Lesbók Morgunblaðsins - 29.10.1961, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
489
Ofsahraði flugvéla
mun hefna sín
hægt að uppfylla. Félagið hafði
ekki nema þessar 2000 krónur og
það var ekki nema tíundi hlutinn
af verði myndarinnar. Fjársöfnun
gekk afar treglega. Þá réðist
nefndin í að reisa íbúðarhús og
hafa happdrætti um það. Sveinn
Jónsson trésmíðameistari og fleiri
gáfu 900 ferálna lóð undir það við
Bergstaðastræti. Húsið komst upp
og sendir voru menn út um land
að selja happdrættismiða. Fólk
áttaði sig ekki á þessu. Það vildi
ekki kaupa happdrættismiða. Þá
var öldin önnur en nú.
Reyndar voru fleiri fjáröflunar-
leiðir, en róðurinn þungur. Og
þannig leið hvert árið af öðru.
Seinast var þó dregið í happ-
drættinu 2. jan. 1914. Ogþávartek
in sú ákvörðun að Iðnaðarmanna-
félagið greiddi allt er á vantaði,
hversu mikið sem það yrði.
Svo liðu enn mörg ár. En 1922
var mynd Ingólfs steypt í brons,
og 24. febrúar 1924 var hún af-
hjúpuð á Arnarhóli og afhent
ríkisstjórninni sem alþjóðareign.
Allir þeir, sem börðust fyrir
þessu máli, eru nú fallnir frá. En
Ingólfur stendur á Arnarhóli,
svipmikill og ber hátt, enda þótt
menn hafi látið sér sæma að reisa
ljótasta hús Reykjavíkur að baki
hans, svo að hann ber í það, í
stað þess að hann átti að bera
við loft.
í haust var tvífari hans reistur
í Hrífudal á Fjölum, ættaróðali
hans. Sú framkvæmd gekk skjótt
fram og hljóðlega.
Tvennir eru tímarnir.
Á. Ó.
-----
Tillaga um samning milli ná-
granna:
— Við skulum komast að sam
komulagi, Jón. Eg skal hætta að
gera þér allt til bölvunar, ef þú
hættir að gera mér allt til bölv-
unar.
NÚ ER talað um það sem alveg
sjálfsagt, að innan skamms komi
farþegaflugvélar, sem geta flogið
2—3% sinnum hraðar en hljóðið.
En er það æskilegt? Þeirri spurn-
ingu hefir sænski flugmálaráðu-
nauturinn Bo Lundberg nýlega
svarað í grein, sem birtist í „The
New Scientist“. Hann varar þar
alvarlega við því að lagt sé út
á þessa braut, því að ekki sé
hægt að snúa aftur. Ef flugfélög
fái sér slíkar flugvélar, hljóti þau
að fara á höfuðið ef þau ætli að
hætta við þær aftur.
Hann bendir á það, að flugvél,
sem fari með tvöföldum eða þre-
földum hraða hljóðsins, og enda
þótt hún fljúgi í 70,000 feta hæð,
dragi á eftir sér þrumuslóða, sem
sé um 100 km. breiður. Og ekki
sé nóg með þrumuna, heldur komi
inn á milli svo ægilegir vábrest-
ir, að hús skjálfi við og rúður
geti brotnað. Á leið þeirra geti
því engum orðið svefnsamt. Þær
haldi vöku fyrir öllum á þessu
svæði, og stundum geti það verið
miljónir manna. Nú er svefninn
öllum mönnum lífsnauðsyn. Er þá
nokkurt vit í því að halda vöku
fyrir milljónum manna, aðeins til
þess að nokkrir farþegar komist
á svo sem tveggja stunda skemmri
tíma þvert yfir meginland Amer-
íku?
Önnur hætta liggur hér einnig
í leyni. Þegar flogið er svona hátt
— og flugvélarnar verða að fara
svona hátt — eru þær komnar
upp í belti geimgeislanna. Menn
vita ekki hvað þeir eru. sterkir,
en menn vita að þeir eru mis-
munandi og allra hættulegastir
rétt eftir sólgos. Það má vel vera
að farþegarnir kaupi hinn aukna
hraða með heilsu sinni. Það er
viðbúið að þeir fái krabbamein af
því að fljúga um geimgeislabelt-
in. Og annað er þó ef til vill enn
hættulegra, að geimgeislarnir hafi
áhrif á kynstofna þeirra, og slíkt
fólk geti aldrei alið hraust börn.
Hann vill því að hætt sé við
fyrirætlanir að smíða slík sam-
göngutæki.
-------------
Lindberg vai
ekki fyrstur
LINDBERG var ekki fyrsti mað-
urinn, sem flaug yfir Atlantshaf,
hann var sá 67. í röðinni.
Fyrstu mennirnir, sem flugu
yfir Atlantshaf, voru þeir Sir
John Alcock og Sir Whittie Brown.
Þeir flugu í einum áfanga frá
Nýfundnalandi til írlands. Það
gerðist árið 1919.
Seinna á sama ári fór brezka
loftfarið „R 34“ yfir Atlantshaf.
Það flaug fyrst frá Skotlandi til
Ameríku og síðan heim. Á því
voru 31 maður.
Árið 1924 flaug þýzka loftfarið
„ZR 3“ frá Friedrichshafen í
Þýzkalandi til Lakehurst í New
Jersey, og á því voru 33 menn.
Lindberg varð því hinn 67. í
röðinni — en hann flaug fyrstur
manna einn síns liðs yfir Atlants-
hafið.
^★Vs—*