Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1957, Blaðsíða 8

*w
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Skurftaðgerðín nær hámarki sínu — alit er gert til þess að aðstoða kkurð-
laekuiun i erflðu starfl hans.
/ greipum dauðans
, Um nýjustu aðferÓ í skurðlœkningum
EF BLÓÐRÁSIN til mannsheilans
stöðvast þrjár mínútur, er dauð-
inn vís. Heilinn í Georg Wilson lið-
þjálfa „dó“ þrisvar, en maðurinn lifði.
Eitt af kraftaverkum nýtízku skurð-
Isekninga var unnið, kraftaverk, sem
hefði verið óhugsandi fyrir 10 árum.
Wilson, liðþjálfi í ameríska flughern-
um, átti líf sitt því að þakka, að lækn-
•rnir gátu skorið hann upp, er líkams-
hiti hans hafði verið lækkaður í 28
stig..
Tveir amerískir svæfingarlæknar og
einn heilasérfræðingur lögðu saman
alla sína vizku til að bjarga lífi
Georgs Wilsons, sem var 39 ára. Það
var dag einrt í júní 1954, er lið-
þjálfinn hafði skyndilega fengið heila-
blæðingu og verið fluttur með ofsa-
hraða i sjúkrahús ameríska flughers-
ins í Wiesbaden. Tvívegis hafði blætt
inn á heilann, og læknar flughersins
visau, að þriðja blæðíngin myndi af-
dráttarlaust verða Wilson að aldur-
tila. Uppskurð með venjulegum að-
íerðum myndi hann sennilega ekki
lifa af heldur, en hann var eina von-
in. Röntgenmyndir sýndu í einni svip-
an, hvað Wilson átti í vændum. Sjúk-
★ ★★★★★★★★★
„Hægt og hægt var líkamshiti
hans lækkaður í 28 stig og fyigzt
nákvæmlega með hjartslætti
hans á meðan.“
★ ★★★★★★★★★
dómur hans var aneurysme, óeðlileg
útþensla slagæðar.
Við venjulegan uppskurð hefðu
læknarnir varla þorað að stöðva blóð-
rásina til heilans lengur en þrjár
mínútur — og sá tími hefði ekki nægt
til að komast að slagæðinni og Ijúka
aðgerðinni. Auk þess myndi skurð-
sviðið vera orðið alblóðugt. og lækn-
irinn hefði ekki lengur getað séð æð-
ina, sem hann ætlaði að skera upp.
Hitinn hefði hækkað í 41—42 stig,
sjúklingurinn fallið í hitadá og hjarta
hans stöðvazt.
WILSON „FRYSTUR"
En hinir ungu deyfingarséríræðing-
ar, dr. Dance og dr. Ward, sem voru
heilaskurðlækninum Vernon Mark til
aðstoðar, voru ekki í skapi til að leggja
árar í bát. Þeir ákváðu bókstaflega
sagt að „frysta'* Wilson til að bjarga
lífi hans.
Þeir notuðu aðferð, sem franski vís-
indamaðurinn dr. Laborit hafði full-
komnað — að vísu ekki við skurðað-
gerðir á heila, heldur upprunalega við
hjartauppskurði. Þeir höfðu lesið
skýrslur hans um tilraunir, sem hann
gerði á árunum 1951—’52. Þar var
greint frá því, hvernig tempra mátti
blóðrásina með kælingu — og jafn-
framt súrefnisþörf heilans —, hvernig
hægt er að gera skurðaðgerð á nærri
blóðlausu hjarta, af því að blóðrásin er
nærri stöðvuð. Laborit hafði auðgað
svæfingartæknina með því að hagnýta
sér vetrardá dýra.
Dance og Ward lýstu áformum sínum
í aðaldráttum fyrir dr. Mark og hin-
um þýzku sérfræðingum, sem fengmr
voru til fulltingis. Nýjar röntgenmynd-
ir voru teknar í kapphlaupi við tím-
ann, því að enginn vissi, hvenær
Wilson kynni að fá næstu heiiablæð-
ingu. Allra ráða var neytt. Það tók
einn sólarhring að leggja niður fyrir
sér aðferðina við uppskurðinn, á meðan
var blóðþrýstingi Wilsons haldið í
skefjum með tæknilegum hætti. Fra
Stokkhólmi sendi prófessor Herbert
Olivecrona, hinn snjalli skurðlæknir,
sérstök tæki til taugaaðgerða og góðar
ráðleggingar, er hann hafði rannsakað
nokkrar röntgenmyndir, sem amerísk
sprengjuþota hafði flogið með til
Stokkhólms.
Þeir höfðu engan sérstakan kæliút-
búnað, en Dance og Ward báðu um
stóra vindsæng og settu hana í sam-
band við dæliútbúnað, er dældi ís-
köldu vatni gegnum hana.
Arla morguns 12. júní 1954 hófst
skurðaðgerðin. Wilson var svæfður og
síðan lagður á ískalda vindsængina.
Hægt og hægt var líkamshiti hans
lækkaður í 28 stig og fylgzt nákvæm-
lega með hjartslætti hans á meðan.
Skyldi hjartað halda áfram að starfaT