Lesbók Morgunblaðsins


Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Qupperneq 27

Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Qupperneq 27
gæti ég trúað því að hann hafi verið ósvikinn, en ekki made in England. Ég fékk tækifæri til að virða þessa fallegu frú fyrir mér um nokkurt skeið frá hliðarherberginu, þar sem ég var lengi hvern dag. Ég sá hana koma inn í stofuna forkunnar vel búna, oftast í blá- grænni sumarkápu með bastgulan hatt, hanzka og skó í sama lit, stundum í regn- slái með hettu. Hún hvarf inn í fata- byrgi og kom þaðan út í sloppnum fagra, sem hún var í meðan hún sat fá- klædd á bekk með fætur í ljósum. Hún var sílesandi bækur eða erlend blöð. Rétt eftir að hún hætti í ljósunum kom hún í heimsókn í stofuna, heldur en ekki færandi hendi, lét bera inn rjómakökur til að hafa með miðdegis- kaffinu, og drakk það með starfsliðinu. Börnum og unglingum, sem þarna voru til lækninga gaf hún ávexti og sælgæti. í þetta skipti var hún klædd dökkblá- um göngubúningi, með hvítref um axlir, hvítan hatt og hanzka. Þó að frú Bergsson væri svona falleg, fannst mér sem hún mundi ekki vera tnjög ung. Mér var að vísu ómögulegt að gizka á aldur hennar, en man að mér þótti einkenniiegt, að hún skyldi eiga litlar telpur, hún kom með þær í nudd- stofuna til að sýna þær. Þær voru fjögra og sjö ára, sú eldri var víst stjúpdóttir hennar, sú yngri gat verið kjördóttir — nei, hún var áreiðanlega dóttir hennar. Sjöfn hét sú yngri, það var fánefnt þá og fyrsta Sjöfn, sem ég fyrirhitti. Þetta voru ákaflega fínar telpur, en mér fannst þær ekki nándar nærri eins fallegar og mamma þeirra. Hún átti gifta dóttur í Ameríku og var orðin amma. Kom ekki að því, sem mig hafði grunað, að fegurð hennar væri hafin yfir aldur og göldrum líkust. Eða var hún svona falleg fyrir það, að hún lifði eins og drottning hjá manni, sem elskaði hana yfir máta, ofur heitt, eins og í þulunni stendur. Frú Bergsson gaf rómantiskum hugleiðing- um byr undir báða vængi. Hún var rómantíkin sjálf. IV. Árin liðu. Ég þek'kti frú Bergsson allt- af í sjón, en sá hana sjaldan, heldra fólkið í Reykjavík hvarf inn í bílana, spásséringar þess lögðust af, frúrnar, frúr eins og hún, sáust varla í búðum í bænum, þær voru farnar að bregða sér út fyrir pollinn til að verzla. Ég kom ekki í nein samkvæmi þar sem frú Bergsson var að hitta, og tilviljunin stefndi okkur aðeins einu sinni í leik- hús sama kvöldið. Það var í Iðnó 19í?8, ef ég man rétt. Anna Borg og Poul Reumert voru þar með leikinn: Það er kominn dagur. Eða var það, þegar þau léku í Tovarich? Ég sá báða þessa leiki sama vorið. Frú Bergsson sat fremst á svölum, klædd ljósu silki með loðskinnnsslá á herðum og hélt á sjónauka í hring- skreyttri hendi. Hún beindi sjónaukan- um að mér, heilsaði og brosti, en við höfðum líka haft töluvert mikið saman að sælda um það bil tveimur árum áður. V. Á tímafoili gerði ég diálítið að því unum hér í bæ: Baldursbrá, Verzlun Augustu Svendsen og Hannyrðaverzlun þuríðar Sigurjónsdóttur. Ég var mikið til hætt þessu, þegar ég félck fyrirspurn frá Baldursbrá um það, hvort ég væri eklki fiáanleg til að aðstoða frú, sem væri »‘ð búa út í brúðarkistu dóttur sinnar. iMinnir það væri frú Eyfel'ls, sem komst Svo skáldlega að orði, man það þó ekki fyrir víst, átti nokkurnveginn jöfn skipti við hana og fröken Kristínu. Mér var sagt, að þessi frú hefði séð eftir mig merkingar með franzbróderii, kaffidúk með Feneyjasaum og fleira, og væri kappsmál að fá mig sér til hjálpar. Hún væri sjálf hannyrðakona og finndist handbragð okkar svipað. Hún vissi það um mig, að ég hefði byrjað hannyrða- nám mitt hjá Guðrúnu J. Erlings, hjá henni hefði hún einnig lært, en að sjálf- sögðu mörgum árum á undan mér. — En það ér rétt eins og henni finnist, að lærdómur ykkar beggja hjá Guðrúnu og í gömlu skrifstofunni hans Þorsteins Erlingssonar tengi ykkur á einhvern hátt saman. Þér ættuð nú bara að slá til og hjálpa frúnni með þetta, hún er svo indæl og metur þetta við yður. z Ég hafði víst tekið málaleituninni fremur dauft í fyrstu, en nú var forvitni mín vakin. — Hver er þetta? — Frú Bergsson........ Ég hringdi til frú Bergsson til þess að vita, hvort ég ætti að sækja verkefni veitist það örðugt sem eru eins hugmikl- ir og dugmiklir og hann. Hún sagði að heimilisbíllinn væri ekki tiltækur þá stundina, sem hún þyrfti á honum að halda fyrir mig, en bað mig að panta mér bíl frá B.S.R. og láta skrifa hann hjá sér, eða manni sínum, fyrir sama kæmi. Ég sagðist ekki láta mig muna um að ganga þetta, væri því vön- ust, en það vildi hún ekki heyra, sagðist líka ætla að biðja mig að koma við í Baldursbrá og taka þar bögguL Mér varð sem kæmi ég í höll, er ég kom inn í híbýli frú Bergsson. Hún bjó í einbýlishúsi á mjög eftirsóttum stað. Gólf í forsal og stigi var lagt rauðu flosi, rauðviðarhandxúð á stiga og stiga- heim til hennar, eða taka það í Bald- ursbrá. Hún var elskuleg og þakklát, spurði hvort ég gæti komið heim til hennar þennan sama dag. Gott. Hvenær hent- aði mér að koma? Ég hugsaði mér að detta ekki beint ofan í eftirmiðdegiskaffið hjá frúnni og tók til tímann milli hálffimm og fimm. Hún sagðist vona, að ég væri ekki að forðast að koma til hennar á kaffitíma, við skyldum einmitt byrja á því að fiá okkur kaffisopa saman áður en við sner- um okkur að vinnunni. palli, sem myndaði svalir í tveggja hæða háum forsalnum. Á veggjum voru mál- verk og skildir, marmarastytta á stöpli, veggjurt, sem þakti með laufi bakgrunn styttunnar. Þjónustustúlka í svörtum kjól með litla svuntu og ennisgjörð úr þunnu, sterkjuðu líni og blúndum kom til dyra, þegar ég hringdi, hún tók við úti- fatnaði mínum og bögglinum úr Bald- ursbrá og vísaði mér inn í stofu í suð- austui’hlið hússins. Það var borðsiofa, aðskilin frá eldhúsinu með mjóu, ílöngu herbergi, sem var kallað spiskammers. — Ávallt byi'ja á því skemmtilega og þægilega, sagði frú Bergsson. Ég sagði að skemmtunin yrði ekki endaslepp, hvað mig snerti, því að fátt skemmti ég mér betur við en hann- yrðir. Hún sagðist geta tekið undir þetta, en tíminn entist sér ekki til þess, sem hún vildi koma í verk. Það væri líka eins og árátta á sér að liggja í bókum. Þyrfti þó helzt að fara að hlífa sjón sinni við því, sem væri mikil augn- raun. — Ég er farin fast að eldast, góða mín, þó að það vilji oft gleymast bæði mér og öðrum. Svona er að eiga ungar dætur, þær yngja mig upp, okkur bæði hjónin, þó að maðurinn minn, blessað- ur, hafi sitt við að stríða. Hún stundi við. — Hjartað er ekki eins sterkt og það var, hann hefur ekki hlíft sér. Þeim Á miðju gólfi var stórt borð með hús- bændastólum sitt við hvorn enda og minni stólum til hliðanna, allt var þetta viðarmikið og útskorið. í gluggaútskoti er kallað var karnap, var lítið borð, hvítdúkað, hlaðið postulíni og silfri. Þar ætlaði frú Bergsson okkur tveimur að drekka kaffi. Hún kom nær samtímis mér inn í stofuna og brúðarefnið unga með henni. Frú Bergsson hafði fölnað, dimmgullið hár hennar brugðið ljóma sínum, en fríð var hún enn, það mundi seint af henni mást — aldrei, og tignar- frú var hún í hinu stóra og glæsta húsi sínu. Unga stúlkan, það var stjúpdóttirin, var ekki smáfríð né smónett á vöxt, en greindarleg og gerðarleg var hún, þau áttu við hana orð skáldsins: „af henni bæið gustur geðs og gerðarþokka stóð.“ Mig greip eftirsjá við tilhugsunina um að missa hana úr landi, þar var snið- inn vænn kvistur af íslenzkum ættar- meiði. Við fengum að reyna það, ekkl alllöngu síðar, að sjá á bak hverri efnis- stúlkunni á fætur annarri, alfarinni af landi brott með erlendum hei'liðsmönn- um, sem ráku hér betur erindi Erosar en Aresar. Mér virtist unga stúlkan þungt hugs- andi, það sló mig strax, að hún hálfkviði breytingunni, sem framundan var. Ef til vill skildist henni, þó að ung væri, að hvergi mundi hún geta átt glaðari og áhyggjuminni daga en í foreldrahúsum. Hún báð afsökunar á því, að hún mætti ekki vera að því að drekka kafifi með mér, yrði að flýta sér til saumakonu, til að máta fatnað, þar á eftir færi hún í fi'önskutíma. Enskan yrði að vísu hennar daglega mól í framtíðinni, en frönsku þyrfti hún að kunna, til að verða talin Ihlutgeng í sínu nýja umfoverfi. Hún forosti og mér fannst kenna hæðni í orð- um hennar Og brosi. Tíminn var ásettur til kvölds og kannski færi hún þá í bíó með vinstúlku sinni. — En, sagði hún, — það er engin eftir- sjá að mér. Mammá veit allt betur en ég um „útstýrið" mitt. Ég kann heldur lítil skil á þessu, tek bara við því, sem að mér er rétt og veit að allt er bezt eins og mamma vill hafa það. Hún kyssti mömmu sína létt á vang- ann og kinkaði til mín kolli að skilnaði. Mér fannst sem súgur mikilla örlaga léki um hana, enda dró til stórra tíðinda í lífi hennar, áður en mörg ár liðu. Það mátti með sanni segja, að hún sæi þá ver- öld, sem var hennar hx-ynja til grunna í hjaðningavígum þeirrar styrjaldar, er pólitískur berserksgangur Hitlei-s hratt á stað. En hún átti kjark og manndóm til að byggja sér nýja veröld, ekki að- eins úr því trausta efni, sem íslenzkar erfðir höfðu henni í lófa lagt, heldur einnig því, er hún hafði numið heima og hélt áfram að nema ei'lendis. Tungu- málasnilld hennar varð víðkunn og bar hana hátt, en það er önnur saga og verð- ur ekki sögð hér. Frú Bergsson hefur vist skynjað af næmleika sínum, að mér þætti stúlkan þungbúnari en atvik stæðu til. Hún sagði til að bæta úr: — Hún er ekki mjög hýr í bragði núna, hún Hrefna mín, hefur um svo mikið að hugsa og í mörgu að snúast. Þetta eru mikil þáttaskil í lífi ungx-ar eftirlætisstúlku. Frúin hefur víst hringt á bjöllu, án þess að ég tæki eftir, því að allt í einu var sú svart- og hvítklædda komin til okkar, rétt eins og hún hefði sprottið upp úr gólfinu. Hún skenkti okkur kaffi úr silfurkönnu í bláþunna bolla úr kon- unglegu dönsku postulíni. Frúr bæjai'ins voru þá í kappi við að safna sér slíku postulíni og settu ofarlega á óskalista yfir afmælis- og jólagjafir. Frú Bergsson var áreiðanlega í þeirri aðstöðu, að þurfa ekki að safna sér í áföngum því, er hana fýsti að eignast. Hún sat með hendur í skauti meðan etúlkan skenkti kaffið, svo sagði hún fjör lega: — Þökk fyrir ína, nú getum við sjálfar. Hún tók sykurmola með silfur- töng og setti í bollann minn, eftir að hafa spui't mig, hvort ég vildi gera kaffið sætt. Ég þakkaði. Þá reyndi ég með öllu móti að fá hold á kroppinn. Já, það var nú þá. Meðan við drukkum kaffið sagði frú Bergsson mér frá hinu háttsetta manns- efni stjúpdóttur sinnar. — Maðurinn er að eðli sem ætterni aðalborinn, en stúlkan er fullung til að giftast og fara alfarin úr foreldrahúsum, hefur ekki hugsað um annað en lærdóm fram að þessu. Tók ágætt stúdentspróf I fyrra, yngst stúdentanna, fór svo í há- skóla í Englandi í haust sem leið. Og svona tókst til. Við, sem héldum að hún ætti framundan glæsilega lærdómsbraut, og væntanlega störf á eftir í samræmi 38. tbl. 1964 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 27

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.