Lesbók Morgunblaðsins - 16.06.1957, Síða 1
23. tbl.
Fyrsti holskurður og hvernig
menn brugðust við
EPHRAIM McDowell var fæddur
1771 undir austurhlíðum Appala-
chian fjallanna í Virginiu, og var
af skozk-írskum ættum. Faðir hans
hét Samuel og hafði getið sér góð-
an orðstír í frelsisstríðinu.
Þegar Ephraim var 16 ára flutt-
ist hann með föður sínum til Dan-
ville í Kentucky. Þar voru þá ekki
nema 150 íbúar, en þó var þetta
höfuðborgin um þær slóðir og tók
faðir hans þar við dómarastörfum.
Ephraim var þá bæði stór og
sterkur og það var hans mesta yndi
að vera á dýraveiðum í hinum
miklu skógum, sem þar voru. Hon-
um lærðist þá að flá veiðidýr og
brytja þau niður og varð leikinn í
þeirri list, en það var þó nokkuð
annað en að halda á læknishníf,
eins og hann varð síðar að gera.
Enginn hélt þá, að hann mundi
verða til mennta settur. En þó fór
það svo, að hann var sendur til
Staunton í Virginia, til dr. Alex-
ander Humphrey, sem þá var fræg-
astur skurðlæknir í álfunni. Lærði
hann fyrst hjá honum, en fór því
næst til Skotlands og gekk á há-
skólann í Edinborg og naut þar
sérstakrar velvildar og handleiðslu
John Bell, sem þá var orðinn fræg-
ur fyrir blóðrannsóknir sinar. Fáir
Það gerði ekki svo mikið til þótt
hann hefði ekki próf, því að hann
var lærðastur lækna á þessum slóð-
um. Og honum tókst ágætlega, svo
að hans var leitað jafnan þegar
mikil hætta var á ferðum, og var
oft sóttur langar leiðir. Það var
árið 1799 að hann hóf þar læknis-
störf.
Ephraim McDowell
höfðu trú á því, að þessi sláni frá
óbyggðum Norður Ameríku mundi
nokkru sinni geta orðið læknir, en
John Bell fann að eitthvað bjó í
piltinum og studdi hann því með
ráðum og dáð. En ekki lauk hann
þó embættisprófi og fór við það
aftur heim til Danville.
Þar settist hann að sem laeknir.
í DESEMBERMÁNUÐI árið 1809
var hann sóttur til konu, sem sagt
var að væri í barnsnauð. Hún hét
Jane Crawford og átti heima í
Motley’s Glen, en þangað var um
100 km. leið. Hann varð að fara
ríðandi og þegar hann kom á stað-
inn voru þar tveir læknar fyrir, og
höfðu ekki getað hjálpað konunni
neitt. Hún var með óþolandi kval-
ir, og menn héldu að hún hefði þeg-
ar gengið með 10 mánuði. Var hún
orðin óskaplega digur, en Dowell
læknir komst nú samt fljótt að
þeirri niðurstöðu, að hún væri ekki
með barni, heldur væri hún með
æxli eða meinsemd innvortis. Og
þegar hann hafði skoðað hana
rækilega, þóttist hann sjá að hún
mundi «f til vill geta lifað í tvá