Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1957, Page 5
LESBÓK mORGUNBLAÐSINS
393
Jóhann segist hafa verið þrjár ver-
tíðir á skaki, síðan fór hann í Stýri-
mannaskólann og lauk prófi þaðan
tæplega 19 ára gamall. Það var 1906.
Síðan hélt hann til Englands og stund-
aði siglingar þaðan, kom svo heim og
sigldi á togara um skeið, en 1908 fór
hann til Danmerkur og hugðist afla sér
meiri menntunar. Jóhann segir:
— Thore-félagið hugðist taka við
strandferðunum af Sameinaða og bauð
okkur Einari heitnum Stefánssyni
Myndin er tekin í ágúst 1944, þegar Ægir fór með Svein Björnsson forseta
til Austfjarða. Með honum á myndinni er Jóhann P. Jonsson, skipherra.
ur. Hann var þá skipstjóri á Sterling,
sem var í eigu Thore-félagsins. Við
fórum svo utan í þessu skyni, en aldrei
varð úr því, að ég færi til Thore-
félagsins, örlögin höguðu því á annan
veg. Þegar ég hafði lokið prófi 1910,
var búið að ráða stýrimenn á strand-
ferðaskip Thore-félagsins, Austra og
Vestra, svo að ég sneri mér að Sam-
einaða og sigldi hjá þeim sem stýri-
maður í 1% ár. Þá rakst ég á auglýs-
ingu frá Reserve-kadettskólanum.
Hann auglýsti eftir ungum efnilegum
piltum, og þar sem ég vonaðist til þess,
að ég væri í þeirra hópi, sendi ég inn
umsókn. Var ég svo tekinn í skólann.
Skóli þessi menntaði sjóliðsforingja-
efni, sem herinn gat kallað tU þjón-
ustu, ef á þurfti að halda. Þegar ég
var hálfnaður með skólann, skall á
fyrri heimsstyrjöldin, svo að ég var
skipaður „leutinant" í danska flotan-
um, þegar ég lauk prófi 1915. Ekki
ÞEGAR ég hitti Jóhann P. Jónsson,
skipherra, að máli nú í vikunni
og bað hann segja lesendum Lesbókar
frá einhverju af því, sem á dagana
hefur drifið, fannst mér eðlilegast að
hefja viðtalið á því að spyrja hann,
hvers vegna hann hefði gert sjó-
mennskuna að ævistarfi sínu. Hann
sagði, að hann hefði snemma orðið að
vinna fyrir sér og skömmu eftir ferm-
ingu réðist hann á skútuna „Portland",
sem Bryde-verzlun gerði út héðan frá
Reykjavík. Það lifði enginn á iðju-
leysinu á þeim árum og Jóhann sagði
að efnin hefðu verið heldur lítil á
æskuheimili hans, þótt ekki hefði ver-
ið um skort að ræða. Faðir hans, Jón
Guðmundsson, var austanpóstur, sem
kallað var; hann hafði ekki háar tekj-
ur fyrir það starf sitt: „Ég held, að
hann hafi fengið um 60 krónur á hest
austur að Odda“, segir Jóhann.
Ekki var Jóhann aflasæll á „Port-
land“. — „Ég var lítill aflamaður“,
segir hann, „þó var faðir minn ánægð-
ur með kaupið, sem ég fékk eftir ver-
tíðina. Hann fékk það greitt í úttekt
hjá Bryde, og hefur sennilega eitthvað
munað um það. Við fengum 8 aura
premíu fyrir hvern fisk og þótti það
ekki svo slæmt“.
stýrimannsstöðu á strandferðaskipun-
um, ef við næðum dönsku skipstjóra-
prófi. Það var aðallega Nielsen, sem
síðar varð forstjóri Eimskipafélagsins,
sem réri í okkur að fara til Danmerk-
„Ég óttaðist að Bretinn hefði
fengið fyrirskipun um að
skjóta á skyttuna okkar”
Samfal við Jóhann P. Jónsson, skipherra