Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1959, Qupperneq 15

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
647
ALDARHÁTTUR
KVÆÐI þetta er talið vera eftir Þorstein Daníelsson smið á Skipa-
lóni, enda sver það sig sjálft nokkuð í ættina. Það mun orkt ein-
hverntíma eftir 1843, eins og sést á næst seinustu vísunni, þar sem
hann talar um húsin sin bæði, því að seinna hús'ð á Lóni reisti
hann um 1843. — Kvæðið hefir geymzt meðal manna ýmist í minni,
eða uppskrifað, og er ekki víst að vísurnar sé hér allar, né heldur
í réttri röð. En Lesbók þykir rétt að birta þær, þar sem hún hefir
nýlega flutt langa grein um Þorstein. Kvæðið fekk hún hjá Halldóri
Bjarnasyni, Hólatorgi 6 í Reykjavík, og fyrirsögn er sett af handa-
hófi. —
Þjóðin er spillt og þeir eru villtir,
þarna’ er það komið, já, karltetrið mitt,
allt er löggilt nær eru þeir fylltir,
embætti stunda þeir laklega sitt.
Tólfþúsund dölum fyr’ vínið þeir verja,
varla nenna að róa eða slá,
lýsnar í bælunum latir þeir merja
ljótt er á bæjunum flærnar að sjá.
Hlíðungar latir í húminu sitja
hungraðir labba þeir sultar í keng,
sníkjandi’ í kaupstaðar-„kokkhúsin“
vitja,
í krambúðum súpa þeir pelann í fleng.
Þeir eru „nettop" þjóð vorrar dauði
þar eg „simpelt mönster” kann sjá.
Laklega fóðraða landskuldar sauði
að Lóni þeir reka í búið þá.
Voru á landi vex ekki snilli,
verður á letinni sízt ráðin bót,
hræringarjeysi og hangikjötsfylli
holdsveiki setur í dauðýflin ljót.
Þau eru ill, já þau mega fara,
þau eru mönnum til armæðu gjörð.
Láttu nú dauði skríða til skára
og skjóttu þeim niður í hágræna jörð.
Reif eg, karl, úr mér þann rauðskefta
forðum,
reyndin bezt kennir að þetta er satt;
síðan hef aldrei skeikað úr skorðum,
skildingum fjölgar eg lífi jú glatt.
Aliar þó mannfjöldinn emji og skræki
eymdanna vegna, sem letin þeim bjó.
Hákarl og lifur í hafið eg sæki
á hásigldum Orra, en botniausum þó.
Latir á sjónum þeir sofandi morra
og sjá ekki aflann sem nærri þeim fer.
Hirðusemin hans Ara á Orra
yfir mig gengur að sjá það nú hér.
Þeir ganga með hendur í vel rifnum
vösum
veinandi um kaffi, sykur og mjólk;
eldurinn brennur úr þeirra nösum _
ef að því er fundið, og svona’ er vort
fólk.
Þó fjöllin í Evrópu færð væru saman
og fallega myndaður turninn úr þeim,
og milljón klukkur þar festar að
framan
sem fallega kiingja með langvinnum
eim;
yfirvaldið mitt ekki samt vaknar,
því ærið svefnugur maðurinn er
en sjálfur eg lét hann úr rotinu rakna
svo reikninginn sjálfkrafa færði hann
mér.
Kaupstaðardonar við krambúðar
diskinn
kúra frá morgni og lengst fram á
kvöld,
óslægðan láta í fjörunni fiskinn
fúnar og morknar veiðin sú töld,
Iýsingu blessuðu úr lifrinni týna,
Ietin því veldur og bakkusar fýsn,
áhöld og skinnföt í óþverra klína,
á þetta horfa þykir mér býsn.
Kaupstaðarbúunum kann eg að lýsa,
kvelur þá Ieti og víndrykkjan ljót
laraðir seint úr rekkjunum rísa
rotaðir nærri og skynja ekki hót.
„Spaðsere“ um daga, en spila á kvöldin,
spjátrungar þessir í veitingasal.
Vart trúi eg öðru en vitlaus sé öldin,
vasarnir tæmast því allt borga skal.
Húsfreyum vegnar hót ekki betur,
úr hlandbælum skreiðast þær miðdegi
uær.
Ketilinn þrífur og kaffið upp setur
á „kornfýr” rústugan’ matseljan kær.
Út fyrir dyrnar þær hlandinu hella,
hörmung er þvilíka breytni að sjá.
Löðrandi um götuna lortarnir velia,
lyktstækjan míluveg svifur þar frá.
Kaupstaðar sótarnir sér einatt hraða
sjálfræðið vonda láta í té,
hópum saman á verthúsið vaða
vitlausir kaupa og glata þar fé.
Svinkaðir labba um lágnættið rauða
langgrýtisfjöru hála sem gler;
síðan í bælunum dorma sig dauða,
drepur þá letin, æ! hryggilegt er.
Þeir eru svona þar fyrir norðan
þér sem að vildi eg greina nú frá,
viðber að stundum vantar þá forðana,
velgengi og dugnaður falla í dá.
Þeir lifa þar „netop“ á leti og keti
láta sér ekki umhugað neitt,
fangaðir innan í ómennsku neti
á burt sig þaðan fá varla greitt.
Varastu gæsagötuna illu,
ganga hana margir þó bölvuð hún sé,
bannsettri háðir bakkusar villu,
boðorðum mínum þeir gjöra að spé.
Hún hefur margan til helvítis leiddan,
hörmung er þvílikt að vita og sjá,
skrámaða í framan og skaðlega meidda,
skynsemin hverfur, en pyngjan er frá.
Hér máttu líta húsin mín bæði:
hef eg ólátur starfað þeim að,
þeim í að búa þykja nú gæði
þau hafa kostað, já, veiztu nú hvað,
100 tunnur af bjórnum þeim brennda.
Böl er að vita hvað þjóðin er spillt,
þær vil eg allar satans til senda,
svo þær fái ekki mannkynið tryllt.
Bíldóttir faktorar finnast mér vera
fallega lúmskir, „just“ þér skal tjá,
við þá alioft verslun nam gera
var það ei smátt sem Lóni kom frá.
En „kontrabókum” þá fór eg upp fletta,
flest var þar uppsprengt hið bansetta
kram,
ætla svo „netop” um uppbót mig pretta;
úthúða skal þeim í vonzkunnar ham.