Lesbók Morgunblaðsins - 08.09.1957, Side 8
444
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
íslenzkur hugvitsmabur, sem hefir
ekki fengió aá njóta sín
„ÞÚ GETUR ekki fundið mig,
nema því aðeins að þú hafir leið-
*ögumann“.
Svo mælti Magnús Guðnason, er
eg spurði hvort eg mætti heim-
sækja hann. Við höfðum hitzt af til-
viljun, og mig langaði til þess að
kynnast manninum betur og upp-
finningum hans. Þó skýrði hann
mér frá hvar sig væri að hitta og
eg skyldi velkominn hvenær sem
væri.
Þessi orð hans, að ekki sé hægt
að finna sig nema með leiðsögu
kunnugs manns, hafa mér síðan
fundizt táknræn fyrir líf hans.
Hann hefir ekki verið á almenn-
ingsleiðum og fáir hafa tekið sér
fyrir hendur að gerast leiðsögu-
menn og kynna hann samtíð sinni.
Eg lagði leið mína að Tjarnar-
götu 10, þar sem hann kvaðst eiga
heima, og gekk frá Vonarstræti inn
í anddyri og þaðan niður í kjallara,
dýpra og dýpra þar til eg var kom-
inn í skuggalegan gang, sem helzt
líktist ruslakompu. Lengra virtist
ekki hægt að komast, en þó fann
eg þar hurðarskrifli úti í horni,
læsingarlaust. Eg treysti á hurð-
ina og fann að fyrir henni mundi
vera hleypiloka að innanverðu. Að
þetta væri inngangur að bústað
hugvitsmanns, var harla ólíklegt,
en þó barði eg að dyrum.
Magnús kom þá sjálfui til dyra
og bauð mér inn. Úti fyrir skein
júlísólin í heiði. Þetta var einn af
dásemdardögum þess mánaðar. En
inni í vistarveru Magnúsar var
dimmt og kalt og þungt loft. Þar
varð heldur varla þveríótað fyrir
alls konar tækjum, sem hann hefir
fundið upp og gert frumsmíð að.
Þarna er íbúð hans og vinnustofa.
----o------
Magnús er fæddur í Alviðru í
Dýrafirði. Foreldrar hans voru
Guðni Jónsson og Kristín Pálsdótt-
ir, búendur þar, en ekki ólst hann
upp hjá þeim, heldur njá föður-
systur sinni, Guðrúnu Jónsdóttur í
Lambadal í Dýrafirði og Auðuni
Jónssyni, manni hennar. Snemma
mun hafa farið að bera á hug-
kvæmni hans og að hann hugsaði
öðru vísi en önnur börn. Þegar
hann var sex ára fekk hann hníf
að gjöf. Og þegar í stað greip hann
sú hugsun, að nú skyldi hann smíða
eitthvað sem hann hefði aldrei séð,
og enginn maður annar séð. Smíð-
aði hann svo hjól, öðru vísi en þau
hjól, sem hann hafði séð. Er þetta
dálítið einkennilegt, því að margir
vitmenn halda því fram, að hjólið
sé snjallasta uppgötvun mannsand-
ans.
Æskuár sín lifði Magnús í hug-
séðum heimi, en þegar er hann
hafði þroska til, varð hann að fara
á sjóinn. Það var eini bjargræðis-
vegurinn þar á þeim árum. Fyrst
var hann á opnum bátum og síðan
á skútu á skaki. Hann var ekki
fiskinn. Honum leið illa þar og
verst þótti honum þó að félagar
hans, sem voru dagfarsprúðir menn
í landi, urðu ruddalegir og óhefl-
aðir þegar út á sjóinn kom. Hann
gat ekkert hugsað og lífið varð
honum kvalræði. Að upplagi hafði
hann verið hneigður fyrir smíðar
og tók nú það fyrir og gerðist báta-
smiður og undi vel við það um
sinn. En svo kom að því að honum
fannst starfið einhæft og tilbreyt-
ingalaust. Það var eitthvert eirð-
arleysi í sálinni, eitthvað sem vildi
brjótast út, en fekk ekki fram-
rás.