Lesbók Morgunblaðsins - 12.05.1957, Síða 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
283
Tyrkir halda því fram, að um
300 ára skeið hafi Kýpur lotið
Tyrklandi, síðan hafi hún aldrei
verið undir yfirráðum Grikkja. Ár-
ið 1878 létu Tyrkir Breta fá eyna
með því skilyrði að Bretar verði
Tyrkland gegn Rússum. En í fyrri
heimsstyrjöldinni, þegar Tyrkir
gengu í lið með Þjóðverjum, þá
slógu Bretar eign sinni á eyna. Með
friðarsamningunum í Lausanne var
yfirráðaréttur Breta viðurkenndur.
Tyrkir halda því nú fram, að ef
hrófla eigi við því ákvæði, þá sé
kippt hornsteininum undan friðar-
samningunum.
Manni verður fyrst ljóst hvaða
þýðingu þessi afstaða tyrknesku
stjórnarinnar hefir, ef litið er á
landamæri Tyrklands og Grikk-
lands. Með friðarsamningunum
fengu Grikkir Vestur-Þrakíu, en
þar býr fjöldi tyrkneskra manna.
Og Tyrkir halda því fram að þeir
hafi búið við gríska harðstjórn síð-
an, bæði stjórnmálalega og efna-
hagslega.
Að undanförnu hefir talsverður
leynilegur áróður farið fram í
Vestur-Þrakíu. Og stjórnmálamenn
í Tyrklandi fara ekki dult með
það, að ef Grikkir hætti ekki að
krefjast þess að Kýpur verði grísk,
þá muni þeir fá að kenna á því að
hinir tyrknesku Þrakíubúar krefj-
ist réttar síns að sameinast Tyrk-
landi.
Þetta sýnir hvað Kýpurmálið er
flókið.
Tyrkir hafa ekkert á móti því að
Bretar hafi yfirráð eyarinnar. Þeir
vita sem er ,að sér stafar ekki nein
hætta af brezkri hersetu þar. Og
ef til ófriðar skyldi draga, þá yrði
brezki flotinn hjá Kýpur bezta
vörn Tyrklands. En ef Grikkir
fengi Kýpur, þá væri Tyrkland
þegar orðið einangrað í stríði við
Rússa. Kýpur hefir því stórkost-
lega þýðingu fyrir landvamir
Tyrkja í Litlu Asíu.
BRIDGE
* 10 8
V 9 8 7 6 3 2
♦ 9 8 7 6
*D
V byrjaði á því að segja 4 spaða, N
tvöfaldaði, A sagði pass, en S sagði 5
hjörtu, og voru S—N þó í hættu. V
sló út T Á og síðan S D. Ekki virðist
auðvelt að vinna spilið, en þó er það
hægt á þennan hátt:
S D er drepin. Svo kemur L Á og
aftur lauf, sem trompað er á hendi.
Þá kemur tromp, svo lauf, sem tromp-
að er og enn tromp og svo H D. Nú
hefir trompunum verið náð af and-
stæðingum. Þá kemur lauf, og í það
fleygir S spaða! V fær slaginn en
verður nú að slá út spaða undir 7 og
K. í þá tvo slagi og fría laufið losnar
S við 3 tígla og hefir þar með unnið
spilið.
Tyrkir eru heldur ekki óánægðir
með stjórn Breta á Kýpur. Þeir
vita að fjárhagslega hefir eyan
mikið gagn af veru þeirra þar. Ey-
an er nú á Sterling-svæðinu og
brezka herstjórnin veitir miklu fé
þangað.
Tyrkir halda því fram, að ekki
muni nema lítið brot af hinum
400 þús. grískumælandi mönnum
á Kýpur óska þess að eyan sam-
einist Grikklandi. Hinir dansi með
nauðugir vegna ofbeldismannanna.
Þeir halda því fram, að um breytta
stjórnarháttu á Kýpur geti ekki
verið að ræða fyrr en hryðjuverka-
mönnunum þar hafi verið rutt úr
vegi. Og engin framtíðarlausn
fáist á stjórnskipan þar, nema því
aðeins að tyrkneski minnihlutinn
fái jafna hlutdeild í stjórn eyar-
innar við gríska meirihlutann.
Að undanförnu hafa mörg félög
verið stofnuð í Tyrklandi undir
vígorðinu „Kýpur er tyrknesk".
Það sýnir, að Tyrkir hyggja eigi
aðeins á að koma á ófriði í Þrakíu,
ef Grikkir slá ekki af kröfum sín-
um til Kýpur, heldur muni þeir
einnig grípa til vopna þar. Ekki
er farið dult með þettá, og hermd-
arverkin í Izmir og Istanbul benda
glöggt til þess hver hiti er undir
niðri. Og brjótist sá hiti út í al-
gleymingi, þá er hætt við að fleiri
stórtíðindi gerist.
Hvenær eru menn
gáfaðastir?
ÞVÍ HEFIR verið haldið fram, að menn
hafi náð hámarki gáfna sinna þegar
þeir eru 21 árs að aldri. En þessu
neitar dr. Nancy Bayley við heilbrigð-
isstofnunina í Washington. Hún segir
að hitt sé miklu líklegra að menn hafi
ekki náð fullum gáfnaþroska fyrr en
þeir eru fimmtugir. Hún segir að
gáfnapróf þau sem gerð hafi verið, og
fyrri staðhæfingar byggðust á, sé ekk-
ert að marka. Það sé fásinna að halda
að mönnum fari fram um greind að
21 árs aldri, en síðan fari greind þeirra
minnkandi. Hún segir þvert á móti, að
marg endurtekin gáfnapróf á mönnum
bendi til þess að þeim sé alltaf að
fára fram með gáfur, að minnsta kosti
fram að fimmtugu, og jafnvel enn
lengur.
Hún segir að ekki megi bera saman
þá sem nú eru gamlir og hina sem
eru ungir. Þeir menn, sem nú eru gaml-
ir, ólust upp við miklu verri kjör en
unga fólkið nú og gafst ekki kostur
á að mennta sig og þroska skilning
sinn. Það geti verið ástæðan til þess
að mönnum er nú alltaf að fara fram
með gáfur, eftir því sem þeir eldast,
að þeir eru alltaf að læra og þroska
skilning sinn.
i