Lesbók Morgunblaðsins - 17.08.1957, Blaðsíða 11
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
415
SAGA
GLERSINS [
Hátindur
gleriðnaðar?
DLINUS, rómverskur sagnfraeð-
ingur, segir frá nokkrum fön-
ikískum sjómönnum, sem skolað
hafði upp á sæbarða strönd við
Miðjarðarhaf um 5000 f.Kr. Þar
reyndist þeim ókleift að finna
steina til þess að styðja matar-
pottinn sinn. Þá datt einum þeirra
í hug að setja matarpottinn á
sódaklump, sem þeim hafði tekizt
að bjarga úr skipi sínu. Þetta gerðu
þeir, en brá heldur í brún, þegar
vökvi tók að seitla frá eldinum.
Hitinn hafði brætt saman fjöru-
sandinn og sódann. Maðurinn hafði
fengið nasasjón af fyrstu handtök-
unum við framleiðslu glers.
Gleriðnaður er orðinn mikilvæg-
ur þáttur í lífi okkar, og verðmæti
hans verða ljósari með hverjum
deginum, sem líður. Á tíundu öld
héldu byzantískir handiðnaðar-
menn, að þeir hefðu náð hátindi
gleriðnaðarins með hinum lista-
fögru glerungshúðuðu gluggum
sínum, en þá grunaði ekki, að
nokkurn tíma yrði hægt að binda
gler í hnúta, flétta það í garn, vefa
eins og silki, sjóða það saman, saga,
negla og beygja eins og gúmmí —
og jafnvel láta það fljóta.
Það mætti e.t.v. segja, að gler-
iðnaður hafi verið fyrsti iðnaður-
inn í Bandaríkjunum, vegna þess
að John Smith smíðaði gler-
bræðsluofn til þess að búa til gler-
perlur, sem notaðar voru í hand-
iðnað Indíána. í dag stendur gler-
iðnaður í Bandaríkjunum með
miklum blóma, ekki aðeins hvað
Listmunlr úr flerl.
snertir gæði og framleiðslumagn,
heldur hefur sérfræðingum í gler-
iðnaði tekizt með rannsóknum að
auka notagildi glers í svo að segja
öllum greinum vísinda og iðnaðar.
Hin margvíslegu not, sem við
höfum af glerinu, og óteljandi kosti
þess megum við þakka rannsókn-
um. Hérna hefur það sama skeð og
í mörgum öðrum iðngreinum, að
frelsi og áræðni til þess að leggja
í nýjar tilraunir hafa leitt til þjóð-
félagslegra framfara.
Ljósapera Edisons
Við skulum t.d. líta yfir sögu
fyrirtækisins Corning Glass Works,
sem stofnað var árið 1871. Fyrsta
aldarfjórðunginn, sem það starfaði,
er fátt eitt um starfsemi þess að