Lesbók Morgunblaðsins - 18.06.1961, Blaðsíða 13
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
353
inn úr mosanum líða um hverja
taug. Smáfuglarnir tístu í kjarr-
inu, annars heyrðist ekkert hljóð.
Aldrei hafði eg tekið eftir því
fyrr hvað jörðin gat verið hlý.
Ólýsanlegur unaður fyllti hjarta
mitt þarna í skógarkyrrðinni.
Um nóttina rigndi og þegar eg
kom út um morguninn undraðist
eg litaskiftin í hrauninu. Þar sem
áður höfðu verið gráar mosa-
þembur sá eg nú grænar flos-
breiður. Rykið var horfið og ilm-
ur og angan fyllti loftið.
Eg klifraði upp fjallhæðina og
lagði stein í vörðuna og hvíldi
mig um stund við mosabreiðuna
þarna uppi. Og þá sá eg lítil
blómstur gægjast upp úr mosan-
um, hér og þar, hvít og blá og
gul. Og litlir birkiangar og víði-
lauf og fjalldrapi teygðu sig upp
úr mosasænginni. Allur mosinn
var fullur af ungu, gróandi lífi.
Hver jurt var í sínum litla reit
og þó að þær væru ólíkar og ó-
skyldar þrengdi engin að annarri
og hver og ein skartaði sínu feg-
ursta og ekki var hægt að segja
að ein bæri af annarri, því allar
voru þær yndislegar, hver á sinn
hátt og allar áttu þær þarna
heima.
Mosinn, mjúkur og hlýr, tók
við frjóunum, sem vindurinn færði
honum og skýldi þeim og bjó
þeim skilyrði til að festa rætur
í moldinni hjá sér.
Við gefum lítinn gaum að mos-
anum og teljum hann varla með
öðrum jurtum, sumum hverjum
rishærri og fegurri. Og þó er það
hann, sem skaparinn hefir gefið
það göfuga hlutverk að taka á
móti nýu Íífi»og veita því skjól
og næði til að dafna og þroskast.
Birkihrislan
Uppi í fjallshlíðinni voru dá-
litlir klettastallar. Eg klifraði upp
á brúnina og þá sá eg hrísluna.
Grænar og laufgaðar greinarnar
breiddu sig yfir holtið eins og
bergflétta eða grænn blævæng-
ur. Aldrei hafði eg séð birkihríslu
haga sér svona. Systur hennar í
skógum og kjarri stóðu ávallt
uppréttar. Að vísu voru sumar
þeirra dálítið bognar í baki eftir
storma og snjóa, en engin þeirra
flatti greinarnar út á jörðunni
eins og þessi hrísla hafði fundið
upp á.
Eg tók í greinarnar og ætlaði
að lyfta þeim upp, en hríslan hélt
sér fast 1 bergið og eg gat engu
um þokað. Hvernig stóð á þessu?
Þarna uppi á fjallinu eru vind-
kviðurnar sjálfsagt snöggar og
Veðurathuganir
ELDSNEMMA á hverjum morgni,
meðan flest fólk er enn í svefni,
má sjá 96 ára gamlan mann í
Kansas ganga út á hól skammt
frá bænum sínum. Á þessum hóli
er hitamælir og áhald til þess að
mæla úrkomu. Og hann skrifar á
blað hitastigið, og úrkomuna ef
nokkur er. Þetta gerir hann á
hverjum einasta morgni í sama
mund, og að hverjum mánuði
loknum sendir hann skýrslu sína
til Veðurstofunnar. Um aldarfjórð-
ungsskeið hefir þessi gamli maður
gengið í sama mund út á hólinn
365 sinnum á ári og 366 sinnum
þegar hlaupár hafa verið.
Hann heitir M. G. Stevenson og
hann er einn af 12000 sjálfboða-
liðum, sem vinna fyrir bandarísku
Veðurstofuna. Flestir gera þeir
þetta kauplaust. Þeir athuga eigi
aðeins hitastig og úrkomu, heldur
einnig vindátt og vindhraða, og til
þess hafa þeir áhöld, er Veður-
sterkar og kuldinn napur. Ef til
vill hefir litli vaxtarsprotinn
brotnað í rokinu í uppvextinum,
en stofninn lifað af og getað sent
frá sér þessa einu grein.
Lengi horfði eg á hrísluna og
dáðist að því hvað hún. var fögur
og blöðin stór og græn og ilm-
andi, þar sem hún breiddi sig yfir
grjóturðina. Og mörg hávaxin,
bein og fögur birkitré hefi eg séð,
en fá þeirra hafa heillað mig eins
og litla birkihríslan, sem ekki
vildi gefast upp, þó að hún yrði
að skríða á maganum yfir kletta-
riðið og breiðir sig út yfir grjót-
urðina eins og blævængur og
sendir frá sér sætan ilm og vitnar
um mátt lífsins og skapara síns.
sjálfboðaiiða
stofan leggur þeim til ókeypis. Og
starf þeirra er ómetanlegt, því að
enda þótt Veðurstofan hafi mörg-
um sérfræðingum á að skipa, þá
veita athuganir sjálfboðaliðanna
dýrmætar upplýsingar um veður-
far víðsvegar í Bandaríkjunum.
En þar sem þeir senda skýrslur
sínar aðeins einu sinni á mánuði,
þá koma þær ekkert við hinni
daglegu veðurspá.
Sjálfboðaliðarnir eru úr öllum
stéttum þjóðfélagsins. Þeir eru
læknar, bændur, húsfreyur og
prestar. Aðrir eru kennarar eða
viðskiftarekendur. Og þeir eru
dreifðir um öll ríkin. Þeir eru
samvizkusamir menn og vinna
mikið og óeigingjarnt starf í þágu
veðurfræðinnar. Getið er um
munk nokkurn, sem hefir gert
veðurathuganir stöðugt í 60 ár.
Eins er getið um fjölskyldu eina,
sem hefir gert slíkar athuganir
mann fram af manni í 100 ár.