Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1957, Síða 1

28. tbl.
Sunnudagur 4. ágúst 1957.
XXXII árg.
Huldumannssfeinn í Reykjavík
Einkennilegir fyrirburðir
pYRIR 20—30 árum var Reykia-
vík ekki farin að þenja sig út
yfir öll nálæg holt og hálsa. Hún
var komin austur í Rauðarárholt-
ið, en ekki lengra í þá áttina. Var
því enn hægt að fá á leigu allstór-
ar landspildur í holtunum þar fyr-
ir austan. Og um þær mundir var
það að Þorbjörn Jónsson. sem nú
á heima á Mímisvegi 2, fékk á leigj
lóð á Grensási, kippkorn fyrir of-
an Múla og austan Háaleitisvegar,
eins og hann liggur nú. Þarna hóf
Þorbjörn hænsarækt.
Landið, sem hann hafði fengið,
var yfirleitt stórgrýtt, og þótti
nonum nauðsyn á að koma grjót-
inu á burt. Og svo var það annað
hvort árið 1934 eða 1935 að hann
hófst handa um að hreinsa landið.
Hafði hann þá fjóra eða fimm
nenn frá bænum i vinnu við
sprengingar, því að margir stein-
amir voru svo stórir, að þeim varð
ekki hnikað með þeim áhöldum,
sem þá voru, nema því aðeins að
þeir væri klofnir sundur fyrst. Var
þeim svo hlaðið á bíla og mun
öllu þessu grjóti hafa verið ekið í
höfnina.
Einn steinn var þarna öllum öðr-
um meiri og stóð sunnarlega í lóð-
inni. Hann var ekki hár, en ein-
kennilegur að því leyti, að hann
var klofinn um þvert og að undan
honum kom dálítil uppsprettu-
lind. Byrjað var á því að rífa upp
grjótið nyrst á lóðinni og var nú
komið að þessum steini og höfðu
verkamenn borað eina holu í hann
og átti svo að sprengja hann dag-
inn eftir.
En um nóttina dreymdi Þorbjörn
einkennilegan draum. Honum þótti
ókenndur maður koma til sín. Var
hann allaðsópsmikill og spurði for-
málalaust í mjög höstum rómi
hvernig á því stæði að Þorbjörn
gæti ekki látið bæinn sinn í friði.
Þorbjörn kvaðst ekki vita hvar
hann ætti heima og spurði hvaða
bær það væri, sem hann ætti við.
Þá svaraði maðurinn og sagði að
stóri steinninn þarna á lóðinni væri
bærinn sinn. Og hann bætti við
með áherslu:
„Ef þú hróflar nokkuð við stein-
inum, þá mun illa fara“.
Að svo mæltu hvarf hann, en
Þorbjörn vaknaði og fór að hugsa
um þetta, sem fyrir sig hafði bor-
ið. Ekki var hann trúaður á, að
nokkur byggð gæti í steininum ver-
ið, en hugsaði þó sem svo, að allur
væri varinn góður og bezt mundi
að láta steininn eiga sig. Næsta
dag gaf hann svo verkamönnum
fyrirskipun um að eiga ekki meira
við steininn, hann mætti gjarna
vera kyr á lóðinni, því að hann
væri ekki fyrir neinum. Var því
hætt við að sprengja steininn og
stóð hann þarna óhreyfður eftir
að öðru grjóti hafði verið rutt burt
af lóðinni.
Þannig hefir Þorbjörn sagt mér
sjálfur frá.
Árið 1940 seldi hann hænsabúið
og keyptu það bakarar. Þeir réðu
þangað norskan forstöðumann,
Einar Tönsberg, sem hafði mikla
þekkingu á hænsarækt og hafði
fengist við hana árum saman.
Færðu þeir brátt út kvíarnar og
stækkuðu búið að mun. Tönsberg
hafði þegar hug á því að reisa sér
þarna íbúðarhús, vegna þess að
landrými var nóg, og hafði hann
helzt augastað á þeim stað, þar sem
stóri steinninn var og hefði þá
þurft að ryðja honum burt. En ura
leið og Þorbjörn afhenti hænsa-
búið, varaði hann Tönaberg við þ*í