÖNG DVÖL UM BORÐ
Það mun hafa verið um kl. 4
fyrstu nóttina að skipinu var lagt
yfir sem kallað var, áður hafði
skipið haft vind og sjó á bakborða,
en nú skyldi stjórnborðshlið snúa
á móti vindi og sjó. Veður og sjór
hamaðist eins og áður og frost-
harkan var afskapleg og ennþá var
dimmt af nóttu.
Orsökin til þess að skipinu var
snúið var sú, að það hafði íengið
slagsíðu vegna klaka, sem safnað-
ist á reiða, möstur og segl, á skips-
skrokknum festir engan ís vegna
sjógangs. Skipið varð þyngra í
sjónum vegna þessarar yfirísingar,
svo að sjór braut nú meira yfir það
en áður, dekkið fylltist iðulega og
fyrir kom að sjór rann niður um
káetukappann. Fór þá sumum að
verða órótt sem niðri voru og vissu
ekkert sem gerðist til úrbóta.
En í gegnum veðurgnýinn og sjó-
ganginn heyrðist hin þróttmikla
rödd skipstjórans, er hann sagði
mönnum sínum fyrir verkum, og
þeir hlýddu hverri skipun sam-
stundis með miklum dugnaði.
Eg hygg að uppi á þilfarinu í
rokinu, sjógangi, náttmyrkri og
hörkugaddi hafi skipstjóri og menn
hans barizt hetjulegri baráttu við
þá miklu örðugleika sem við var
að stríða, því mörg fyrirskipunin
var gefin snjöllum rómi og þær
framkvæmdar með öruggum og
skjótum handbrögðum skipsmanna,
þv' hér var sýnilega valinn maður
í hverju rúmi.
Þessi barátta stóð nokkra stund
og endaði ekki fyrr en búið var að
brjóta talsvert af skjólborði skips-
ins, svo sjórinn rynni fljótar út af
þilfari; einnig var rifið uppúr
gangi og káetukjallara ca. 5 smá-
lestir af kjölfestu skipsins og varp-
að fyrir borð, voru það smá járn-
stykki; var þetta erfið og áhættu-
söm vinna. Skipstjóri og nokkrir
af piltum hans komu niður í káetu,
þegar þessu var lokið, blautir og
hraktir, en hressir í bragði og í
jötunmóði. Þeir fóru úr vaðstígvél-
um sínum, heltu úr þeim sjónum
fóru úr sokkum og settu ullarsjó-
vettlinga á fætur sér, fóru í stígvél-
in og uppá þilfar. Eftir þessa
erfiðu og alvarlegu stund, lét skip-
ið betur í sjó og allt var hávaða-
laust og ekkert sögulegt gerðist.
/