Lesbók Morgunblaðsins - 13.10.1957, Qupperneq 5

LESBOK MORGUNBLAÐSINS
521
mikill sjávargangur og var örðugt
að ná líkunum, en þó tókst það að
lokum. Báru þeir þau svo ofarlega
í fjöruna, lögðu þau þar til og
breiddu sjóklæðin yfir þau. Rétt a
eftir fundu þeir önnur tvö lík og
báru þau upp með sama hætti.
Gengu þeir svo „austureftir með
flæðinni" og sáu að þar lá fimmta
líkið, skorðað í klungri fram í brim
-garðinum. Tókst þeim einnig að
bjarga því með miklum erfiðis-
munum og nokkurri lífshættu, þvv
að brimskaflar riðu á þá hvað eftir
annað. Báru þeir þetta lík upp á
sjávarbakkann og lögðu þar til sem
hin líkin.
Þeir Jón hreppstjóri og Einar
voru nú komnir og var ráðgast
um hvað gera skyldi. Fjögur líkin
lágu undir svo háum sjávarbakka,
að ekki var viðlit að koma þeim
upp nema á börum og með meiri
mannafla. Var þá Einar sendur upp
að Efranesi að sækja Árna Jóns-
son, Jón hreppstjóri reið út á bæi
að safna mönnum, en hinir þrír
fóru heim að Ketu og Mallandi að
sækja timbur og bönd og flýttu sér
eins og þeir gátu. Hittust svo allir
á slysstaðnum og voru þá 13 sam-
an. Voru líkin nú borin upp á bakk-
ann. „Var svo gefið um þeirra
ásjónur. Gaf Jón Jónsson og kona
hans tveimur af þeim hreint og
gott lín, og Bjarni Högnason gaf
öðrum tveimur hreint lín, en ein-
um þeirra gaf Jón Hrómundsson
sæmilegt lín“. Fluttu þeir svo líkin
til kirkjunnar í Ketu og var því
lokið fyrir sólarlag.
4
LÍKIN voru greftruð að Ketu, en
Árni og Einar voru ekki við þá
athöfn. Líklega hefir jarðarförin
farið fram á laugardaginn, því að
Árni afsakaði fjarveru sína með
því, að hann hefði ,þar ei verið til-
kvaddur af neinum manni“ og á
laugardaginn hefði hann farið vest-
ur að Spákonufellshöfða, eftir skip-
an föður síns, er þar var staddur.
Svo virðist sem Einar hafi þorað
að fara niður að sjó eftir að líkin
voru fundin, því að hann tíndi þar
saman ýmislegt rekald, svo sem
færaþvögu og hatt, 18 fiska sem
allir voru vargetnir, eina lúðu og
tvo eða þrjá lúðubita. Einn fiskinn
tók hann sér til matar, en tilkynnti
ekkert um þennan fund, heldur
fleygði öllu í skutinn á skipi, sem
sýslumaður átti þar uppi stand-
andi. Virðist svo sem hann hafi
haldið að þá væri allt komið til
skila, er það var komið í bát sýslu-
manns!
Úr skipinu hafði rekið seglvið,
lítinn fleka með þolli og járni.
fimm árar lítilfjörlegar og var ein
brotin, mastursbrot og stýri með
lítilfjörlegum krókum og stjórn-
taumi, járnkrók, stjakabrot og
masturshúfu, og svo var fiskurinn,
sem vóg þrjá fjórðunga, ennfrem-
ur gömul og ný veiðarfæri, höggvin
og skemmd.
Svo var fatnaður bátverja, sem
af þeim var tekinn og í land rak.
Er rétt að birta hér skrá um það,
því að hún sýnir nokkuð hvernig
þeir hafa verið útbúnir: „Skinn-
brók nýleg og skinnstakkur for-
manns, skinnstakkur nýlegur og
annar vel brúkandi, tveir skinn-
stakksræflar og lítilfj örleg skinn-
svunta, tvennar niðurlags skinn-
buxur, þrennir landskór. blá klæðis
-peysa halfslitin af 6 para klæði
hollenzku, sauðsvartar vaðmáls-
buxur vasalausar, sauðsvartar vað-
málsbuxur og kot, sokkabönd og
hnífskeiðar, ein gömul og slitin
prjónapeysa af formanni með ein-
um sjóvetlingi, prjónapeysa grá ný-
leg, prjónapeysa slitin, hollenzkur
prjónhattur, tveir niðurlagshattar.
buxnahnappar“.
Allt var þetta virt á 1 hndr. 83
al. f-'ar af skyldi takast legkaup 6
manna, 72 alnir og líksöngseyrir til
prests 36 alnir. Þær 95 alnir, sem
þá voru eftir, skyldu skiftast milíi
þeirra 13 er líkin fluttu til kirkju,
leituðu áður og lögðu til lín og
hesta, og var hreppstjórum falið að
sjá um „að hver fái eftir sínu
ómaki og kostnaði“.
4
JENS SPENDRUP var nú sýslu-
maður í Skagafjarðarsýslu og hafði
hann réttarhöld á Skefilsstöðum út
af þessu máli dagana 24. og 25.
nóvember 1730. Er frásögnin hér
tekin eftir dómabók hans.
Framkoma þeirra Neðraneshjóna
þótti með ódæmum. Herþrúður
kom ekki til þingsins. þótt stefnd
væri, og bar Einar því við að hún
hefði ekki mátt fara frá börnunum.
Lét sýslumaður þar við sitja, því
að hann mun hafa þótzt fá nægar
upplýsingar um framkomu hennar
hjá öðrum vitnum. Varð svo dóm-
ur hans á þessa leið:
„Einar og hans kona, sem ekki
hafa við leitast að flytja manninn
(Jón) til síns heimilis og þar
hjúkra honum og leita lífsnæring-
ar sem ber, heldur með þeirra ótil-
bærilegum undandrætti látið mann
inn svo lengi liggja úti í kulda og
óveðri, hvar af hann hafi mátt
dauðann bíða, — skulu fyrir sitt
ókristilegt athugaleysi og ótilheyri-
legt miskunnarleysi við þeirra sam
-kristinn náunga, betala til manns-
ins lögerfingja fullar mannbætur,
þrenn 18 lóð silfurs, sem gera 27
rdl. í krónum, og til kóngdómsins
20 lóð silfurs, það eru 10 rdl. í
krónum, fyrir það að Einar lýsti
ekki fiskinum að lögum en dró þó
ekki leynd á, skal hann betala til
fátækra hér innan hrepps 2 rdl. í
krónum, eða 60 alnir á landsvísu og
vera óskertur á æru sinni. Skal
þetta allt betalast til sýslumanns
heimilis fyrir n. k. sumardaginn
fyrsta 1731. En ef hér gerð sektar-
gjöld eru þá ekki fram kotnin, tte