Lesbók Morgunblaðsins - 02.03.1958, Side 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
107
Hvíti öldungurinn
sem ræður á sléttum IMongolsu
,HVÍTI ÖLDUNGURINN" er
verndarvættur haganna og hjarð-
anna á sléttum Mongolíu. Það er
hann sem ræður ársvexti og vel-
farnan hirðingjanna. Hann er góð-
lyndur og glaðlyndur og vill gjarna
að öllum líði vel í sínu ríki, en sá
galli er á honum, að hann er
nautnasjúkur og lætur tæla sig til
drykkjuskapar og fjárhættuspils.
Helzti svallfélagi hans er „Dreka
furstinn", sem ræður yfir lífi or
dauða manna.
Þessi goð eru eldri en Búddatrú
in þar í landi. Hefir verið svo mik
ill átrúnaður á þau frá örófi vetra,
að annað hefir ekki þótt fært en
láta þau halda vegsemd og virðingu
sinni þegar siðaskiptin urðu í land-
inu og Búddatrú tekin upp.
Á hverju ári, þegar aðaltrúarhá
tíð Búdda er haldin, koma Lama-
prestar í fáránlegum búningi og
með grímur þangað. Þeir eiga að
tákna „Hvíta öldunginn" og
„Drekafurstann", og þeir stíga þar
djcfiadansinn ásamt cðrum prest-
um. En í fimmta mánuði hvers árs
er haldin önnur hátíð, sem þeim
er eingöngu helguð, og sækja hirð
ingjarnir þangað langt um fremur
en á aðrar hátíðir.
Þessi hátíð, hin mikla sumarhá-
tíð sléttunnar, er ætíð haldin hjá
einhverjum Obo. Og að vera þar er
eins og að hverfa aftur í gráa forn-
eskju.
Obo er nokkurs konar dys, sem
hrúgað hefir verið saman úr stein-
um, greinum og beinum, þar sem
einhver hóll er. Sumar þessar
dysjar eru háar og miklar um sig,
og fer stærðin eftir því hve gamlar
þær eru. Þessar dysjar eru bústaðir
„Hvíta öldungsins" og „Drekafurst-
ans“ þegar þeir koma í heimsókn
til jarðarinnar, og þar eiga einnig
heima ýmsar vættir. Margar þessar
dysjar, eða Obo, hvíla á steinstétt-
um, sem gerðar hafa verið af ein-
hverjum hirðingjum, mörgum öld-
um áður en þeir hirðingjar settust
þar að, sem nú eiga þar heima. En
trúin á þá er rótgróin. Það er talið
lánsmerki að kasta steini í dys, sem
farið er fram hjá, og enginn lætur
það undir höfuð leggjast. Þess
vegna stækka þær stöðugt.
— O —
Vorið 1936 kom neyðarkall frá
Innri-Mongolíu til allra þeirra
þjóða, er þeir höfðu spurnir af.
Ástæðan til þessa var sú, að pest
var komin upp í búpeningi hirð-
ingjanna og varð afar skæð, vegna
þess að þá var nýafstaðinn harð-
asti vetur sem menn mundu og
skepnurnar voru ákaflega magrar.
Uvíti öldunsurinn.