Lesbók Morgunblaðsins - 07.09.1958, Side 2
434
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Hluti af gróðrarstöðinni á Hallormsstað. Þaðan koma nú árlega nokkur hundr-
uð þúsunda trjáplanta.
síðan hafizt var handa fyrir alvöru
um jarðrækt hér á landi, og sem
betur fer eru nú mjög að hverfa
þeir búnaðarhættir, að reiða heim,
hrís og hey, án þess að nokkuð
komi í móti. Liðin er sú tíð, þegar
búendur íslands áttu aðeins eina
höndina í viðskiptum sínum við
jarðveg landsins — þá höndina, er
á móti tók. Nú bera blómlegar
lendur og tún um sveitir og dali
þess gleðilegan vott, að komizt
hafa á gagnkvæm viðskipti við
móðurmoldina.
Þetta eru þó aðeins upphaf
þeirra skuldaskila, sem núlifandi
og komandi kynslóðir landsins
verða að inna af hendi, vegna of
mikillar úttektar fortíðarinnar. Vel
hefur þar verið farið af stað, en
Þó finnast enn alltof margir, sem
ekki hafa vaknað til vitundar um
.skyldur sínar við gróðurfar lands-
ins. Ennþá horfa fjölmargir sljó-
um augum vanans á blásið og bert
landið, án þess að skilja, að auðnin
er ekki nema aðmokkru leyti eðli-
leg afleiðing af hamförum náttúr-
unnar, heldur oftast sök mannanna
sjálfra. Vér þurfum öll að vakna
til skilnings á því, að landið var
ekki svona og að það er hægt að
koma því til hjálpar, og leysa það
úr fjötrum auðnarinnar. Það var
viði vaxið og gróið milli fjalls og
fjöru, þegar byggð var reist hér í
öndverðu, enda þótt náttúruham-
farir hefðu þá geisað hér öðru
hvoru í árþúsundir, svo sem ráða
má af jarðsögu landsins. Og það er
ekki fyrr en viðskiptin við mennina
hófust, að náttúrunni verður um
megn að græða sín eigin sár.
Velmegun og bætt lífsskilyrði
valda því, að íslenzku þjóðinni
fjölgar nú mjög ört og má gera
ráð fyrir því, að tala landsmanna
tvöfaldist á næstu 50—60 árum.
Það er Því höfuðnauðsyn, að horft
sé fram á veginn og búið í haginn
fyrir þessa komandi þegna og
þeim sköpuð skilyrði til menning-
arlífs hér. Og það fer einmitt vel
á því, að svipast sé um sali í þess-
um efnum um leið og minnst er
afmælis Skógræktarfélags Aust-
urlands og því færðar árnaðarósk-
ir og Þakkir fyrir 20 ára þrotlaust
og arangursríkt starf.
Miklar vonir eru að sjálfsögðu
tengdar við útíærzlu landheiginnar
og má gera ráð fyrir því, að auk-
inn afrakstur úr sjónum skapi lífs-
möguleika fyrir miklu fleiri en þá,
sem nú lifa af sjávarútvegi. Á sama
hátt má gera ráð fyrir því, að auk-
in nýting jarðhita og vatnsorku
geti framfleytt mörgum vegna
þess iðnaðar, sem byggpur verour
a þessum orkulindum. Sé hinsveg-
ar litið til íslenzks landbúnaöar
verður annað uppi á teningnum.
í viðtali, er ráðherra landbúnaðar-
mála átti nýlega við erlendan blaða
mann og birt var í einu biaöi
landsins nú fyrir skömmu, iet
ráðherrann svo mælt, að ekki væri
hægt að gera ráð fyrir þvi, að
landbúnaðurinn tæiu. við fieira
fólki í iramtíðinni.
Ef þetta er rétt, sem ekki er
ástæða til Þess að draga i exa,
stöndum vér andspænis þeirri
staðreynd, að grasræktin, sem er
hófuðstoð íslenzks landbúnaoar
hafi í raun og veru runnið íyrsta
skeið sitt og sé að komast í áfanga-
stað. Að vísu má ekki gleyma því,
að vaxandi fólksfjöldi í bæjunum
og við sjávarsíðuna skapar aukinn
markað, en ræktun mun nú al-
mennt komin í það horf, að bændur
geti aukið íramleiðslu sína, án
þess að bæta við sig vinnuafli svo
nokkru nemi. Fyrir oss liggur