Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1958, Side 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
465
mörgum þótti þetta ómannúðleg
meðferð á skepnunni, og brátt tóku
að heyrast háværar raddir um það.
Áður en árið var liðið kom hvass-
yrt grein í „Daily Colonist“ og var
þess þar krafizt að björninn væri
aftur fluttur til heimkynna sinna.
Fleiri greinar komu á eftir, og blöð
í næstu borgum tóku undir þetta.
Málið kom oft á dagskrá hjá bæ-
arstjórninni í Viktoría og bæar-
fulltrúar höfðu engan frið fyrir
mönnum, sem kröfðust þess að
björninn yrði sendur norður aftur
og látinn laus; sumir fóru fram á
það með hægð og festu,. en aðrir
með stóryrðum og ofstopa. Bæar-
fulltrúarnir tímdu ekki að sjá af
birninum. Þeim þótti það svo mik-
ill heiður fyrir bæinn að eiga eina
lifandi björninn af þessari tegund,
og margir aðrir áhrifamenn voru
þeim sammála. Það var ekkert vit
í því að sleppa birninum, því að
hann gerði bæinn frægan. Og
þannig toguðust mannúðin og
metnaðurinn á, en alltaf var björn-
inn kyr í búri sínu. Þannig liðu
mörg ár og smám saman hjaðnaði
deilan um þetta. Svo var það hinn
7. desember 1950 að björninn
drapst, og hafði hann þá verið í
þessari prísund í 26 ár.
Skömmu eftir að hann drapst
hófust nýar deilur. Spendýrafræð-
ingur nokkur fullyrti þá, að þessi
hvítabjörn væri ekki annað en af-
brigði skógarbjarnar. Og í sama
streng tók vísindamaðurinn E.
Raymond Hall í bók, sem heitir
„Extint and Vanishing Mammals
of the Western Hemisphere“. Þrátt
fyrir það munu flestir hallast enn
að kenningu dr. Hornaday, að hér
sé um sérstaka dýrategund að
ræða. Hann hafði rannsakað gaum-
gæflega feldi og bein þessara hvíta-
bjarna og borið saman við feldi og
bein fjölmargra ísbjarna og skóg-
arbjarna og sannfærst um að þar
væri mikill munur á. Þessi hvíta-
björn væri miklu minni en hinir,
vaxtarlagið annað og háraliturinn
aiveg ólíkur.
Þessi saga gerðist í enskum barna-
skóia. Kennslukonan lagði þessa spurn-
ingu fyrir börnin:
„Hver var það sem leiddi ísraels-
börn út úr Egyptalandi?“
Steinhljóð. Þá sneri hú'n sér að litl-
um dreng á aftasta bekk og bað hann
að svara. Drengurinn varð dauðhrædd-
ur.
„Það var ekki eg sem gerði það“,
sagði hann. „Eg er nýkominn hingað
frá Birmingham**.
*
Cömul kveðja
frá Björnstjerne Björnson
Á ÞJ ÓÐHÁTÍÐARDEGINUM 2.
ágúst 1884 heldu ýmsir frjálslyndir
menn úr Reykjavík og nágrenm
fund með sér í minningu þess, að
þá voru liðin 10 ár frá því er land-
ið fekk stjórnarskrána. Fundar-
menn voru rúmlega 40. Aðalræðu-
maður var Jón Ólatsson. Að lokn-
um fundi var samsæti í Hótel
Alexandra, og þaðan sendu fundar-
menn ávarp til norska skáldsins.
Björnstjerne Björnson. Siðar barst
svar frá skáldinu, dagsett 10. sept-
ember í Schwas í Tyrol. Það var
á þessa leið:
Kæru íslenzku vinir!
Á því er eg líka, að ísland hefði
ekki fengið stjórnarskrá sína svo
fljótt, ef Norðmenn og Sviar hefði
eigi tekið að gerast óþolinmóðir.
En hvílík stjórnarskrá er það
sem þér hafið fengið! Skrípamyna
af stjórnarskrá Dana, sem sjálf er
líka skrípi.
Hvað á hin látlausa vel upp-
frædda, friðsama danska þjóð að
gera við höfðingja-þingdeild? Og
hvað eigið þér að gera við efri
þingdeild, sem varla hafið einu
sinni neinn stéttamismun.
Og þar á ofan þessa vanhugsuðu
samnræru framkvæmdavalds og
löggjafarvalds, sem efri þingdeild-
in er mynduð af ? Er þessu svo hag-
að til að sýna yður, að hvort sem
þér viljið eða ekki, þá skuluð þér
vera litla táin af ofurlitlu konungs-
ríki, sem ekki er orðið nema skrif-
finnskan tóm?
Vér skulum vona að frelsisflokk-
ur Dana meti það drengskapar-
skyldu sína að veita ættlandi frels-
isins í Norðurheimí fullt sjálfs-
forræði, svo það megi njóta sín að
fullu. •