Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1957, Page 14

J14
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Peter Freuchen
lð autt snjóhús og sé þar, annað
hvort tvennt, eða þá 8—10 saman.
Og fyrr eða seinna kemst ungur
maður að ákveðinni niðurstöðu um
það, hvaða stúlku hann vilji. Hann
spyr hana þá hvort hún vilji eiga
sig, og svari hún já, þá er næst að
tala við föður hennar. Verið getur
að faðirinn segi nei, hann hafi þeg-
ar lofað að gefa hana einhverjum
öðrum. Þegar harðindi gengu, var
venja að láta ekki önnur stúlku-
börn lifa en þau, sem heitin voru
sonum góðra vina.
En setjum nú svo, að stúlkan hafi
ekki verið lofuð og pabbi segi að
pilturinn geti fengið hana, þá verð-
ur pilturinn sjálfur að sækja hana.
Og þá byrjar nú „grínið“!
Sé þetta um vetur, kemur pilt-
urinn akandi í sleða og staðnæmist
skammt frá kofa tilvonandi tengda-
föður. En sé þetta um sumar, fer
hann inn og reynir að ná stúlkunni.
Það getur verið að svo sem
klukkustund áður hafi þau unað
sér í sæluríkum faðmlögum, en nú
er hún eins og villidýr og hann má
ekki koma nærri henni né snerta
hana. Hún berst um á hæl og
hnakka. æpir, klórar, bítur og ber,
eins og hún sé að verja líf sitt,
en sé ekki að ganga í heilagt hjóna-
band.
Ef hún á heima í snjóhúsi þegar
þetta skeður, þorir biðillinn ekki
að fara inn. Hann veit að sér mundi
ekki takast að draga hana fram
þröngu og lágu göngin, og svo væri
hætt við að þau bryti niður kofann
í ósköpunum. Hann bíður því fyrir
utan, eins og hann hafi rekizt þang-
að af tilviljun, en gerir ráð fyrir
að fyrr eða seinna muni hún koma
út og þá geti hann gripið hana.
Auðvitað vita allir í kofanum, og
stúlkan sjálf líka, hvað er á seiði.
Hún situr þar ásamt vinkonum
sínum, gerir að gamni sínu og
tregðast við að fara út. En biðillinn
bíður, honum verður kalt og hann
verður æfur í skapi.
Að lokum fer hún þó út, annað
hvort vegna þess að hún þarf þess,
eða eftir bendingu. Enginn maður
sést neins staðar, en þið getið verið
viss um að í hverjum kofa og á bak
við hvern kofa er fólk á gægjum,
því að öllum er í mun að sjá hve
vel hún verst og hve illa brúðgum-
anum gangi að draga hana að sleð-
anum. Og ef stúlkan berst vask-
lega, þá er móðir hennar mjög upp
með sér:
„Þetta er almennileg dóttir“,
mun hún segja við hvern sem heyra
vill. „Sjáðu hvernig hún verst! Hún
kærir sig ekki um að giftast! Og
svona var eg sjálf. Eg æpti enn
hærra og barðist af enn meiri
grimmd. Tvisvar tókst mér að slíta
mig af honum, svo að hann varð
að elta mig og draga mig. Þá sáu
allir hve hæversk eg var. Og svona
erum við í minni ætt, konurnar".
Eftir mikla mæðu tekst honum
að draga hana að sleðanum, en þá
er bardaganum líka lokið. Hún
sezt á sleðann stúrin á svipinn, eða
jafnvel grátandi, en gerir nú enga
tilraun framar að losna. Nú er hún
gift og þau aka brott, eyða hveiti-
brauðsdögunum einhvers staðar út
af fyrir sig. Venjulega koma þau
svo aftur til föður hennar og
dveljast þar fyrsta árið, vegna þess
að stúlkan er svo ung, að hún hefir
ekki lært að fara með skinn, sauma
né matreiða, og kann ekki mörg
þau verk, sem nauðsynleg eru hér
á hjara veraldar.
Ekki átti eg í þessu stríði þegar
eg fekk Mequ, konu minnar, en
hefði sjálfsagt lent í því ef faðir
hennar hefði verið lifandi. Við
Mequ bjuggum saman í farsælu
hjónabandi þar til hún lézt 1921.
Síðan hefi eg verið á þönum milli
Grænlands, Danmerkur og Banda-
ríkjanna, og haft ofan af fyrir mér
með fyrirlestrum og ritstörfum.
Eskimóar eru ekki hnýsnir á
annara hagi. Þeir líta svo á að það
sé einkamál hvers og eins hvað
hann gerir. Þó hann mæti þér á
ferðalagi með konu annars manns,
þá lætur hann sem ekkert sé.
Menn hafa skipti á konum þar,
og slíkt eiga framandi menn bágt
með að skilja, en sjaldnast hefir
það nein áhrif á ástir hjóna.
Þama norður frá verða menn sí-
fellt að vera á ferðalagi. Til þess
að ná í seymi, verða þeir að fara
þangað sem hægt er að veiða ná-
hveli. Til þess að ná í bjarnarfeldi
verða menn að fara þangað sem
bimir hafast við. Og til þess að
ná í bein til að hafa í skutulbrodda
verða menn að fara þangað sem
rostungar em.
Setjum nú svo að þegar maður
leggur á stað í slíka veiðiferð, þá
sé kona hans komin að falli. Hún
getur því ekki farið með honum.
Þá gerir hann samning við ná-
1