Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1957, Síða 6
274
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Norðureyri. — Það var almenn
trú, að Bjargalág væri álagablett-
ur og mætti ekki slá hana. En þó
er kunnugt, að á seinni árum hefir
hún nokkrum sinnum verið sleg-
in án þess, að nokkuð hafi orðið
að sök. Guðni Þorleifsson, sem
er alinn upp á Norðureyri, og var
þar unz hann fór að búa annars
staðar, segir, að álögin hafi aðeins
verið í því fólgin, að óþurrka átti
að gera, ef lágin var slegin. Þetta
sama var sagt um Mígandisrjóður
á Selárdalslandi sem er skammt
frá Bjargalág. Var það þó aldrei
kallað álagablettur.
Guludý er dálítill slægjublettur
á Norðureyrargjörðum. Ekki hefi
eg heyrt að þau hafi almennt verið
talin álagablettur, en Guðni segist
hafa reynt, að ekki sé gott að slá
þar, og segir eftirfarandi sögu því
til sönnunar: Eitt sinn er Guðni
var vinnumaður hjá stjúpa sínum
á Norðureyri, var hann látinn slá
Guludý. Hann var einn við slátt-
inn. Þótti honum slægjan ekki góð
og vildi helzt vera laus við að slá
þarna. Hann lagði sig því og sofn-
aði brátt. Hann dreymdi, að til
hans kom kona, sem sagði honum
að hætta að slá þarna, hefði hann
þegar gert nóg illt, þó að ekki væri
við bætt. Þegar Guðni vaknaði, fór
hann heim og neitaði að slá þama
meira, og var ekki annað slegið
þar það sumar. Um haustið veiktist
Guðni og var um tíma mjög þungt
haldinn. Lá hann á næsta bæ, en
komst á fætur eftir langan tíma, en
mun aldrei hafa náð sömu heilsu
og áður.
Eitt sumar, eftir að Guðni var
farinn frá Norðureyri, sló bóndinn
Guludý í annað sinn. Valdís systir
Guðna fór þangað að raka. Þoka
var, og sá hún lítið frá sér. Þegar
að ákvörðunarstaðnum kom, sá
hún börn í slægjunni. Ætlaði hún
að hafa tal af þeim, en þau hurfu
fyrir hrygg innan við slægjuna, áð-
ur en hún næði þeim. Fór hún inn
á hrygginn, en sá þá ekkert nema
þokuna. Ekki varð hún vör við
annað. Um veturinn missti bónd-
inn margt fé í snjóskriðu. Var það
að vísu ekki ný saga á Norðureyri.
Göltur. — Tveir eru blettir á
Gelti, sem bannað er að slá. Eru
það Tröllhólar og Gyltunghrygg-
ur. Liggja þeir saman, og má því
skoða bannhelgina sem eina heild.
Engar sagnir eru af því, að bann-
helgi þessi hafi nokkru sinni verið
brotin. Talið var að álfar byggi á
báðum þessum stöðum og hafa ver-
ið skráðar sögur af atburðum, sem
þar hafa gerzt.
Molar
HÆSTU byggingu í heimi á nú að fara
að reisa í Chicago. Er það 83 ára gam-
all byggingameistari, Frank Lloyd
Wright að nafni, sem hefir gert upp-
drátt að henni. Hæðin á að vera 5280
fet. Til samanburðar má geta þess að
Empire State Building í New York er
1250 fet á hæð, Eiffelturninn í París
984 fet og Pálskirkjan í Lundúnum
366 fet. Gert er ráð fyrir að 130.000
manna eigi heima í þessari byggingu,
eða vinni þar í skrifstofum, og vilji
allir komast út í einu, þurfi þeir til
þess fulla klukkustund. Hundrað hæð-
ir eru í húsinu og þar verða 56 lyftur
kjarnorkuknúðar. Að utan verður hús-
ið úr ryðfríu stáli. Á þakinu verður
svigrúm fyrir 100 kopta, en utan við
húsið stöð fyrir 15.000 bíla.
SUVA heitir höfuðborgin á Fiji-eyum
og eiga þar 30.000 manna heima. Þar
eru langar og miklar götur, en ekkert
einasta hús er tölusett. Bæarstjórnin
hefir ekki tímt að leggja í þann kostn-
að. Afleiðingin er sú, að allir verða
að sækja bréf sín á pósthúsið, því að
póststjórnin treystist ekki til þess að
láta bera út bréf, meðan allar götur
eru ómerktar og hvergi númer á hús-
um.
SIGUR LIFSINS
UPPGÖTVUN Schleidens á frum-
unni (celle) er eitt af þýðingar-
mestu afreksverkum 19. aldar-
innar. Á þessari uppgötvun bygg-
ist, að mjög verulegu leyti, líf-
fræði vorra tíma. Og það er sár-
staklega skylt að nefna þá upp-
götvun hér, því að hún er í tölu
þeirra sanninda, sem nauðsynlegt
er að vita, til þess að guðsríki
geti stofnsett orðið. Því að guðs-
ríki er sambandsvera, þar sem
allir einstaklingar eru fullkom-
lega samstilltir til einnar líf-
heildar, líkt og likami hvers ein-
staklings er sambandsvera, sam-
stillt af ótal frumum, sem hver,
að upprunanum til, samsvarar
sjálfstæðum fyrstlingi (prótózó-
on). Fyr eða síðar munu menn
sjá, að nú þegar bendir öll nátt-
úrufræði mjög greinilega til þeirr
ar aðalhugsunar í líffræði, sem
hér er á vikið.
---------Þetta er hinn bjarg-
andi sannleikur: Að vita af al-
sambandi lífsins í alheimi sem
verða á. Hvernig lífið á að sigra
fullkomlega órafjarlægðir him-
ingeimsins, jafnvel þó að um
milljónir milljóna ljósára sé að
ræða. Hvernig lífið í alheimi á að
verða fullkomlega samstillt heild,
með fullkomnum tökum á öllum
öflum og möguleikum tilverunn- i
ar.
--------Hér á útjaðri verðum
vér hinir ófullkomnu að ná þeim
þroska, að vér getum farið að
þiggja hjálp guðanna, og annara
þeirra, sem oss eru ofar á hinum
mikla framvindustiga sköpunar-
verksins. En án þeirrar hjálpar,
án miklu fullkomnari samstill-
ingar við æðri tilverustig en nú
á sér stað, verður hinn mikli sig-
ur ekki unninn, sá fagri sigur að
lífið verði sífelld framför og fái
aldrei framar að reyna ellihrörn-
un og dauða. Og undirstöðusetn-
ing hinnar góðu lífernisfræði er
stutt og einföld: Allt hið illa
sem menn gera, gera þeir sinni
eigin framtíð. Og sama er vitan-
lega að segja um það sem vel
er gert.
Dr. Helgl Pjeturss.