Lesbók Morgunblaðsins - 05.08.1962, Page 7

Heilbrigd gleöi er yndi æskunnar.
Skemmtanamál æskufólks
Sifc

tottnar
RISASTÓRAR fyrirsagnir,
sterkustu lýsingarorð og hrotta
legar frásagnir hafa blasað við
augum lesenda dagiblaðanna
undanfarið og allt hefur þetta
fjallað um framkomu unga
fólksins á skemmtunum og
dansstöðum, einkum í sveitum
og félagsheimilum á nokikrum
stöðum. Vissulega eru þetta
válegar fréttir og alvarlegar og
mikið umhugsunarefni fyrir fé-
lagslega leiðtoga og foreldra.
Það gefur auga leið, að ekki
verður það liðið til lengdar, að
fegurstu staðir landsins og
vandlega byggð félagsheimili
séu saurguð og vanvirt með
dryikkjulátum og skrílsæði. Það
ihefur þó vakið athygli mína, að
margir þeir, sem hæst hrópa
um þessi mál, hafa lítið beitt
eér fyrir tillögum um umibæt-
ur. Að mínum dómi er það
engu síður ábyrgðarhluti að
hrópa stóryrði yfir æsku lands
ins vegna nokkurs hluta henn-
ar, en leggja sig aftur á móti
lítið fram um að kanna miálin,
orsakir þeirra og ástæður, enda
eru umibótatillögurnar eftir
því grunnfærnar.
"K
Ég hef undanfarið gert mér
töluvert far um það að kynna
mér afstöðu unga fólksins hér í
borg til þessara mála. Hef ég
í því sambandi átt fjölmörg
samtöl við pilta ag stúlkur og
einnig efnt til funda með hóp-
um aeskufóiks og ýmissa for-
ustumanna í æskulýðsfélöguim
og á öðrum sviðum. Það er
jnér að vísu vel ljóst, að af
slíkum umræðum verður ekki
dregin nein tæmandi ályktun
eða fundin varanleg lausn á
þessum málum, en víst hafa
þær umræður, sem fram hafa
farið, varpað skýrara Ijósi á
éstandið eins og það er í dag
og einnig hefur þar komið
fram merkilega samhljóða álit
unga fóliksins á þessum málum.
Skal nú reynt að skýra þetta
nánar ög í stuttu máli benda
á þær leiðir, sem ef til vill
yrðu færastar tii úrbóta.
f þessari borg eru nú á ann-
an tug húsa, sem gefa fólki
kost á veitingum ýmsum og
um leið tækifæri til skemmit-
ana, einkum er þar um að
ræða dans. Fæstir þessara
staða taka sér fyrir hendur,
að skemmta æðkufóiki 16—21
árs sérstaklega og er það eðli-
legt, þar sem vínveitingar eru
samkvæmt lögum óheimilar
þessu fólki. Ýmsir aðilar hafa
að vísu reynt að bæta úr þess-
ari þörf, sem þarna kemur
fram, en mijög nær það enn
skammt. Það virðist samhljóða
álit þess unga fólks, sem ég
hef átt tal við, að það væri
nauðsynlegt, að til væri í borg-
inni stórt og vandað húsnæði,
sem eingöngu væri rekið sem
skemmti- og félagsheimili fyrir
ungt fólk og þá aðra, sem al-
gjörlega vildu skemmta sér án
áfengis og jafnframt yrði leit-
azt við að selja allar veitingar
við hóflegu verði.
Varðandi skemmtanir utan
borgarinnar, sem mjög eru eftir
sóttar af ungu fólki að sumri
til, kemur það greinlega fram
hjá þessu unga fólki, að það
telur ástæðuna fyrir sorglegum
viðburðmn á slíkum sböðum
vera fyrst og fremst lélegu eða
engu skipulagi þeirra að kenna.
Ferðalög eru auglýst á þessa
staði, þröng skipast fljótlega
við tjaldstæði eða í félagsheim-
ilum og af þessu spinnst svo
oft rangl og reiðuleysi sam-
komugiesta. Þegar vínið flýtur
fer svo allt úr sikorðuim og úr
verða venjulega hin mestu
vandræði.
"X
Hvað er þá hægt að gera til
úrbóta? Oftast er nefnd nauð-
syn þess, að löggæzla á þessum
stöðum sé aukin. Auðvitað er
slíkt nauðsynlegt, svo að ekki
verði af slysum og beinlínis
lífshættulegt að koma á þessa
staði, en löggæzla á að vera
varúðarráðstöfun, e»n ekki neyð
arúrræði. Við verðum að skilja
þá staðreynd, að ungt fólk vil'l
og þarf að geta skemmit sér,
en jafnframt verður að gera
þá kröfu og um leið búa svo
að æskunni, að hún geti
skemmt sér á heilbrigðan og
sómasamlegan hátt. Að því
marki verður að stefna með
samvinnu foreldra, æskulýðs-
samtaka og annarra, sem hér
koma við sögu, en fái gróða-
fíkn og kæruleysi eitt að ráða
um þessi mál verður aldrei fund
in nein lausn, sem dugar, hvoi-iki
Af stað
burt í
fjarlægð
SUMARIÐ heillar. Allir þrá
ferskt loft, víðsýni og fegurð á
björtum sumardegi. Því eru
ferðalög svo vinsæl meðal dkk-
ar íslendinga. Unga fólkið
streymir út úr borg og bæjum
og leitar sér ánægjustunda í
hópi glaðra félaga. Margir vinna
ötullega að því að efna tii
skemmtilegra ferðalaga, en þó
er það svo, að æSkufólk er enn
eklki nægilega fundvíst á heppi
legar ferðir eða leggur það ekki
á sig, að njóta þess marga og
mierkilega, sem hið fagra og
fjölbreytilega land okkar býð-
ur. Gönguferðir eða hjólreiða-
ferðir eru alltof sjaldgœ-far.
Bifreiðin er þægileg, en leið
hennar liggur um miklu tak-
markaðra svæði en hægt er
að kanna. Það eru ekki margir,
sem efna til söfnunarferða, þar
sem leitað er steina, blóm lesin,
fuglalíf kannað og svo frv. Það
væri vissulega ástæða fyrir ung
mennafélögin, skáta, æskulýðs-
ráðin og aðra slíka aðila, að
gefa þessum mörgu möguleik-
með bönnum, efldri löggæzlu
né með því að birta myndir
þeirra brotlegustu, eins og ein-
hver hefur nefnt.
í Reykjavík þarf að koma
á fót rekstri sérstaks húss, sem
vinnur að því fyrst og fremlst
að æskufólik geti skemmt sér
án áfengis og í sínum eigin
hópi. Hljómsveit þessa hiúss þarf
að vera góð og Skemimtiatriði
framkvæmd af unga fólkinu
sjálfu og ennfremur veitingar
seldar við þess hæfi og við hóf-
legu verði. Hið aukna og á-
gæta húsnæði skólanna þarf
að nýta betur fyrir skólaæsk-
una. Jafnframt þessu þarf að
auka eftirlit með því, að ung-
lingar sæki ekki aðra staði, þar
sem miður æskilegt er fyrir
þá að dvelja. Á þennan hótt
geta foreldrar betur treyst því
að unglingar þeirra fari sér
ekki að voða í óheppilegum fé-
lagsskap.
Ferðalög og ferðaskrifstofur
í samráði við æskulýðsráð og
æskulýðssamtök þurfa að efna
til vel skipulagðra ferða á
ánægjulega staði, þar sem undir
búin eru viðfangsefni bæði til
skemmtunar og fréðleiks og
aðstæður svo góðar, að ekki
um nánari gæ'tur. Æskufólk
nágrannalandanna gerir miklu
meir af þessu en við og hing-
að koma hópar tugum saman til
að kanna slíkar greinar hér á
landi, en á meðan sitjum við í
okkar bílum og syngjum María,
María. Lesbókin m,un bráðlega
segja frá skemmtilegu ferða-
verði vandræði af. Brennurnar
á gamlaárskvöld leystu þann
vanda að mestu, sem skap-
aðist vegna ærsla unglinga það
kvöld. Ef til vill mundu slík
ferðalög og útilegur, göngiu-
ferðir, leikir, varðeldar og dans
jafnvel úti við, koma að líkum
notum. Nokkrir hafa reynt
þessa leið og með ágeetum ár-
angri. Félagsheimilum og dans
húsum verður að setja ákveðn-
ar reglur um aðsókn og gæzlu,
svo að eigi komi það fyrir, að
vandræði verði úr, eins og gerzt
hefur.
Ég hef þá trú, að æskufólk
muni fást til samvinnu að þessu
marki, en því ber að sýna
fullan skilning um leið að sú
sjálfsagða krafa er borin fram
við það, að það verði hvorki
sjálfu sér eða heimilum sinum
til skammar með framkomu
sinni. Unga fólk, þið, sem les-
ið þessar línur. Takið þessi
miál í ykkar hendur. Eflið sam-
tök ytkkar og komið í veg fyrir
þessi slys. Framkvæmd ykkar
sjálfra mun duga bezt og þé
eigið þið líka fyllsta rétt til
stuðnings og skilnings hinna
fullorðnu.
B. F.
lagi, sem efnt verður til með
íslenzkum og brezkum piltum
í sumar inn á öræfi, en gaman
væri að fá frásagnir um önnui
ferðalög eða heyra tillögur ykk
ar. Á meðan. Góða og ánægju-
lega ferð, hvert sem leiðir
ýkkar kunna að liggja í sumar.
19. tölublað 1962
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7