Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1960, Blaðsíða 2

478
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
höfðu líklega gert það til þess að
losna við samfylgd okkar, því að
þeir voru með stóran rekstur. Við
heldum svo að Gröf í Skaftártwrgu
og gistum þar um nóttina Nú feng-
um við fjórða manninn til þess að
hjálpa okkur við reksturinn vestur
yfir fjallið, eins og það var kallað.
Við lögðum á stað frá Gröf árla
á fimmtudagsmorgun og stefndum
í norðurátt til fjalla. Þá var hæg
norðaustan gola, skýað loft og
fremur kalt og leit út fyrir að
rigna mundi. Við fórum norður
svokallaða Þorvaldsaura, því að
það var beinna en fara venjulega
leið. Okkur skilaði drjúgum, en er
við höfðum verið tvær stundir á
ferðinni, var komið fjúk, eða hríð-
arhraglandi. Við heldum nú alla
leið norður í svonefnd Álftavötn.
Þar eru hagar góðir og þar hvíld-
um við fé og hesta, og fengum
okkur matarbita. Var hríðin þá
tekin að aukast og dreif niður snjó,
en veður var enn hægt. Við höfð-
um ætlað okkur að ná í Kýlinga
um kvöldið, en þangað var enn
langur vegur.
Við heldum nú áfram, en hríðin
jókst stöðugt eftir því sem norðar
kom á fjallið og tafði snjórinn
ferðalagið. Var farið að bregða
birtu er við komum í Jökuldali, og
þótti þá ekki ráðlegt að halda
lengra, en þaðan er 7 km. leið í
Kýlinga og vegur heldur seinfar-
inn. Þarna í Jökuldölum var sauð-
fjárrétt, því að þar draga Skaftár-
tungumenn og Landsveitarmenn
sundur fé sitt í haustgöngum. Inn
í þessa rétt rákum við féð og höfð-
um hestana þar líka. En vegna þess
að einn veggurinn var ekki full-
gerður, tjölduðum við í skarðinu
og lokuðum þannig réttinni.
Við hreiðruðum nú um okkur í
tjöldunum, en hlýlegt var þar ekki.
Létum við það þó ekki á okkur
bíta. Samíerðamenn mínir voru
ungir menn, röskir og kjarkmikl-
ir, og blöskraði ekki allt. Við vor-
um þó ekki vel undir það búnir
að hreppa hríð á fjallinu, því að
allir voru hér ókunnugir. Að vísu
hafði eg farið þessa leið einu sinni,
en það var að sumarlagi. Piltarnir
úr Veri höfðu aldrei ^arið á fjöll,
en Skaftártungumaðurinn hafði
einu sinni komið í Jökuldali í
haustgöngum, en ekki lengra. Og
enn var löng leið til bvggða.
Hríðin magnast
Við vonuðum að nírta mundi
upp með morgni, en sú von brást.
Það hafði kyngt niður snjó alla
nóttina, komin mikil ófærð, og
enn var þreifandi hríð. Vindur var
enn að norðaustri, en til allrar
hamingju var hann hægur. En
vegna þess var snjórmn jafnfall-
inn og aíls staðar svo mikil kafa-
ófærð, að ekki var unnt að koma
fénu úr sporunum nema með því
móti að hafa hestana á undan, láta
þá troða braut og reka svo féð í
hana í halarófu. Hér var hvergi
snöp að fá, hvorki fyrir fé né hesta.
Var því ekki um annað að gera en
halda látlaust áfram. Það var gert,
en ósköp miðaði okkur hægt.
Venja var þá er Skaftfellingar
fóru með fjárrekstra um Land-
mannaleið, að þeir hefði náttstað
í Kýlingum. Þar er ágætur hagi.
Og svo var reist þar sæluhús. Við
fórum þar fram hjá. Var hvort
tveggja, að okkur þótti krókur að
fara þangað, og dagleiðin heldur
stutt, því að í Kýlingum hefðum
við orðið að nátta okkur Við held-
um því áfram og komust. um kvöld-
ið í Landmannalaugar. Höfðum
við þá verið allan daginn að fara
þar á milli og Jökuldala, en það er
ekki nema 14 km. leið Má á því
sjá, að seint hefir gengið, enda
var ófærðin mikil og féð farið að
þreytast.
Undir hraunbrúninni hjá Land-
mannalaugum voru þriár réttir
litlar. Þær voru nú fullar af snjó
og byrjuðum við á bví að troða
snjóinn og síðan tróðum við fénu
þar inn. Ekki var þarna neinn
haga að fá, því að svo var snjór-
inn mikill að engin skepna gat náð
til jarðar.
Sæluhúskofi stóð á fitinni þar
skammt frá. Gólfið í honum var
hellulagt, en mikil for þar inni.
Grjótbálkur var þar inni við stafn
og fyllt með mold á milli stein-
anna. Þangað fluttum við nú mal-
poka okkar og hunda, og hest-
ana höfðum við einnig inni í kof-
anum hjá okkur. Við gáfum þeim
brauð og smjör, hundunum gáfum
við kjöt, en sauðféð fekk auðvitað
enga næringu.
Áhyggjur
Altaf var sama fannkoman, en
vindur hægur. Við snæddum nesti
okkar og lögðumst síðan til hvíld-
ar, þreyttir eftir daginn. Félögum
mínum sofnaðist furðu vel, en mér
varð ekki svefnsamt, því að miklar
áhyggjur sóttu að mér. Eg var far-
arstjórinn og á mér lenti því á-
byrgðin á þessu ískyggilega ferða-
lagi. Ef hann hvessti nú þá mundi *
voðinn vís. Féð mundi sennilega
drepast allt í höndunum á okkur,
og vafasamt hvort við myndum
sjálfir hafa frá tíðindum að segja.
Áhyggjurnar út af fénu voru þó
þyngstar. Þarna vorum við með
aðalverslunarvöru bændanna í
sveitinni, og afkoma margra var
undir því komin, að við kæmumst
með kindurnar til Reykjavíkur. í
hópnum voru um 150 sauðir og
þeir gátu að vísu þraukað lengi
þótt færð væri ill o? þeir fengi
enga næringu. Þessj sauði áttu
efnabændur. En ungféð og hið rýr-
ara var eign hinna efnaminni, og
þeir máttu alls ekki við því að
t
«