Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Page 20

Fyrir tíu árum var Biblían gefin út á KOGATA, þjóðtungu Japana. tltgáfan þótti svo ágæt í alia staði, að stærsta
og útbreiddasta blað landsins, MAINICHI, kjöri hana bók ársins. Nýja testamentið var fyrst gefið út á japönsku
fyrir níutíu árum.
þannig einnig í Mið- og Su'ður Ameríku.
Townsend og samverkamenn hans,
áttu sinn þátt í því. í»eir litu svo á, að
umfram allt þyrfti að færa tungumál
þessara þjóðflokika í letur, fá þeim gagn
legt lestrarefni, veita' þeim verklega
fræðslu — og innræta þeim kristna trú
og kristið siðgæði. Reynsla hafði kennt
þeim að siíkt væri óframkvæonanlegt
aneð öðru móti en þvi,; að kristnir sjálf-
boðaliðar búsettu sig mátt á meðal
þeirra, yrðu þeim gerkunnugir og helg-
uðu sig viðreisnarstarfinu.
Margir hrifust af hugsjónum þeirra og
fóru að kynna sér neyðaxástand hinna
imörgu frumstæðu þjóða og þjóðarbrota,
ekki aðeins í Mið- og Suður Ameríku,
Iheldur einnig í öðrum álfum heims. Þeir
komust að raun um að tungumál þeirra
mundu vera að minnsta kosti tvö þúsund.
En varð svo nokkuð úr þessum bolla-
leggingum?
Sumarið 1934 var stofnað til nokkurra
vikna málvísinda námskeiðs fyrir unga
kristniboða, í Arkansas, Bandarikjun-
um. Ekki átti þó að kenna neitt áikveðið
tungumál, heldur ýmsar grundvallar
reglur flestum málum sameiginlegar,
6vw og að nema mál af vörum bókleys-
ingja og íesta orðin á pappír með við-
í eigandi hijóðtóknum, — og margt í sam-
bandi við það.
Fyrsta námskeiðið sóttu tveir nem-
: endur. Næsta sumar urðu þeir fleiri og
síðan æ fleiri með ári hverju, og komu
^ nú frá mörgum löndum. Síðustu árin
i hafa þessi námskeið verið haldin um
sama leyti að sumri til í Engiandi, Þýzka
landi, Ástralíu og á þrem stöðum í
^ Bandaríkjunum, venjulega til húsa í
háskólum. Þetta starf hefur fóstrað áð
minnsta kosti einn viðurkenndan mál-
[ vísindamann, Kenneth Pike, en hann er
í visindalegur ráðunautur og hefur á
I hendi umsjón allra þessara námskeiða,
i eða sumarskóla.
Mörg hundruð kristniboðar, sem eitt
sinn gengu á málvísinda námskeið Town
sends, starfa nú á vegum 40 trúíboðsfé-
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS-
laga í mörgum löndum heims, að pré-
dikun og kennslu á 200 tungumálum.
Þrír okkar íslenzku kristniboða hafa
stundáð nám í sumarskóla í Englandi,
Benedikt Jasonarson, Halla Baehmann
og Haraldur Ólafsson.
Sitt eigið kristniboðsfélag stofnuðu
Townsend og saimverkamenn hans 1942,
og nefndu Wyciiffe Biblíuþýðendur. Síð
ast liðið ár voru starfsmenn þess 1400
í»eir eru dreifðir, oftast tveir og tveir
— venjulega hjón, ef ekki, þá tvær
stúikur eða tveir karimenn saman —,
meðal 304 þjóðflokka í Mið- og Suöur
Ameriku, Viet Nam, á Nýju Guineu,
Filipseyjum og í Vestur Afríku. Féiagið
hefur 24 litlar flugvélar í förum milli
kristniboðsstöðva, og einnig radio sendi-
og viðtökutæíki á flestum stöðvunum.
Nánar er ekki hægt að lýsa því mikla
og óeigingjarna verki í stuttu máli.
Þetta ætti að nægja tii að minna á, að
enn trúa, lifa og starfa margir að hætti
frumvotta Krists, búa við fátæklegustu
Mfsskilyrði sjálfviijugiega, án þess að
skeyta um lof eða last manna, og án
þess að heimta launagreiðslur framyfir
það, sem frjáls framlög til kristniboðs-
félaganna leyfa hverju sinni.
0 eðiilegt er ekki þó að spurt sé
um gagnsemi slíks starfs, þótt að til séu
um það ógrynni af frásögum og skýrsl-
um á öðrum tungumálum en okkar
íslendinga.
Tökum til dæmis, svo ekki sé nú
annað nefnt en allar þessar þýðingar
Biblíunnar og sérprentana úr henni,
Koma þær að nokkru gagni, eru þær
lesnar eða nokkurs metnar?
Þess eru víst ekki fá dæmi að þær
séu fótum troðnar, líkt og gera má ráð
fyrir samikvæmt dæmisögu Krists um
fernskonar sáðjörð, — en með henni átti
hann við útbreiðslu Gúðs orðs á öllum
tímum: Sumt af sáðkorninu féil við veg-
inn, annað í grýtta jörð eða meðal þyma.
En sumt féll í góða jörð og bar áivöxt.
Þar, sem þetta starf er unnið, er les-
mál yfirleitt meira metið, — enda minna
um þáð, — en hér á Vesturlöndum. Hér
er offylli, þar hungur.
Margoft hefur verið sagt frá þvi, hvi-
líkan fögnuð það veki hjá frumstæð-
um þjóðum, þegar einhverjir hafa fengið
blað eða bækling á sínu eigin tungumáli,
eru farnir að stauta og draga til stafs.
Frétt um það berst út um byggðalagið.
Eldri sem yngri streyma að dag eftir
dag, tiá þess að verða vitni að þessu
mikla undri. Og allir vilja læra að lesa
og skrifa.
Þó er síður en svo, að þessu fólki sé
Ijóst hvílíkur stórviðburður eigið ritmál
er, hvílíkum aldahvörfum það muni
valda í lífi þess um alla framtíð.
S vo er líka annað. Það er þetta
með Bibiíuna. Hún er engum öðrum bók-
um lílk hvað áhrif snertir. ÖU reynsla
bendir til þess.
Tökum til dæmis söguna um Harris,
vakningaprédikara á Filabeinsströnd,
þar sem nú er starfandi íslenzkur kristni
boði, Halla Baohmann.
Hann var innfæddur maður og hafði
aldrei kristniboða séð. En til var á heim-
ili hans Biblía. Þýðandinn, Auer kristni-
boði, kona hans oig barn, hvíldu í gröf
sinni, á stað einum ekki mjög fjarri. En
erfiði hans hafði ekki orðið til ónýtis.
Þannig las Harris Biblíu þýðingu hans á
unga aldri, sér til hjálpræðis.
Fyrir 50 árum bárust um það fréttir
aila leið hingað til íslands, að komið
hefði fram á Fílabeinsströnd kristinn
spámaður, og að á hann hlýddu tug-
þúsundir manna. Sagt var að hann væri
ólærður en vel að sér í Biblíunni. Mynd-
ir báru með sér að hann var hár vexti
og tígulegur maður, andlitið kolsvart
með fanníhvítum skeggkraga. Hann hélt
í annari hendi löngum göngustaf með
krossi á efri enda, en þykkri bók í
hinni. Hann var í hvítum klæðnaði en
berfættur.
að vera uppbót fyrir mannlífið, heldur
eftir að hafa kennt þeim Faðir vor, boð-
orðin og nokkra sálma. Hann tók af
þeim hátíðlegt loforð um að koma sér
upp samkomuhúsum, safnast til þeirra
á sunnudögum og hafa opna Biblíu liggj
andi á borði, þótt enginn kynni að lesa,
— því að til þeirra mundi koma kenn-
ari áður en langt um liði.
Tíu árum síðar kom kennarinn, ensk-
ur kristniboði. Honum var fagnað sem
nýjum spámanni. Hann félkk frá kristni-
boðsfélagi sínu marga aðstoðarmenn.
Skólar voru stofnaðir og söfnuðir. Eftir
fá ár voru safnaðarmeðhmir 52 þúsund-
ir.
0 g enn skal tekin til dæmis um
áhrifamátt Biblíunnar sagan um „maiin-
inn sem Guð skírði.“
Það skeði fyrir allmiörgum árum I
Norður Kina. Ókunnur ma'ðux úr fjar-
lægu byggðarlagi kom á fund kristni-
boða eins, og bað um tilsögn í kristni-
dómi. Hann hafði þá sögu að segja, að
fyrir nokkrum árum hefði ferðamaður
skilið eftir á heimili hans, Nýja testa-
rnenti. Síðan hafði hann marg lesið það,
en engan haft til að leiðbeina sér og út-
sikýra orðið.
Eftir nokkra daga var kristniboðan-
trn fax-ið, að skiljast, að hixxn nýi nem-
andi hans var þegar svo skilningsgóður
og trúaður, að óhætt mundi vera a'ð
veita honum skírn.
Ég er skírður, sagði þá maðurinn.
Hver hefur skírt þig, spurði kristni-
boðinn, þar sem þú hefur engum kristn-
um manni kynnzt, fyrr en þú komst
hingað. Hver gat skirt þig?
Það gerði Guð, anzaði maðurinn. Ég
var búinn að lesa það sem Jesús Krist-
ur segir um skírnina. Dag einn um úr-
komutímann, fór ég í hx-ein föt. Síðan
fór ég út í húsagarðinn og lét regnið
streyma niður yfir mig og sagði: Feng
Fú, Shen, Sheng-ling di ming, — í nafi
Guðs fö'ður, sonar og Heilags Anda. Var
það ekki rétt?
B iblíuútgáfa tafðist af margvís-
legustu ástæðum á stríðsárunum svo
mjög, að hún stóð í stað, með um þáð
bil 25 millj. eintaka á ári. En eftirspurn
var svo mikil, a’ð talað var um hung-
ur og vitnað til orða Amosar spámanns:
„Sjá, dagar munu koma, segir Drottinn
alvaldur, að ég mun senda hungur inn
í landið, ekki hungur eftir brauði né
þorsta eftir vatni, heldur eftir þvi að
(heyra Guðs orð“.
Síðan Biblíufélög kusu sér sameigin-
lega yfirstjórn fyrir 8 árum, hefur starf-
semi þeirra verið samræmd og glöiggt
yfirlit fengizt um afrek og aðkallandi
verkefni. Hver ávinningur hefur orði'ð
að því, hefur smám samán komið í Ijós:
Útgáfa Bib’líunnar og sérprentana úr
Ihenni, varð: 29 millj. eintaka 1959, —
35 miiij. eintaka 1960, — 40 millj. ein-
taka 1961 og 51 millj. 1962.
Það ár, 1962, var búið að gefa út þess-
ar bækur á alls 1202 tungumáium: Heild-
arútgáfu Biblíunnar á 228 málum, sem
mest eru töluð í heiminum, — Hið nýja
testamenti á 285 málum að auki, — og
einstök Biblíurit á enn önnur 689 mái.
Þessi mikla aukning svarar þó hvergi
nærri til fólksfjölgunar í heiminxxm né
heldur aukinnar lestrankunriáttu.
UNESCO hefur gert áætlun um að
500 milljónum ólæsra manna í heimin-
um, á aldrinum 15 til 50 ára, fætkki á
næstu fiirnm áruim niður í 150 milljónir.
Þær 350 milljónir, er kenndur verður
lestux, samkvæmt áætiun þessari, verða
eins og ósáinn akur, gleypa við fyrsta
lestrarefni, sem þeim verður rétt. í Af-
ríku er þegar kapphlaup um að nota
þetta einstæða tækifæri, miili Mú-
tiamirneðstrúar, kommúnisma og kristin-
dóms.
Haft er eftir einræðistherra Kinaveldis,
Mao Tze-tung, að hann hafi tveim berj-
um á að skipa, anxian með byss’Ur að
38. tbl. 1964