Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1958, Page 16

472
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
BRIDGE
ÞETTA er spil úr heimsmeistara-
k^ppni og sýnir hve misjafnlega menr
kunna að halda á spilunum — eða va>
það hending?
♦ K 10 8
V Á 10 7 i
♦ 873
♦ S 5 4
♦ A 9 6 2
V D G 8 54
♦ K 9
♦ K 9
N I
V A i
S
♦ 53
V K 9 6
♦ A D G
10 2
♦ Á G 10
♦ D G 7 4
V 3
♦ 654
♦ D 7 6 3 2
Sagnir voru þessar:
V N A s
1 hj. pass 2 L pass
2 hj. pass 3 1. pass
2 sp. pass 4 hj. pass
5 hj. pass 6 hj. pass
EINKENNILEG TÁKN — Það var í fyrrihluta ágústmánaðar sl. að verið var
að undirbúa máltíð í Syðra Vallholti í Skagafirði, og meðal annars, sem á
borðum átti að vera, var súr blóðmör síðan í fyrra. En þegar farið var að
sneiða keppinn niður, var því veitt athygli, að einhver undarleg tákn komu
fram í einni sneiðinni. Þegar betur var að gáð, mátti í sneiðinni sjá tvo
glöggva stafi, S og M og stryk undir seinni stafnum. En þar fyrir neðan var
líkt og útflúr, eða mynd. Það var mörinn í blóðmörnum, sem myndaði þessi
tákn og þótti að vonum einkennilegt. Menn geta áttað sig á stærð stafanna með
því að bera þá saman við eldspýtnastokkinn, sem hjá liggur.
N sló út S8 og vegna þess að hann
hefir 4 tromp, hljóta V—A að tapa
tveimur slögum. Ef trompin hefði ver-
ið jafnt skipt og lauf komið út, þá var
spilið unnið.
Á hinu borðinu sögðu andstæðingar
3 grönd og fengu 5 slagi yfir.
HVAÐ ER FYRIRLESTUR? •
Það er undarleg misbrúkun á orðinu
„fyrirlestur", sem nú er að verða tíð.
Páll Briem heldur „fyrirlestur" um
frelsi og menntun kvenna og síðar um
stjórnarskrármálið; ræða frú Bríetar
er skírð „fyrirlestur" og enginn heldur
nú orðið svo ræðu (nema prestar og
alþingismenn) að það sé ekki kallað
„fyrirlestrar". — Og hvað er svo fyrir-
lestur? Það er mál, sem er „lesið fyrir“
skrifara, sem ritar það upp. En slíkt á
sér ekki stað um neinn þennan „fyrir-
lestur“. Þetta eru nefnilega alls ekki
fyrirlestrar, heldur ræður Þetta kem-
ur af þvi, að nthöfundar vorir hugsa
á dönsku. „Foredrag“ (danskt) þýðir
„framburður", „ræða“ (og er stundum
haft um) „fyrirlestur“ = „Forelæsn-
ing“; þetta hendir einhver á lofti, og
þýðir svo alltaf „Foredrag" með „fyrir-
lestur“, og svo hefir hver vitleysuna
eftir öðrum hugsunarlaust. Það er að
sínu leyti eins og þegar Gröndal fær
veður af því, að „Forhold" (== Pro-
portion) sé þýtt með „hlutfall" (þegar
um samjöfnun er að ræða) og hugsar
svo að alls staðar þar sem „Forhold“
sé í dönsku, þar megi hafa „hlutfall"
í íslenzku. Og svo fær maður að sjá
aðra eins íslenzku og þetta: „hin marg-
víslegu hlutföll (! !) lífsins“. Séra
Matthías og aðrir góðir menn eru auð-
næmir á illa dönsku og taka slík en-
demi eftir (Jón Ólafsson).
NAFNIÐ NOREGUR
Deilt hefir verið um uppruna Noregs-
nafns. í Flateyjarbók í kaflanum
„Hversu Noregur bygðist", er sagt frá
því, að Þorri konungur hafi átt son er
nefndist Nórr og átti hann bardaga
stóra fyrir vestan Kjölu og fellu fyr-
ir honum konungar. „Nórr fór þaðan
upp Kjölu og kom þar sem heita Ulfa-
móar. Þaðan íór hann um Eystridali
og síðan í Vermaland og með vatni því
er Vænir heitir og til sjóvar. Þetta land
allt lagði Nórr undir sig allt fyrir vest-
an þessi takmörk. Þetta land er nú
kallað Noregur“. Þessi skýring er
vafalaust röng, því að Noregur er til
orðið úr Norðvegur og kemur mynd-
in Norðweg fyrir í fornensku. —
(Dr. Alex. Jóh.).
HVERNIG ER FJANDINN LITUR?
Englendingar, Ameríkumenn, Þjóð-
verjar og Norðurlandamenn (þar með
íslendingar) segja hann kolsvartan,
Frakkar himinbláan, Spánverjar græn-
an, ítalir öskugráan og Kínverjar —
hvítan eins og sakleysið (Fjallkonan).
KETTIR OG MÝS
— Þá er land þetta auðugt að kött-
um og músum, að undanskildum nokkr-
um sérstökum stöðum, þar sem hvorki
kettir né mýs geta þrifist, þótt inn sé
flutt. Veit eg eigi fyrir hvaða andúð
eða dulareðli náttúrunnar það hefir
sannast og vitnast af reynslunni, að
þau geta engan veginn lifað í vestara
helmingi Hornafjarðar og annari ná-
lægri sveit, sem sé Qxæfum. ( Gísli
biskup Oddsson).