Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1957, Side 10

310
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
VÁTRYGGINGAR
til eflingar bindindissemi
SEINASTA aldarfjórðunginn hefir sænaka vátryggingarfélagið „An-
svar“ komið upp öflugri vátryggingarstarfsemi meðal bindindis-
manna, og hefir það vakið athygli víða um heim. 1 Bandaríkjunum
og Kanada og ennfremur í ýmsum löndum í Evrópu, hafa menn far-
ið að dæmi Svíanna og stofnað sérstök vátryggingarfélög fyrir bind-
indismenn, eða þá tryggt það, að þeir fái betri kjör hjá eldri vátrygg-
ingarfélögum. Aðstoðarforstjóri sænska vátryggingarfélagsins „An-
svar“, Gunnar Nelker fil. kand., flutti erindi um þessa vátryggingar-
starfsemi á alþjóðaþingi bindindismanna í Istanbul í sept. s.l. Vegna
þess að hér er um mjög merkilegt mál að ræða birtist hér ágrip af er-
indinu. —
Jj^YRIR og eftir aldamótin sein-
ustu, veittu líftryggingarfélög
bindindismönnum sérstök kosta-
kjör. En síðan fór að draga úr
þessu, þegar það varð almennt að
menn keyptu sér lífsábyrgð. En nú
á seinni árum hefir áhuginn fyrir
því að láta bindindismenn njóta
sérstakra ívilnana, aukizt aftur, og
mun það stafa af því hvað bílum
hefir fjölgað stórkostlega og það
hefir komið í ljós hve mikinn þátt
eiga í umferðarslysunum þeir
menn, sem eru undir áhrifum á-
fengis. í mörgum löndum hafa því
risið upp sérstök vátryggingarfé-
lög, sem eingöngu skipta við bind-
indismenn og eru tvö stærstu
þeirra í Bandaríkjunum og Sví-
þjóð. Nokkurrar samkeppni við
þessi félög hefir og orðið vart hjá
öðrum félögum, þar sem þau veita
bindindismönnum sérstök vildar-
kjör.
ÓREGLAN ER DÝRKEYPT
Þegar um þetta mál er að ræða,
verða menn fyrst að gej-a sér ljóst
hver munur er á þeim óhöppum,
sem bindindismenn og aðrir valda.
Árið 1944 samdi sænska bindind-
ismálanefndin skýrslu um þetta og
skipaði mönnum þar í flokka eftir
því hvort þeir voru ofdrykkju-
menn, hófdrykkjumenn eða bind-
indismenn. Þar kom í ljós, að of-
drykkjumennirnir eru býsna marg-
ir, um 10% af öllum fulltíða karl-
mönnum í Svíþjóð. Og það kom
einnig í ljós, að þeir báru ábyrgð
á miklum hluta þeirra óhappa sem
þjóðfélagið telur sér skylt að vinna
gegn. Þar til má telja hjónaskiln-
aði, vanrækslu um uppeldi barna,
lausaleiksbörn, afbrot og sveitar-
þyngsli. Þessi flokkur manna, of-
drykkjumennimir, sem em 10% af
þjóðinni, átti á sinni könnu rúm-
lega helminginn af öllum þessum
yfirsjónum.
í hlut hófdrykkjumannanna kom
talsvert minna, en langminnst hjá
þeim sem voru algerir bindindis-
menn.
Ef vér tökum nú til dæmis af-
brotamenn, þá sést á skýrslunni, að
afbrot í Svíþjóð mundu ekki vera
nema fimmti hlutinn af því sem
nú er, ef allir væru bindindismenn.
Það er sem sé hvorki meira né
minna en 80% af öllum afbrotum,
sem koma í hlut þeirra manna sem
drekka. Af þessum 80% koma 48%
í hlut ofdrykkjumannanna, en 32%
í hlut þeirra, sem taldir eru hóf-
drykkjumenn. Á þessu sést, að
þriðjungurinn af öllum afbrota-
xnömium wu ur hópi þeirra, sam
kallaðir eru hófdrykkjumenn og
ekki hættulegir þjóðfélaginu vegna
drykkjuskapar síns.
BINDINDISMENN ERU
TRYGGASTIR
Þetta eru tölur sem tala, ekki
sízt þar sem vátryggingarfélög eiga
1 hlut. Á öllum sviðum vátrygg-
inga, hvort heldur er líftrygging,
brunatrygging eða bíltrygging, þá
veldur mestu sá á heldur. Þegar
dæma skal um áhættu milli hinna
þriggja flokka, sem hér hafa verið
nefndir, þá er ekki nóg að líta á
drykkjuvenjur manna eingöngu.
Þar kemur fleira til greina frá
sjónarmiði vátryggingarfélaga. —
Sænska skýrslan sýnir að áfengis-
neytendur verða siðgæðissljórri,
ógætnari, ekki jafn tillitssamir við
aðra o. s. frv. Ef mönnum er því
skipt í flokka eftir drykkjuvenjum,
þá fæst um leið flokkun, er gefur
til kynna hverjar líkur eru til þess
að þeir valdi tjóni, og það er mikil-
vægt frá sjónarmiði vátryggjenda.
Á hinn bóginn eru allar líkur til
þess, að bindindismaður sé einnig
staðfastur á öðrum sviðum og þess
vegna sé óhætt að treysta honum,
og minni áhætta að veita honum
hvers konar tryggingar.
Það eru því veigamiklar ástæður,
sem mæla með því, að gerður sé
greinarmunur á þeim tryggingaið-
gjöldum, sem bindindismönnum og
öðrum er gert að greiða. Reynsla
„Answar“ sýnir þetta og ljóslega.
Áhætta þess vegna bíltrygginga, er
snöggum mun minni en hjá öðrum
vátryggingarfélögum. Þetta hefir
ekkert breyzt þótt bílum hafi stór-
fjölgað og ekki sé lengur hægt að
tala um að sérstakar stéttir manna
hafi bíla til umráða.
Nú munu sumir segja, að það sé
rangt að setja gætna hófdrykkju-
menn í sama flokk og ofdrykkju-
menn og ætla þeim að greiða jafn
há tryggingargjöld, en þetta sé gert