Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1957, Blaðsíða 14

282
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Kýpurmálið
og afstaða Tyrkja
grennis átti 25 ára afmæli. Forstöðu-
maður hans er Hörður Þórðarson (28.)
Verkfræðingafélag íslands átti 41
ára afmæli. Stofnendur þess voru 13,
en nú eru 248 í félaginu (14.)
SKÓGRÆKT
Norski útgerðarmaðurinn Braathen
hefir enn gefið 10 þús. norskar krón-
ur til skógræktar í Skorradal (10.)
Um 650 þús. plöntur til gróðursetn-
ingar munu koma frá gróðrarstöðvun-
um í vor (11.)
ÝMISLEGT
Norrænu félögin efna til margra
námskeiða í sumar (9.)
Einkennileg dimma var í lofti suð-
vestan lands þ. 8., og var talið að kola-
reykur væri frá Bretlandi (9.)
Þrjátíu íslendingum hefir verið boð-
ið í kynnisför til Noregs í sumar (10.)
Óli Bjarnason í Grímsey veiddi í
þorskanet stærri lax, en áður hefir
veiðst á íslandi. Hann var 132 sm.
langur og vóg 49 pund. Laxinn var
sendur hingað suður til varðveizlu
(9., 11., 12.)
í skýrslu frá Alþjóða heilbrigðis-
málastofnuninni segir að dánartala úr
berklum sé nú lægst á íslandi og Dan-
mörk (11.)
Rauða stjarnan, málgagn hermála-
ráðuneytis Rússa, hefir í hótunum við
íslendinga (13.)
Ný revýa, sem nefnist Gullöldin, var
sýnd í Reykjavík (17.)
Rússnesk skip komu til Hesteyrar
og lágu þar lengi leyfislaust. Þar er
engin byggð, en skammt þaðan er rad-
arstöð (24.)
Ný halastjarna, sem kennd er við
Arand-Holand (þá sem fundu hana)
sást hér greinilega (24.)
Stórkostlegar skemmdir hefir trjá-
maðkur gert á bryggjum í Siglufirði
(27.)
Ung stúlka, Sigurlína Helgadóttir frá
Geiteyarströnd við Mývatn, nemandi í
Löngumýrarskóla, sofnaði svo fast 1
öndverðum febrúar, að hún varð ekki
vakin. Var hún þá flutt í sjúkrahúsið
á Akureyri og var þar lengi. I páska-
vikunni var hún svo flutt til Reykja-
víkur og þar tókst Kjartani R. Guð-
mundssyni lækni að vekja hana, og
hafði hún þá sofið í rúma tvo mánuði.
Hún var mötuð á þunnmeti allan þenn-
an tíma (27.)
Strandferðaskipið Esja hóf siglingar
eftir 6 mánaða viðgerð (28.)
HANDAN við Sæviðarsund bar
elda við loft víða í Istanbul. Eg
gekk út úr húsinu, þar sem norska
sendiráðið dvelzt á sumrin, og helt
niður að sjó. Úti í myrkrinu heyrði
eg áraglamur og við birtuna af eld-
unum sá eg brátt bát, sem stefndi
að landi.
Þrjár konur voru í bátnum, allar
í náttklæðum og skjálfandi af
hræðslu. Ein þeirra æpti í skelf-
ingu: Þeir drepa okkur!
Eg vissi ekki hvað hún átti við,
en er hún endurtók þetta og benti
yfir sundið, þá endurtók eg: Drepa
— hverjir drepa?
— Tyrkir drepa okkur, þeir ætla
að drepa alla Grikki í Istanbul í
nótt, æpti hún þá.
Eg studdi þær upp úr bátnum og
fór með þær heim. Þar bað eg þær
að segja frá. Og þær sögðu mér
frá hinum hryllilegustu ofsóknum.
Þannig segist Birni Syvertsen
frá, en hann var ritari norska sendi-
ráðsins í Tyrklandi.
Þessa skelfinganótt voru eigi
færri en 300 grískir menn drepnir
í Izmir og Istanbul, 4000 grískar
verslanir voru rændar og brendar
og sömu forlögum sættu 78 grískar
kirkjur.
Sagt var, að róstur þessar hefði
hafizt með því, að nokkrir grískir
unglingar hefði gert spjöll á hús-
Togarinn Norðlendingur fekk tund-
urdufl í vörpuna og fór með það til
Eyafjarðar, þar sem það var gert ó-
virkt (30.)
Atkvæðagreiðsla fór fram í ísafirði
um það hvort opna skyldi þar áfengis-
útsölu aftur, og var það samþykkt með
606:214 atkv. (30.)
inu, þar sem Kemal Ataturk var
fæddur. Hús þetta er í Saloniki og
tyrkneska félagið þar á staðnum
vakir yfir því sem sjáaldri auga
síns. En undirrót óeirðanna var
önnur, eða hinar vaxandi viðsjár
milli Grikkja og Tyrkja út af Kýp-
urdeilunni.
Adnan Menderes forsætisráð-
herra Tyrkja, fordæmdi þegar þess-
ar ofsóknir, og 4300 menn voru
teknir höndum. Með þessu hugðist
stjómin sýna, að hún ætti enga sök
á atburðunum. En hlutlausir menn,
sem voru sjónarvottar að því er
gerðist, eru vantrúaðir á þetta. Þeir
segja að yfirvöldin hafi ekki gripið
í taumana fyrr en æsingarnar tóku
að beinast að tyrknesku ríkisstjóm-
inni. Þetta kom fram í fimm tyrk-
neskum blöðum, en Menderes svar-
aði með því að leggja útgáfubann
á þau.
í öndverðum febrúar komu
nokkrir sakborningar fyrir rétt, en
þeir voru allir dæmdir sýknir
„vegna skorts á sönnunum“. Og
jafnframt var þá tilkynnt, að eng-
inn af þeim 4300, sem teknir voru
höndum, mundi sæta refsingu.
---- O -----
Þegar bjartviðri er sjást frá
Kýpur fjöllin í Tyrklandi. Fjar-
lægðin er ekki nema 60 km. og fall-
byssur draga mikið lengra. Þetta
verður að hafa í huga, þegar litið
er á Kýpurdeiluna. Tyrkir leggja
mesta áherzlu á hverja hemaðar-
þýðingu Kýpur hefir, svona rétt
uppi undir landsteinum hjá sér.
Það gæti orðið Tyrklandi dýrt, ef
einhver óvinveitt þjóð næði Kýpur
á sitt vald.