Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1960, Blaðsíða 14

490
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
er, svo slökkvilið komist þangað
á sem skemmstum tíma. Hann má
ekki láta sér missýnast halda að
það sé reykur af skógareldi, sem
ekki er annað en þokuslæðingur,
eða reykur upp úr e'mvagni, því
að þá gabbar hann slökkviliðið, og
á því er hart tekið.
Frá þessari stöð má eygja 35 aðra
varðturha, sem settir eru þar sem
bezt er útsýn yfir skógana.
Það er ekki erfitt ve.rk að vera
skógarvörður, en það krefst ár-
vekni og samvizkusemi Vörð þarf
að halda allan sólarhrínginn. Gefa
þarf nánar gætur að því hvar
þrumuveður er í aðsigi pví að um
helmingur allra skógarelda stafar
af því að eldingum lystur niður í
skóginn.
Þegar eldingum slær niður í tré,
fuðrar það stundum upp og stend-
ur í björtu báli. En ef tréð er feysk-
ið, getur eldur leynzt inni í því í
marga daga. Þess vegna verður
að gefa nánar gætu að því hvar
eldingu slær niður, og hafa vak-
andi auga á þeim bletti marga
daga, eða þar til öll hætta er úti.
Tvisvar á dag hafa varðmenn
samband við höfuðstöðvarnar í
síma til þess að gefa skýrslu. Ef
þeir gleyma að hringja eða svara
ekki hringingu, þá halda þeir á
höfuðstöðvunum að eitrhvað sé að,
og þá er hraðboði sendur þangað,
tafarlaust.
Frístundir sínar nota varðmenn
til þess að sækja vatn — það þarf
að sækja langa vegu — og kljúfa
skíð. Hér er hættulaust að ferðast
um skógana, því að í bessari hæð
eru hvorki eitursnákar né eitraðar
jurtir. Hér eru að vísu birnir, en
þeir forðast manninn, nema ef um
er að ræða beru, sem bykist þurfa
að verja húna sína.
Ef varðmaður hef’r opið auga
fyrir náttúrunni, þá er hér margt
skemmtilegt að sjá, t. d. þegar
broddgeltirnir eru að naga sköft á
verkfærum hans til þess að ná í
saltbragðið af handsvita hans. Þá
er líka gaman að horfa á bjórana
vera að gera stíflur í læki. Eða
þá skógarrottuna, sem ?)tur um að
stela gljáandi munum og hlaupa á
brott með þá.
Þarna er fullt af berium og þau
eru sælgæti og gaman að tína þau.
Og í rjóðrinu umhverfis turninn er
varla hægt að þverfóta fyrir lilj-
um, sem eru um fjögur fet á hæð.
Blómin eru stór og hanga þar eins
og skrautperur á jólaUöám.
Þegar heitt er í veðri koma á-
hyggjurnar, því að pá er von á
þrumum og eldingum. Fyrsta
þrumuveðrið kom um miðja nótt
og vaknaði eg við drunurnar og
brak og bresti í skóginum. Eg rauk
á fætur og út í turn, en þótt
skammt væri að fara varð eg hold-
votur á leiðinni, svo var regnið
óskaplegt. Þrjár stundir var eg úti
í turninum og aðrar eins eldingar
og þá voru hefi eg aldrei fyr aug-
um litið. Þeim sló niður í tré sitt
á hvað, og í einu vetfangi urðu trén
að eldstólpum. Sumir þessir bloss-
ar hjöðnuðu niður bráðlega, en eld-
ur leyndist í trjánum og brauzt
út nokkrum dögum seinna. Fjög-
ur tré stóðu enn í björtu báli klukk-
an sjö um kvöldið, og þá blossaði
upp eldur sem leynzt hafði í einu
tré. Upp frá þessu kom varla fyrir
sá dagur, að ekki gengi á með
þrumum og eldingum. Þetta kalla
menn eldtímann.
Vörður var haldinn þarna í skóg-
unum frá því um miðjan júní og
fram í miðjan september. Þó fer
það nokkuð eftir veðráttu. Ef vor-
ið kemur seint og er rigningasamt,
er ekki þörf á vörðum fyr en í önd-
verðum júlí. En ef haustið er þurrt
og hlýtt, verður oft að halda vörð
fram í októbermánuð
As best
ASBEST er undraefni, og nátt-
úrufraeðingar hafa ekki enn
komizt að niðurstöðu um hvern-
ig það hefir myndazt. Þeir
hyggja þó helzt að það sé berg,
ummyndað af áhrifum jarðhita.
Það liggur í göngum, sjaldan
dýpra en 1400 fet undir yfirborði
jarðar. Er það þar eitilhart eins
og granít eða marmari. En svo
má rekja það upp í hárfína
þræði, jafnvel svo fína að þeir
verði ósýnilegir berum augum.
að er þá mjúkt eins og silki, en
getur hvorki brunnið né fúnað.
Það er eitt hið beztá einangrun-
arefni.
Til eru þrjár tegundir af as-
best, hvítt, bláleitt og brúnt.
Hvíta asbestið kallast kryolite,
það bláa krókódolite og það
brúna amosite. Hvíta asbestið
kemur frá Kanada; þræðir þess
eru holir svo hægt er að nota
það í vefnað. Bláa asbestið kem-
ur frá Suður-Afríku, og á því
vinnur ekkert. ekki einu sinni
sýrur. Brúna asbestið kemur frá
Transvaal og er bezt til einangr-
unar. Auk þessa eru asbest-
námur í Rússlandi, Bandaríkjun-
um og Grænlandi.
Asbest er nú mikið notað til
iðnaðar og í mörgum iðngreinum
er það alveg ómissandi, Er svo
mælt, að ef framleiðsla þess
stöðvaðist, mundi bílaiðnaður og
rafmagnsiðnaður vera í hættu,
en kjarnorkustöðvar verða að
leggja árar í bát.
Ungur prestur varð gramur út af því
að kona hans hafði keypt sér nýjan
kjól.
— Hvernig stendur á því, elskan mín
að þú skyldir gera þetta? sagði hann.
Þú hafðir lofað mér því að gera það
ekki.
— Óvinurinn freistaði mín, sagði
hún.
— Hvers vegna sagðirðu þá ékki: Vík
burt frá mér Satan?
— Ég gerði það, en þá hvíslaði hann
yfir öxlina á mér: Og hann fer þér
yndislega á bakið líka.