Lesbók Morgunblaðsins - 30.04.1961, Blaðsíða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
237
fuglar jafn skrautlegir, og kven-
fuglarnir oft gráleitir.
Flug kólibrífugla er frábrugðið
flugi allra annarra fugla, enda eru
vængir þeirra ólíkir vængjum
annara fugla. Kólibrífuglinn get-
ur staðið kyr í loftinu tímunum
saman, og hann getur flogið aft-
ur á bak jafnhratt og áfram. Ekki
vita menn hve hratt þeir geta
flogið, en ætlað er að rhesti flug-
hraði þeirra sé um 45 km. á
klukkustund. Mikið hefir verið
skrifað um hve ótt þeir beri væng
ina, en það er þó mismunandi.
Hjá sumum er tíðnin um 80 á
sekúndu og festir þá ekki auga
á vængjunum, og sá sem ber
vængina tíðast er einna minnstur,
vegur ekki nema tæp 3 grömm.
Svo mikill er munurinn á væng-
tíðni, að stærsti kólibrífuglinn ber
vængina 8—10 sinnum á sekúndu.
Aðrir fuglar ná hraða með því að
slá vængjunum niður, en það er
einkennilegt við kólibrífuglinn að
hann færa hraða við það að slá
vængjunum niður og upp. Vængja
vöðvarnir eru mjög sterkir og til
tölulega stórir, því að þeir eru
fjórði hlutinn af skrokkþunga
fuglsins. Lappirnar eru aftur á
móti mjög veikbyggðar og fugl-
arnir geta ekkert gengið, aðeins
tyllt sér á greinar. Á vængjun-
um eru engin liðamót, nema upp
við „öxlina“ og eru þau svo
liðug, að fuglarnir geta snúið
vængjunum alla vega eftir því
sem þeir vilja. Og væri ekki sá
einkennilegi vængjasláttur, sem
líkist mest róðri, þá mætti líkja
kólibrífuglunum við kofta. En
þegar koftinn stendur kyr í loft-
inu, þá eru loftskrúfublöðin lá-
rétt, og eins eru vængir fuglsins
láréttir þegar þeir standa kyrrir
í loftinu. Þegar koftinn hreyfir
sig, aftur á bak eða áfram, þá
er það með því að halla skrúfu-
blöðunum, og eins beitir þá kóli-
brífuglinn vængjum sínum. Koft-
inn getur risið þráðbeint upp £
loftið, það getur fuglinn líka.
Ef til vill er það einkennileg-
ast við kólibrífuglinn hve mikil
orka getur framleiðst í svo litl-
um búki. Hann er eins og ein
orkustöð, og tekur þar langt fram
öllum dýrum með heitu blóði. En
það er ekki hægt að skýra þetta
nema þá helzt með samanburði,
og er þá bezt að taka manninn
til samanburðar.